Bioaniztasuna (6 Mb)
Bioaniztasuna (6 Mb)
Bioaniztasuna (6 Mb)
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
A.7 A R I K E T E N A Z A L P E N A<br />
ABIATU AURRETIK<br />
Ikaslearen aldez aurretiko ideien prospekzioa<br />
egiteko eta ikaslea gaia lantzera bultzatzeko ariketa,<br />
bost ataletan banatua.<br />
a) Zer ari gara gu giro honetan sartuta?<br />
Irakasleak landare eta animaliei buruzko argazkiz eta<br />
marrazkiz girotuko du ikasgela. Izaki bizidunen irudiez<br />
gainera, gauza bizigabeenak ere tartekatuko ditu hanhemenka,<br />
eta baita izaki bizidunekin zerikusia duten<br />
zereginetan diharduten (zuhaitza botatzen, baserrian<br />
lan egiten, lurra lantzen, kontserba lantegi batean<br />
lanean, …) gizakienenak ere. Hondoko musika gisa<br />
ingurune naturaleko hotsak jarriko dira entzugai.<br />
Lehenengo saio hau goizeko edo arratsaldeko<br />
lehenengo orduan egitea komeni da, edota, bestela,<br />
jolasdenboraren ondotik, ikasgelan sortutako giroa<br />
dela-eta ezustearen faktoreaz baliatu ahal izateko.<br />
Minutu batzuez haurrak ikasgelan barrena ibiliko<br />
dira irudiei begira. Esertzen direnean, ikusitakoari<br />
buruzko eztabaida eragingo da: zer gustatu zaien<br />
gehien, zer gutxien, zergatik, zerk harritu dituen,<br />
…. Izaki bizidunen eta gauza bizigabeen arteko<br />
desberdintasunez, hala nola gizakien eta gainerako<br />
izaki bizidunen arteko harremanez hitz egitera<br />
bultzatu behar dira ikasleak, zer kontzeptu erabiltzen<br />
dituzten jakitearren. Horretaz gainera, unitatean<br />
heldu behar zaion gaiari buruzko jakinmina piztea<br />
da ariketa honen helburua. Bukatzean, hurrengo<br />
egunean ikasgela girotu eta hornitzeko argazki edo<br />
marrazki bana ekartzea eskatuko zaie.<br />
b) Zer dakigu izaki bizidunez?<br />
Izaki bizidunei buruzko iradokizunak egiteko eskatu,<br />
eta arbelean idatziko dira, ikasleek izaki bizidunez<br />
zer dakiten (aldez aurretiko ideiak) ezagutzeko.<br />
Irakasleak elkarrizketa gidatu, eta galderak egingo<br />
ditu, haurrei izaki bizidunez dakitena ateratzeko:<br />
erabiltzen duten lexikoa, kontzeptuak, … Era<br />
honetako galderak egitea proposatzen da:<br />
C E I D A<br />
B I O A N I Z T A S U N A Z B A L I A T Z E N<br />
- Zer dakigu izaki bizidunez?<br />
- Denak berdinak al dira?<br />
- Zertan bereizten dira landarea eta animalia?<br />
- Hezurdunak al dira denak?<br />
- Non bizi dira?<br />
- Non jaiotzen dira?<br />
- Euskal Herrikoak bertakoak ala kanpotik<br />
etorriak dira?<br />
c) Okerrak aurkitzen<br />
Izaki bizidunen ezaugarriei buruzko aurretiko ideiak<br />
lantzea da ariketa honen helburua. Lehenbizi, bakarka<br />
eta 15 bat minutuz, marrazkian oker dagoena<br />
markatu, zerrendan idatzi, eta okerra zertan datzan<br />
azalduko da (1. fitxa). Gero, ikastaldea talde txikietan<br />
banatuta, erantzunak berrikusi. Hauek dira okerrak:<br />
- Ekilore korrikalaria.<br />
- Hitz egiten ari den harria.<br />
- Zerri errulea.<br />
- Sagu igeri-oinduna.<br />
- Zaldi haragijalea.<br />
- Uretako sungandila.<br />
- Bitxilore enbordun adar-lodia.<br />
- Sai belarjalea.<br />
- Erle mokoduna.<br />
- Oilo ile meatsa.<br />
d) Taldekaketa<br />
Jolas baten bidez gogoraraziko dugu zertan datzan<br />
«espeziearteko aniztasuna». Irakasleak neskamutilak<br />
sakabanatu, eta, gero, bi taldetan bereiziko<br />
ditu, ezaugarri jakin baten arabera, betiere: horailak/<br />
beltzaranak, begi-argiak/ilunak, oin-txikiak/handiak;<br />
bosnaka garaieraren arabera, hirunaka sexuaren<br />
arabera, adinka, … ere berezi daitezke. Ariketa<br />
hau ikasgelan bertan edo leku zabalago batean<br />
(jolastokian, gimnasioan, …) egin daiteke. Bukatzean,<br />
gogoratu ikasleei, gu, nahiz eta gizakiak izan denak,<br />
hainbat taldetan bereiz edo bana gaitezkeela,<br />
ezaugarri desberdinak baititugu. Animalia eta<br />
landare motekin ere gauza bera gertatzen da. Hori<br />
I N G U R U G I R O H E Z K U N T Z A R A K O M A T E R I A L A K 75<br />
1. A R I K E T A