Bioaniztasuna (6 Mb)

More documents

Recommendations

Info

A.7 A R I K E T E N A Z A L P E N A B I O A N I Z T A S U N A Z B A L I A T Z E N Unitatearen edukien eta beste zehar lerroen arteko harremana 74 Kontsumo hezkuntza - Kontsumo ondasunetako asko animali edota landare jatorriko lehengaiez prestatzen direla eta izaki bizidunek gure biziraupena bermatzeko eta bizi kalitatearen mailari eusteko duten garrantziaz jabetu. Unitatearen deskripzioa Motibatzeko eta aldez aurretiko ideiak biltzeko ariketek hiru helburu dituzte: aurreko zikloan landutako kontzeptuak ezagutzen ote diren jakitea; unitatean landuko diren oinarrizko kontzeptuei buruz ikasleak aldez aurretik zer eta zenbat dakien ezagutzea; eta ikaslea motibatzea, gaiari buruzko jakinmina ernatu eta suspertzeko harengan. Ariketa hauek 45 minutuko bina lan saiotan buru daitezke. Ulermena lantzeko ariketek haurra lau gauza hauez ohartzea dute helburu: dagoen animali eta landare moten barietate handian agertzen dela bioaniztasuna; gu, gizakiok, beste izaki bizidun batzuekin batera biosferan bizi garen animaliak garela; izaki bizidun guztiak, gizakiok barne, elkarrekin harremanetan direla; eta gizakiok beste izaki bizidun batzuez baliatzen garela bizirik irauteko edota gure bizi kalitatea hobetzeko behar ditugun baliabideak lortzeko. Bestalde, sei eta zortzigarren ariketetan espeziarteko aniztasunaren kontzeptua sartzen da, eta izaki bizidunak sailkatzeko prozedurak lantzen, gero, bederatzigarren ariketan, ingurune hurbileko izaki bizidunak aztertzeko. Kontzientzia hartzeko ariketek bi helburu nagusi dituzte: alegia, batetik, ikaslea gure inguruneko izaki bizidunekin afektibitate loturak sortzera bultzatzea, eta, bestetik, izaki bizidunekin dugun harremana hobe dezakegula jabetzea, baliabide biologikoak eskuratzeak ez baitu beste espezieen biziraupena zertan arriskuan jarri. Unitatea bukatzean erakusketa bat antolatzea proposatzen da, unitatea landu bitartean egindako lanak erakusteko eta eskolan egiten diren ekintzak komunitatera proiektatzeko. Kanpora zuzendutako ekintza horiek gizarteko bizitzan parte hartu eta komunitatean erabakiak hartzeko gai izango diren herritarrak prestatzeko balio behar dute. I N G U R U G I R O H E Z K U N T Z A R A K O M A T E R I A L A K C E I D A
A.7 A R I K E T E N A Z A L P E N A ABIATU AURRETIK Ikaslearen aldez aurretiko ideien prospekzioa egiteko eta ikaslea gaia lantzera bultzatzeko ariketa, bost ataletan banatua. a) Zer ari gara gu giro honetan sartuta? Irakasleak landare eta animaliei buruzko argazkiz eta marrazkiz girotuko du ikasgela. Izaki bizidunen irudiez gainera, gauza bizigabeenak ere tartekatuko ditu hanhemenka, eta baita izaki bizidunekin zerikusia duten zereginetan diharduten (zuhaitza botatzen, baserrian lan egiten, lurra lantzen, kontserba lantegi batean lanean, …) gizakienenak ere. Hondoko musika gisa ingurune naturaleko hotsak jarriko dira entzugai. Lehenengo saio hau goizeko edo arratsaldeko lehenengo orduan egitea komeni da, edota, bestela, jolasdenboraren ondotik, ikasgelan sortutako giroa dela-eta ezustearen faktoreaz baliatu ahal izateko. Minutu batzuez haurrak ikasgelan barrena ibiliko dira irudiei begira. Esertzen direnean, ikusitakoari buruzko eztabaida eragingo da: zer gustatu zaien gehien, zer gutxien, zergatik, zerk harritu dituen, …. Izaki bizidunen eta gauza bizigabeen arteko desberdintasunez, hala nola gizakien eta gainerako izaki bizidunen arteko harremanez hitz egitera bultzatu behar dira ikasleak, zer kontzeptu erabiltzen dituzten jakitearren. Horretaz gainera, unitatean heldu behar zaion gaiari buruzko jakinmina piztea da ariketa honen helburua. Bukatzean, hurrengo egunean ikasgela girotu eta hornitzeko argazki edo marrazki bana ekartzea eskatuko zaie. b) Zer dakigu izaki bizidunez? Izaki bizidunei buruzko iradokizunak egiteko eskatu, eta arbelean idatziko dira, ikasleek izaki bizidunez zer dakiten (aldez aurretiko ideiak) ezagutzeko. Irakasleak elkarrizketa gidatu, eta galderak egingo ditu, haurrei izaki bizidunez dakitena ateratzeko: erabiltzen duten lexikoa, kontzeptuak, … Era