A'dan Z'ye EĞİRDİR ANSİKLOPEDİSİ - Nuri Güngör - Ispartaya.com

Dörtyol kumandanı Yörük Ali Efe, Balyambol cephesi kumandanı Kamalı
Efe, Keleş cephesi kumandanı Gökçen Efe, Umum Kuvaiye tedibi Kumandanı
Demirci Mehmet Efe idi.
Bu savaş Yunanlıların daha içerilere girmemesi için veriliyordu. Bu
sıralarda Sütçüler tarafında Kosat adlı bir eşkıya çıktı. Hatta Eğirdir'e baskın
yapacağı, halkı soyacağı, Milliyetçileri ortadan kaldıracağı söylentisi yayıldı. Bu
nedenle Demirci Mehmet Efe Umumi Kuvayi Tedibiye Kumandanı olarak Kosat'ı ve
avanesini ortadan kaldırmak için Eğirdir'e geldi. Herkes Bağlarda idi. Demirci
Mehmet Efe söylentilerin doğruluğunu araştırmadan kendisine verilen listedeki
kişilerden kaçma gereği duymayan dört kişiyi çınara astı. Bunlar, Kuşzade
Müderris Mustafa Efendi, Tığlıoğullarından Hacı Osman Oğlu Hafız Sabri,
Sarıboyacıoğlu Hacı Abdullah, Burhanoğullarından Hacı İsmail Ağa'dır. Kaçanlar
sonradan affedilerek idamdan kurtulmuşlardır. Asılanlardan Müderris Kuşzade
Mustafa Efendi; çok bilgili, sedası güzel, Şeyh Ali Ağa medresesinde Müderris, çok
talebe yetiştirmiş, çevrede nam salmış bir hoca idi. Hafız Sabri ise uzun müddet
Rüştiye mektebi yazı ve Türkçe muallimliğinde sonra Şeriye Başkatipliğinde bulunmuş
güçlü bir zattı. Hacı Abdullah memleketin zenginlerindendi. Hacı İsmail Ağa
memleketin eşrafındandı, Padişah tarafından verilmiş fahri paşalık unvanı vardı.
Demirci Mehmet Efe daha sonra Sütçüler civarındaki Kosat'ı yakaladı ve
avanesini dağıttı. Kosat da Isparta hapishanesine kapatıldı. Hapishane duvarını
delip kaçmak isterken Yakaavşarlı mahkum Topçu tarafından öldürüldü. Topçu
sonra affedildi. Milli orduya geçilince İğdecik köyüne yerleşen Demirci Mehmet Efe
ve çevresindekiler Refet Paşa tarafından dağıtıldı.
Kurtuluş Savaşı başlarken bir Binbaşının kumandasında ve bir miktar
askerle Eğirdir gölünde askeri ulaşımı sağlamak için "Eğirdir Gölü Merakibi
Bahriyesi" adı altında bir teşkilat kuruldu. Üç motor sekiz adet mavnası vardı. Bu
motor ve mavnalar Kurtuluş Savaşı bitene kadar İstasyon altındaki iskeleden Avşar
Hüyük'üne asker ve erzak taşıdı. Savaş bittikten sonra Hazine namına Eğirdir
Maliyesine devir edildi. Sonradan "Eğirdir Yedek Subay Yardımlaşma Cemiyeti'ne
verildiyse de Motor kasıtla İstasyon altındaki iskelesinde batırıldı."
Hafız İbrahim Demiralay da Eğirdir ve Çevresindeki Milli Mücadele
örgütlenmesini, gelişmesini anılarında şöyle anlatır:
"Sivas'taki Mustafa Kemal'le ilişki kurduktan sonra Şarki Karaağaç
Jandarma Mülazımı Hasan Bey Avşar'ın Yaka köyüne on süvari ile gelmiş. Yakalı
Musa Çavuş, Mehmet Pehlivan'ı acele bana göndermiş. Yeniceköy'de yatağımdan
kaldırdılar. Emri okudum. Ben ve Mülazım Hasan Bey'den Eğirdir ve Isparta'daki
resmi dairelere el koymamız isteniyor. Gerçi vazife ağırdır. Lakin vatani
olduğundan mukaddestir, fikrime de uygundur. Hemen yola çıktım. Hasan Beyle
müzakere yaptık. Esaslı anahatları çizdik.
• Kardeşim Salih Beyi içimize almak.
• Birkaç yüz kişilik acele çete düzmek.
• Eğirdir kayıklarına el koyup Canada'dan olayları idare etmek.
• Haberleşme ve araçlara el koymak.
• Isparta'nın Konya ile irtibatı kesmek.
• İl, ilçe, bucaklarda Osmanlı bayrağını indirip Kuva-yi Milliye namına
tekrar dikmek.
• Kuva-yi Milliye'yi Hükümete resmen tanıtmak.