Predikazioaren teoriak gramatika sortzailean (euskararen kasua)

190
predika ak perfek ibi a earen arabera berei dai e keela esa en d enean,
aspek aren ohi ko lanen defini ioe a ik rr n samar dabil a egileak. 33
33 Ser e a es ar adi en bide eraikiriko esapideak perfek ibi a earen arabera berei
dai e keela defendi d en lehenengoa Hanssen (1913) i an da. Egile horri jarraiki Gil
Ga a-k (1961) ere, an eko ideiari e si dio : lo ra ko adi ha ekin ba era ager en diren
predika ak egoerak edo e a garriak dira, e a bera , ekin a dinamikoen perfek ibi a erako
onar ohi diren defini ioak, nolabai molda behar ai kie predika es a ibo horiei .
Horrela, predika horiek perfek ibo a har dai e ke'aldake a-pro es ren' ba en ondorio a
har en direnean edo har dai e keenean : ba e an bene ako aldake a ego en da (el jarro es
ro o ), baina bes e ba e an, aldake aren a kera bai ik e da an ema en (el jarro es
in ac o ) . I enondoei dagokiene , esperien iaren ondorio i a eak berak ere, perfek ibi a
egi en di ela esan li eke ( el caf es calien e ).
Ap r ba e e berdina da 'Real Academia Espa ola de la Leng a' (1973), Na as R i
(1983) e a Hernande Alonso (1986) be alakoen h rbilke a . Egile ha ek g iek ere,
aspek aren ik sp n ik e si dio e ara oari, baina ser e a es ar adi en ar eko oposake a
perfek ibi a ean oinarri rik egon gabe 'aspek ali a e' 1 'aspek ali a e-e a' oposake an
da ala eman d e adi era: ser adi aren kas an e dago a rrera doan inolako ekin arik,
aspek ali a e e a denbora ik kanpo dagoen 'con in m-a ' bai ik e da . Es ar ordea,
aspek alki marka riko adi a li eke .
L jan-ek (1982) perfek ibi a earen araberako berei ke ari berre si dionean, bi adi ha en
erabileraren kas is ika korapilo s a a al eko, e ekin a dinamikoe arako erabili den
perfek ibi a earen defini ioa e e a 'aldake a-pro es aren' bide ko h rbilke a ere nahikoak e
direla froga d , e a adi ha en erabilerari doi riko perfek ibi a earen defini ioa eskaini
d : es ar-predika en e a ser-predika en ar eko e berdin as na, denbora- ar e m rri ba i
(perfek iboak) edo eha gabeko denbora- ar e ba i (inperfek iboak) egoki ean da a,
horrela es ar adi aren esang ra ser adi aren barnean inkl di rik legoke .
Perfek ibi a earen araberako h rbilke a honek, esen ialak iden e e a i aera/ bilakaera
biko een arabera egindako berei ke ek baino a alpen-ahalmen handiagoa da ka, eren
fenomeno horien berri eman ahal i a ea gain, bi lo ra ko adi en ar eko sinonimia
par iala ere a al bai e ake . Norbai lodia dela esa en d g nean, bere bi i aren denbora-
ar e ba e an behin a lodi egon dela pen sa behar da, baina ne eha ba ean lodi
dagoen per sonak e d er an lodia i an behar.
es gordo---> es gordo // es gordo --X --> es gordo