A'dan Z'ye EĞİRDİR ANSİKLOPEDİSİ - Nuri Güngör - Ispartaya.com

ŞEYH BURHANETTİN
Şeyh Burhanettin, Şeyh Mehmet Çelebi Sultan'ın torunudur. Kızı
Şehribanu'dan Tosya'da 1495 yılında doğmuştur. Babasının adı Mehmet Muhittin
'dir. Dündar Bey medresesinde Müderris iken ayrılmış, Tosya'ya gitmiştir.
Şeyh Mehmet Çelebi Sultan 1495 yılında vefat edince Zaviye bir süre boş
kaldı. Şeyhin yerine geçecek erkek evladı yoktu. Açık kalan makama Halvetiye
tarikatından "Yunus" adında bir şeyh geldi. Zeyni ayinini kaldırdı. Bu durum Dervişler
arasında hoşnutsuzluk yarattı. Nihayet bir gün Şeyh Yunus yatağında ölü bulundu.
Şeyh Yunus'un ölümünden sonra Zeyniye tarikatından Şeyh İbrahim adında biri
İstanbul'dan Beratla gönderildi. O da bir süre sonra atıyla uçurumdan düşerek öldü.
Bundan sonra Dergâhtakiler o soydan gelen birini aramaya başladılar. Şeyh
Mehmet Çelebi Sultan'ın torunu Burhanettin'de karar kıldılar. Burhanettin'in babası
Mehmet Muhittin de Peygamber soyundan olup seyittir. Soyu evliyadan Hakim Ali
Tirmizi'ye ulaşır. Tokat'a adam göndererek Burhanettin'i Eğirdir'e davet ettiler.
Burhanettin dedesinin postuna oturduğu zaman 14-15 yaşında kadardı. Küçük
olduğu için babası ölmüş olduğundan annesi Şehribanu Hanımla Eğirdir'e gelmişti.
Yalnız dervişlerin kemale ermeden o yaşta birinin Şeyh olamayacağını belirtmeleri
üzerine Burhanettin Bursa'ya gitti. Şeyh Nasuh Efendi'nin yanında yetişti. Ondan
icazet alarak Eğirdir'e döndü. Şeyh Burhanettin oldu.
Osmanlı devlet adamlarından Rüstem Paşa vezir olmak için uğraşırken
İstanbul'dan uzaklaştırılmış, Teke ve Hamid Beyi olarak gönderilmişti. Şeyh
Burhanettin Efendi ve dedelerinin şöhretini duydu. Şeyh Burhanettin'i tanımak,
sohbetinde bulunmak için Eğirdir'e geldi. Şeyhe saygı göstererek duasını aldı. Şeyh
de ona iltifat gösterdi. Sonra Rüstem Paşa İstanbul'a gitti. Devlet kademelerinde
hızla yükseldi. Kanuni'nin kızı Mihrimah Sultan'la evlenip Padişah damadı oldu,
ardından Sadrazam oldu. Rakibi İbrahim Paşa da katledildi. Rüstem Paşa bu
olayları Şeyhin kerameti bildi. Onu İstanbul'a davet ederek büyük ikramlarda
bulundu. Küçük Ayasofya zaviyesini verip irşatlarda bulunması için İstanbul'da
kalmasını istedi. Şeyh Burhanettin Rüstem Paşa'nın isteğini kıramayıp bir yıl kadar
bu zaviyede kaldı. Sonunda ecdadının toprağı Eğirdir'e dönmeye karar verdi.
Sadrazam Rüstem Paşa'ya:
"Oğul. Biz dağ civarında büyüyüp uzlete, yalnızlığa alışmışız. Hayır duamızı
istersen bizi mekanımıza gönder. Sağ olursak üç dört yılda bir İstanbul'a gelip sizi ve
burada kadı bulunan Müderris evladımızı ziyaret ederiz." dedi. Sadrazam Rüstem
Paşa da bu durumu Kanuni Sultan Süleyman'a arz etti. Gerekli izin çıktı. Eğirdir'de
bir vazife verip maaş bağlanmak istenince: "Bize otuz akçe kâfidir." dedi. Dönmeden
önce Sadrazam Rüstem Paşa Şeyh Burhanettin'i Kanuni Sultan Süleyman'la
görüştürmek istediyse de Şeyh Burhanettin:
"Sultanlarla görüşmek dervişlere zarar verir.." deyip görüşmedi. Rüstem Paşa
Şeyh Burhanetin Efendi'ye Nis harcından yevmi 50 akçe verilmesi için berat
göndermiştir. Ayrıca Eğirdir'le de ilgilenmiştir. Eğirdir'den Barla'ya giden derbent
yolunu, Eğerim yolunu onartmıştır.
Şeyh Burhanettin Efendi Dervişleriyle beraber Hac'ca gitmiştir. Tefsir ve
Hadisle meşgul olmuştur. Mezarı Dedesi Şeyh Mehmet Çelebi Sultan'ın batısında,
dışarıdadır. 1562de ölmüştür. Dedelerinin kerametlerini ilk defa "Menakıp" adlı
kitapta toplayan odur.