Bioaniztasuna (6 Mb)

More documents

Recommendations

Info

A.7 A R I K E T E N A Z A L P E N A 76 frogatzeko, animali (zakur, katu, zaldi, …) arraza desberdinen laminak ikusi. Irudirik ezean, ezagutzen dituzten animali arrazei buruz hitz egin. IZAKI BIZIDUNAK SAILKATZEN Espeziearteko aniztasunaren kontzeptua sartzen da ariketa honetan. Ikastaldea taldetan banatzeko jokoa gogoraraztea eta zenbait minutuz joko horretan aritzea iradokitzen da. Ikastaldea bezala izaki bizidunak ere taldetan edo sailetan bereiz ditzakegu. Irakasleak landare edo animaliaren baten fitxa bana emango du, eta ikasleak izaki horren papera bete beharko du. Irakasleak, gero, irizpide jakin batzuen arabera bereiziko (taldekatuko) ditu ikasleak: erruleak, (halako tokian) bizi direnak, hezurdunak, iledunak, (hau eta hau) janez elikatzen direnak, berdeak, hostodunak, batetik bestera ibiltzen direnak, hegan egiten dutenak, uretan bizi direnak, hezurdura dutenak, oskoldunak, eta abar. Izaki bizidunak sailkatzeko irizpideak eta sailkapen B I O A N I Z T A S U N A Z B A L I A T Z E N e) Nolako Peru, halako Mari I N G U R U G I R O H E Z K U N T Z A R A K O M A T E R I A L A K Bakarka egiteko ariketa. Ikaslea kontsumo artikulu batzuk animali edo landareetatik eratorriak direla ohartzen ote den, eta eraldatze prozesu errazak ezagutzen ote dituen ikustea da ariketaren helburua (fitxa). Ikasleak produktu bakoitza, dagokion izaki bizidunetik nola ateratzen den deskribatu behar du labur. Gero, taulan agertzen diren adibideak oinarritzat harturik, eztabaida eragitea proposatzen da, baliabide biologikoen ustiaketak eta horiei dagozkien eraldatze prozesuek ingurugiroan duten eraginaz eta ondorioez jabe dadin ikaslea. horietarako kontzeptuak erabiltzen hasten ikastea da helburua: ornodunak, ornogabeak, obiparoak, ezkatak, zurkarak, anfibioak, ugaztunak, zuhaixkak, belarrak, eta abar. Euskadiko ekosistema desberdinetako animalien eta landareen fitxak erabiliko dira ariketa honetan, oso erakargarriak baitira ikasleentzat. Bestela, egunkarietatik eta aldizkarietatik moztutako irudiak erabil daitezke. 1. A R I K E T A 2. A R I K E T A C E I D A
A.7 A R I K E T E N A Z A L P E N A NOEREN KUTXA Sarritan esaten da Noe-z historiako lehenengo kontserbazionista izan zela. Sineste gisa edo elezahar gisa, irakasleak haren historia kontatu behar du. Ikasle guztientzat ezaguna bada, denen artean kontatzea proposatzen da. Era honetako galderak egin daitezke: Ezagutzen al duzue Noeren historia? Nor zen? Duela zenbat bizi izan zen? Non? Zer gertatu zen? Zer egin zuen orduan Noek? Zergatik? Zer gertatu zen gero? Nola bukatu zen hura? Aurreko ariketari jarraipena emanez, ikasleak, bakarka, fitxan agertzen diren animaliak eta landareak identifikatzen saiatuko dira. Gero, sailkatu egin behar dituzte, nork bere irizpideen arabera. Baliteke, ordea, norbaitek kolore kidetasuna hartzea izaki bizidunak sailkatzeko irizpidetzat. Aukeraketa egokia izango da ZER DARAMAT BIZKARREAN? Irakasleak Euskadin bizi diren animaliak eta landareak aukeratuko ditu