A'dan Z'ye EĞİRDİR ANSİKLOPEDİSİ - Nuri Güngör - Ispartaya.com

Pir Mehmet Hoyi, Fatih Sultan Mehmet Han huzurunda da bazı kerametler
göstermiş, o da Şeyhe vezirlerinden biri ile para ihsan edip himmet ve duasını rica
etmiş, "Ne istekleri varsa bildirsinler" buyurmuştur. Şeyh ihsanı kabul etmemiş, geri
göndermiştir. Vezir, gönderilen ihsanın yedi yüz altın olduğunu söylediğinde Şeyh
Pir Mehmet Hoyi tebessüm ederek: "Bizim yedi yüz değil, yedi altına hakkımız
yoktur. Biz fakir bir dervişiz. Bunu kendileri İslam askerlerine, devlet işlerine sarf
buyursunlar.
Padişahımıza dua bizdendir." demiştir. Elçi Padişahın, "Yine de bir arzuları
vardır. Bildirsinler..."dediğini söyleyince: "Bir muradımız yoktur. Eğer lütfederlerse
merhum kaynatam ve Şeyhimiz Şeyhülislam Berdai'ye merhum Hızır Bey bir
miktar arazi ve emlak vermişlerdi. Şeyh merhum da bunları evlada vakfetmişlerdi.
Temlik ve vakfı sahih olmak için bir ferman ihsan buyursunlar." demiş. Elçi bu haberi
Padişaha duyurmuş, o da bir ferman göndermiştir. Ferman İstanbul Evkaf
Müdürlüğü Anadolu Kuyud-u Kadime Dairesinde kayıtlıdır.
ŞEYH MEHMET ÇELEBİ SULTAN
Şeyhülislam Berdai'nin kızından torunudur. Babası Şeyh Mehmet Hoyi,
annesi Zeynep Hanım'dır. Babasının ölümü üzerine genç yaşta Dergâhın başına
geçmiştir. Kimyaya meraklıydı. Diğer bilimlerle de ilgilenmiştir. Şairdir. Bir divanı
vardır. Hemen hemen her şiirinde Hızır'dan bahsettiği için Divanına "Hızırname" de
derler. Ord. Prof. Dr. Fuat Köprülü Türk Edebiyatında İlk Mutasavvuflar adlı
eserinde Hızırname' den yedi yerde bahseder. Hızırname H. 880, Miladi 1475 te
yazılıp bitmiştir. Şeyh Mehmet Çelebi Sultan H. 900, Miladi 1495 yılında ölmüştür. 23
yaşında babasının ölümünden sonra Şeyh olmuş, 40 yıl Dergahın başında kalmıştır.
Bu duruma göre 63 yaşında ölmüş görünüyor. Doğum tarihinin de 1432 olması
gerekir.
Farsçayı, Arapçayı iyi biliyordu. İhtişama çok önem verirdi. Dışarı çok ender
çıkar, çıktığı zaman da hademe ve dervişlerle beraber ata binerek softlar, samur
kürkler içinde gezerdi. Nitekim Yazla'daki en büyük kubbeli camiye yakın türbe, Şeyh
Mehmet Çelebi Sultan'ındır. Sağında anası Zeynep Hatun, solunda kızı Şehribanu
Hatun yatar.
Şeyh Meymet Çelebi Sultan'ın iki oğlu, üç kızı oldu. Oğlunun birinin adı
Ahmet, diğerinin Haşim'dir. Ahmet üç dört yaşında, Haşim daha küçükken ölmüştür.
Kızları Şehribanu, Cihanbaht, Ruzbaht idi. Kızlarından birini Atabey'e , diğerini
Uluborlu'ya gelin etmiştir. Küçük kızı Şehribanu'yu da Dündar Bey medresesinde
Müderris Tokatlı Muhittin Efendi'yle evlendirmiştir. Bir süre sonra Müderris Muhittin
Efendi Eğirdir'den ayrılmış, Tosya'ya gitmiş, sonradan Şeyh olacak olan
Burhanettin H.900, Miladi 1495 te orada doğmuştur. Dedesi Şeyh Mehmet Çelebi
Sultan da aynı yıl Eğridir'de ölmüştür.
Şeyh Mehmet Çelebi Sultanın Hızırname adlı divanından birkaç örnek
sunuyorum:
Cemalin arzeder ol dost dediler
Erenler masivadan el yudular
Selamet ellerine yürüdüler Cemalin
arzeder ol dost dediler