Download catalog in format PDF - Brancusi

UVOD U KULTURNU ISTORIJU BANATABanat je geografska i istorijska oblast razgraničena od drugih područja putem trijureka i jednog planinskog lanca. Na severu je reka Mureš, na zapadu reka Tisa, na juguDunav a na istoku Karpatske planine. Region ima ravnomernu raspodelu reljefa – pojednu trečinu čine ravnice, brežuljci i planine. Klima je umereno-kontinentalna sapodmediteranskim uticajem, donji sloj zemlje bogat je naslagama minerala, zemljište jeveoma bogato - sve su to geografiske koordinate povoljne za ljudski život.Ljudska je nastanjenost u ovim krajevima arheološki dokazana još u paleolitiku(kamenom dobu) i nastavlja se sve do današnjih dana. Istorija ljudi koji su ovde stanovaliveoma je raznovrstna i bogata. Ogromna strateška važnost ovog područja, kao i njegovaprirodna bogatsva, učinile su ga jednim od najtraženijih dunavskih areala. Dakle, istorijaBanata predstavljala je dugi niz konflikata između stanovništva i vojnih i političkih snagaiz okoline a i između stranih sila za vladavinu nad Banatom.Ova je uzburkana istorija ostavila vidne tragove na ljudski zivot. Nakon ratnihperioda usledile su godine i decenije mira i spokojstva, kada je ljudsko društvo moglo dase obnovi, da napreduje.Kulturna istorija Banata bila je takođe potčinjena razvoju dunavskih političkih ivojnih veza. Arheološka istraživanja iz prošlog veka obelodanila su dokaze oekonomskom, socijalnom i kulturnom razvoju ovdašnjeg stanovništva od antičkog dobapa sve do ranog srednjeg veka. Uspeli smo da saznamo, na širem planu, nivo ljudskecivilizacije ove zone.Primeri su mnogobrojni i poznati. Napomenuli bismo samo divnu neolitsku statuuVenusa iz Sâmpetru German (Nemačkog Senpetrua), neolitski religijski kompleks umestu Parţa (Parca) - evropski raritet svojom veličinom i religiskom ispovešću - lavljuglavu iz Ronaca, polja "halistattienih" grobova, skladišta braonzanih, gvozdenih, srebrnihi zlatnih ornamenata iz bronzanog i gvozdenog doba, radionicu ogrlica iz Tibiskus -Karansebeša - prva koja je arheološki istražena iz rimskog doba, metalne objekte koji supripadali starosedeocima i naseljenicima iz perioda seoba. Najpoznatije od svijuotkriveno je 1799. godine u Sanikolau Mare (Velikom Sanikolau). Otkriveno je 26arheoloških posuda, putira šolja itd koje potiču iz raznih doba, ali imaju vezu sahrišćanstvom, i ovi objekti poslužili su, verovatno, za razne pravoslavne običaje u okoliniČenada.Želeli bismo da bacimo jedan kratak pogled na istoriji Banata u poslednjemmilenijumu, jer su kulturne vrednosti bile kreirane od strane naroda i etničkih grupa kojepripadaju nekima od sadašnjih naroda i nacija, većina od njih hrišćanske veroispovesti,kao i sa kulturom kuju su oni stvarali; izuzetak čine muslimani čiji je kulturni životkratko trajao a i jevreji su imali veoma važan uticaj na socijalni život, uključujući tu ikulturni, inspirisan hrišćanstvom.U X i XI veku na teritoriji Banata dokazano je postojanje jedne “države” (dukata ilivojvodata) koja se nalazila pod vođstvom jedne dinastijske porodice. Ovo je jedinstvenslučaj u istoriji Rumunije. Vojvoda Glad je rukovodio ovim predelom takom X veka, ajedan od njegovih naslednika, Ahtum, vlada ovde tri četvrtine veka. Ovaj dinastičkikontinuitet pretpostavlja relativno miran period razvoja ekonomskih i socijalnih odnosa uovom regionu. Kultura se razvija na osnovu hrišćanstva "grčke" veroispovesti (budućapravoslavna vera). Postojanje nekih naselja urbanog tipa i polugradskih centara, nekih15