A'dan Z'ye EĞİRDİR ANSİKLOPEDİSİ - Nuri Güngör - Ispartaya.com

AHİPAŞA ZAVİYESİ
Ahi Paşa zaviyesi ya da Şeydim zaviyesi adı 1480 sonraki kayıtlarda geçer.
Daha sonraları bu zaviyenin çevresi Şeydim mahallesi adını almıştır.
AHMİ
Ahmi, seferberliğe katılanların hatırladığı bir isimdir. Herkes seferberlik için
toplanınca Ahmi'yi de çağırmışlar. Ahmi'ye askere alındığı söylenince o da:" Durun,
anama danışıp geleyim. İzin verirse, gideyim." demiş. Ahmi'yi salmışlar. Anasının
yanına varmış. Olayı anlatmış. Anası da "Herkes gidiyorsa sen de git oğlum..."
demiş. Şilte, yorgan, yastık hazırlayıp sırtına sarmış, göndermiş. Ahmi öylece
seferberliğe katılmış.
Ahmi'nin gittiğini çok kişi biliyor ama, nerede ne olduğunu kimse bilmiyor.
AKEKMEK
Birinci undan yapılmış beyaz çarşı ekmeğine denir. Ev ekmekleri kepekli
undan yapıldığı için esmer olurlardı. O zamanlar beyaz çarşı ekmeğini ev ekmeğine
katık ederdik.
AKANA
Eğirdir'de saygıdeğer yaşlı kadınlara denir. Radlof'un ortaasya
incelemelerindeki tesbitine göre gökyüzünün üçüncü katında SÜTAKGÖL
VARDIR. Cennet (AK ) burdadır. AK'lık burada kutsallaştırılmıştır. Onaltıncı katta
oturan Tanrı Kayra Kan'ın görevlendirdiği Ak Ülgön'ün yedi oğlu, dokuz kızı vardır.
Oğullarının herbirinin özel adı olmasına rağmen, kızlarının adı yoktur. Ak Ülgön'ün
kızları "Akkızlar" diye geçer. İffetli kızlar anlamındadır.
Bir başka kaynakta da "Ak Ana" Altay samanlığının büyük dişi tanrısıdır.
Kadir-i Mutlak Ülgen Ata kainatı Ak Ana'dan aldığı kudret ve ilhamla yaratmış,
doğruluk ve metaneti ondan öğrenmiştir. Eğirdirliler bu anlamlara dayalı olsa gerek
akoğlum, akkızım, akbabam, akdayım şekillerinde ak kelimesini özellikle kullanırlar.
AKILLI GELİN TİPLEMESİ
Yordamsız işleri anlatmak için Eğirdirliler bir Akıllı Gelin tiplemesi
yaratmışlardır. Olumsuz işler olduğu zaman, " Akıllı Geline bir danışalım." derler.
Ben bilinen iki fıkrasını yazacağım.
Bir davette sofraya önce hangi yemeğin konulacağı konusunda tartışma
çıkmış. Kimi et demiş, kimi pilav demiş, kimi çorba demiş. Anlaşamayınca Akıllı
Geline sormuşlar. Akıllı Gelin: "Neyin üstüne ne yeneceğini biliriz." demiş." Önce
cılkcılk çorba mı içilir? Getirsinlerbaklavayı..."
Her nasılsa bir inek başını küpün içine sokmuş. Çıkaramamışlar. "Bir de
Akıllı Geline danışalım " demişler. Akıllı Gelin " Kesin ineğin başını.." demiş.
Kesmişler... İneğin başı küpün içinden yine çıkmayınca tekrar sormuşlar. Akıllı
Gelin "Öyleyse kırın küpü..." demiş.