honetako galderak egitea proposatzen da: C E I D A B I O A N I Z T A S U N A Z B A L I A T Z E N - Zer dakigu izaki bizidunez? - Denak berdinak al dira? - Zertan bereizten dira landarea eta animalia? - Hezurdunak al dira denak? - Non bizi dira? - Non jaiotzen dira? - Euskal Herrikoak bertakoak ala kanpotik etorriak dira? c) Okerrak aurkitzen Izaki bizidunen ezaugarriei buruzko aurretiko ideiak lantzea da ariketa honen helburua. Lehenbizi, bakarka eta 15 bat minutuz, marrazkian oker dagoena markatu, zerrendan idatzi, eta okerra zertan datzan azalduko da (1. fitxa). Gero, ikastaldea talde txikietan banatuta, erantzunak berrikusi. Hauek dira okerrak: - Ekilore korrikalaria. - Hitz egiten ari den harria. - Zerri errulea. - Sagu igeri-oinduna. - Zaldi haragijalea. - Uretako sungandila. - Bitxilore enbordun adar-lodia. - Sai belarjalea. - Erle mokoduna. - Oilo ile meatsa. d) Taldekaketa Jolas baten bidez gogoraraziko dugu zertan datzan «espeziearteko aniztasuna». Irakasleak neskamutilak sakabanatu, eta, gero, bi taldetan bereiziko ditu, ezaugarri jakin baten arabera, betiere: horailak/ beltzaranak, begi-argiak/ilunak, oin-txikiak/handiak; bosnaka garaieraren arabera, hirunaka sexuaren arabera, adinka, … ere berezi daitezke. Ariketa hau ikasgelan bertan edo leku zabalago batean (jolastokian, gimnasioan, …) egin daiteke. Bukatzean, gogoratu ikasleei, gu, nahiz eta gizakiak izan denak, hainbat taldetan bereiz edo bana gaitezkeela, ezaugarri desberdinak baititugu. Animalia eta landare motekin ere gauza bera gertatzen da. Hori I N G U R U G I R O H E Z K U N T Z A R A K O M A T E R I A L A K 75 1. A R I K E T A
Page 2 and 3:
BIOANIZTSUNA-LEHEN HEZKUNTZA BIODIV
Page 4 and 5:
C E I D A A U R K E Z P E N A Mater
Page 6 and 7:
1 S A R R E R A erritmo desberdinak
Page 9:
B I O A N I Z T A S U N A I N F O R
Page 13 and 14:
2 I N F O R M A Z I O O R O K O R R
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23: 2 I N F O R M A Z I O O R O K O R R
Page 27: L E H E N H E Z K U N T Z A • B I
Page 30 and 31: 1.- Ingurune naturalarekiko sentibe
Page 32 and 33: A.4 E B A L U A Z I O I R I Z P I D
Page 34 and 35: B I O A N I Z T A S U N A Z O H A R
Page 36 and 37: A.7 A R I K E T E N A Z A L P E N A
Page 44 and 45: B A R I K E T A B I L D U M A 44 LA
Page 46 and 47: B A R I K E T A B I L D U M A 46 B
Page 48 and 49: B A R I K E T A B I L D U M A 48 HA
Page 52 and 53: B A R I K E T A B I L D U M A 52 ZE
Page 56 and 57: B A R I K E T A B I L D U M A 56 AN
Page 63: Unitate didaktikoa: 2. Zikloa BIOAN
Page 67 and 68: A.1 K O N T Z E P T U S A R E A C E
Page 69 and 70: A.3 E D U K I A K 3.1 KONTZEPTUAK
Page 71 and 72: Honen aurreko zikloan jada landurik
Page 73: B I O A N I Z T A S U N A Z B A L I
Page 87 and 88: B A R I K E T A B I L D U M A C E I
Page 111: B A R I K E T A B I L D U M A C E I
Page 115: L E H E N H E Z K U N T Z A • B I
Page 118 and 119: 1.- Euskadiko ekosistema nagusiak,
Page 120 and 121: A.4 E B A L U A Z I O I R I Z P I D
Page 122 and 123: Ikasleak ez duenez jada beste izaki
Page 124 and 125:
B I O A N I Z T A S U N A E Z A G U
Page 126 and 127:
A.7 A R I K E T E N A Z A L P E N A
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
B A R I K E T A B I L D U M A 136 H
Page 138 and 139:
B A R I K E T A B I L D U M A 138 H
Page 140 and 141:
B A R I K E T A B I L D U M A 140 Z
Page 142 and 143:
B A R I K E T A B I L D U M A 142 F
Page 144 and 145:
B A R I K E T A B I L D U M A 144 B
Page 146 and 147:
B A R I K E T A B I L D U M A 146 I
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Page 160 and 161:
B A R I K E T A B I L D U M A 160 K
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
B A R I K E T A B I L D U M A 168 S
Page 170 and 171:
B A R I K E T A B I L D U M A 170 E
Page 173 and 174:
6 A R I K E T A O S A G A R R I A K
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191:
BITARTEKOAK ETA BIBLIOGRAFIA RECURS
Page 194 and 195:
L E H E N H E Z K U N T Z A - B I O
Page 196 and 197:
L E H E N H E Z K U N T Z A - B I O
show all

Bioaniztasuna (6 Mb)

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?