Normas ortográficas e morfolóxicas - Inicio

lado de conciencia), delicuescencia, delicuescente, descendencia, descender,
discente, discernir, disciplina, discípulo, escindir, fluorescente,
imprescindible, incandescente, inflorescencia, piscina, plebiscito, prescindir,
proscenio, rescindir, rescisión, suscitar etc.
Nas palabras patrimoniais houbo redución do grupo a -c-: apacentar,
nacer, necio, pacer. Sucede isto sempre nos verbos en -ecer, sexan de formación
latina ou romance: coñecer, crecer, florecer, parecer etc.
8.16. GRUPO SC- INICIAL
O grupo latino sc + e, i simplificouse en c- en palabras de entrada
antiga: ciencia (e familia léxica), cetro, ciática, cirro, cirrose, cisma (e
cismar, cismático etc.). Nas de entrada máis recente o grupo mantense
apoiado nun e protético: escena, escenario, escenografía, escepticismo,
escéptico, escindir, escintilar, escisión, esciúrido etc. O mesmo ocorre
sempre que ao grupo consonántico sigan a, o, u ou consoante: escándalo,
escola, escorpión, escribir, escrúpulo, escultura etc.
O grupo inicial sc-, igual ca calquera grupo iniciado por s (+ cons.),
toma un e protético. Así, conforme a espírito, estrutura, esquema, esmalte,
esmeralda, específico, espectáculo, esfera etc., tamén escándalo, escama
etc. Ante e, i, o c- en galego antigo pronunciábase [ts]; desta maneira resultaba
un grupo sc- de dúas consoantes co mesmo punto de articulación (isto
é, [sts]), que se resolveu en [ts]. Unha vez que c ante e, i adquiriu unha pronuncia
interdental [T], distanciada da de s [s¡], as palabras incorporadas
modernamente ao idioma deben seguir a norma xeral: mantemento das dúas
consoantes e adopción dun e- protético. En portugués sc- ante e, i pronúnciase
modernamente [s], e isto explica que siga sendo de regra a simplificación
do grupo nas palabras cultas (cena, cenario etc.). A solución galega é,
ademais, congruente coa dada arriba para palabras do tipo discípulo, descender
etc.
51