Download Volume 12 here

10 Gaelic Society of Inverness.
maighistearau sgoile a' teagasg, aig iiach 'eil lideadh (iaidlig 'n an
ceann ; agus eadlion far a blieil inaighstii sgoile Gaidhealach, cha
chluinn thu l)ho bliliadhn' iir gu Nollaig focal Gaidhlig air a
leughadli no oran Gaidhlig air a sheinn. Tlia so' nam bharail-sa
na aobhar naire, ach tha mi nis toilichte fhaicinn gu'm bi misneachd
air a tabliaii-t seachad le tabhartasan bho 'n Pharlamaid, air son
a' Gliaidhlig a tbeagasg ann an sgoilean na Gaidhealtachd, agus do'n
luchd teagaisg is fearr fuireach anns a' Ghaidbealtachd, agus iad
fein a dheanamh ni's eolaichc air canain an duthcha. Ami a bhi
tabliairt fainear an t-suidheachaidh anns a bheil litreachas agus
canain nan Gaidlieal cha'n nrrainn domh a bhi di-chuimhneachadJi
gu bheil a nis Cathair Ghaidhlig air a suidheachadh ann an Oil-
Thigh Dhuneidin, agus gu'n robh so air a thabhairt mu'n cuairt le
saothair agus dealas aon duine— duine bhitheas ainm air chuimhne
aig na Gaidheil fhad 's a bhitheas bainne aig boin duibh, no fhad
'sa dh'fhasas fraoch air sliabh. Agus tha Ohathair sin air a
lionadh le duine tha 'n a smior Gaidheil, 'n a ard sgoilear, agus a tha
'n deigh e fein a thabhairt suas do'n obair le uile chridhe agus le
\iile neart. Agus a nis canamaid le durachd ar cridhe; gu ma
fada beo Blackie gu bhi faicinn saothair a laimhe soirbheachadh,
agus gu ma fada beo Maclonmhuinn gu bhi teagasg ann an
Cathair Ghaidhlig Dhuneidin. Buaidh 'us piseach orra ; saoghal
fada 'n deagh bheatha dhoibh le cheile. Tha mi'n dochas, agus
tha mi ciunteach, gu'n dean a' Chathair Ghaidhlig feum ann an
iomadli doigh agus do iomadh aon. Far a bheil doctairean, hichd-
lagha, luchd-teagaisg, agus ministeirean aig am blieil suil am beatlia
a chui' seachad anns a' Ghaidcaltachd bu choir dhoibh, air a' char is
lugha dol aon seisein a dh'iounsachadh gu Professor Maclonmhuinn
an Duneidin. Bu choir gu h-araidh do'n chleir so a dheanamh.
'S iomadh ministeir a tha deanamh' droch dhiol air deagh chomhthional
leis an t-seorsa Gaidhlig anns am bheil iad a searmonachadh
an t-soisgeil dhoibh. Chuala mi mu aon fhear, agus 'n uair a
bha e 'g urnuigh air son nam bochdan 's ann a thubiiairt e—"A
Thighearn, bi cuimhneach air na buic." Bha aon fhear sonruichte
na mhinisteir aim a' Sgire Dhiurinnis 's an Eilein Sgianach, ris an
cainte' "Sutar," agus tha ainm gu maith air chuimhne, leis na rainn
a bha air an deanamh dha le Gilleasbuig Aotrom. Ged a bha
"Sutar" 'na sgoilear ann an canainilih eile cha robh e ach gle fhad'
air ais's a' Ghaidhlig. B'ann mar so a thubhairt Gileasbuig ris:
"'Nuair a theid thu do'n chubaid
Ni thu urnuigh l)hios gleusda,
Bidh pairt dli'i 'iia Gaidhlig
'Us pairt dh'i 'na Beurla;
—