ariketa hau egiteko, gure flora eta fauna hobeto ezagut ditzagun. Baina ariketa honen helburu nagusia aurreko ariketan ikasitako ezaugarriak –talde taxonomikoek bereizten dituztenak– erabiliz espezieak identifikatzen saiatzea da. C E I D A B I O A N I Z T A S U N A Z B A L I A T Z E N baldin eta irizpideak eta ondoriozko taldekatzeak koherentzia gordetzen baldin badute. Irizpide batzuk besteak baino eraginkorragoak izango dira. Hori dela eta, ikastaldea talde txikietan banatu, eta egindako sailkapenak alderatuko dira, harik eta denon artean sailkapen bat hitzartu arte. Oraingoz garrantzi handiagoa eman behar zaio irizpidea hautatzeko prozesuari eta hura aplikatzen den moduari, emaitzari berari baino. Bukatzeko, arbelean egingo da izaki bizidunen sailkapena. Orduan azalduko ditu irakasleak ohizko sailkatze irizpideak, non eta haurrek ez dituzten lehenago erabili. Zuhaitz diagramaren bitartez egingo da sailkapena, dikotomiazko sailkapena sartuz. Izaki bizidunen argazki edo irudi bana itsatsiko zaie haurrei bizkarrean. Haurrak, ahalik eta galdera gutxien eginez, bizkarrean daraman izakia zer izaki mota den asmatu beharko du: arraina, hegaztia, narrastia, ugaztuna, anfibioa, belarra, zuhaixka, zuhaitza, (edota intsektua, moluskua,..., baldin eta sailkapen xeheagoetara iritsi bagara). Izaki bizidunen ezaugarriei buruzko galderak izan behar dute; ez du balio, adibidez, «arraina al da?» galdetzea. Erantzun gisa «bai» ala «ez» soil bat baino ezin da eman. Jokoa animalia edo landarearen izen zehatza asmatu arte luza daiteke. I N G U R U G I R O H E Z K U N T Z A R A K O M A T E R I A L A K 77 3. A R I K E T A 4. A R I K E T A
Page 2 and 3:
BIOANIZTSUNA-LEHEN HEZKUNTZA BIODIV
Page 4 and 5:
C E I D A A U R K E Z P E N A Mater
Page 6 and 7:
1 S A R R E R A erritmo desberdinak
Page 9:
B I O A N I Z T A S U N A I N F O R
Page 13 and 14:
2 I N F O R M A Z I O O R O K O R R
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23:
Page 27: L E H E N H E Z K U N T Z A • B I
Page 30 and 31: 1.- Ingurune naturalarekiko sentibe
Page 32 and 33: A.4 E B A L U A Z I O I R I Z P I D
Page 34 and 35: B I O A N I Z T A S U N A Z O H A R
Page 36 and 37: A.7 A R I K E T E N A Z A L P E N A
Page 44 and 45: B A R I K E T A B I L D U M A 44 LA
Page 46 and 47: B A R I K E T A B I L D U M A 46 B
Page 48 and 49: B A R I K E T A B I L D U M A 48 HA
Page 52 and 53: B A R I K E T A B I L D U M A 52 ZE
Page 56 and 57: B A R I K E T A B I L D U M A 56 AN
Page 63: Unitate didaktikoa: 2. Zikloa BIOAN
Page 67 and 68: A.1 K O N T Z E P T U S A R E A C E
Page 69 and 70: A.3 E D U K I A K 3.1 KONTZEPTUAK
Page 71 and 72: Honen aurreko zikloan jada landurik
Page 73 and 74: B I O A N I Z T A S U N A Z B A L I
Page 75: A.7 A R I K E T E N A Z A L P E N A
Page 87 and 88: B A R I K E T A B I L D U M A C E I
Page 111: B A R I K E T A B I L D U M A C E I
Page 115: L E H E N H E Z K U N T Z A • B I
Page 118 and 119: 1.- Euskadiko ekosistema nagusiak,
Page 120 and 121: A.4 E B A L U A Z I O I R I Z P I D
Page 122 and 123: Ikasleak ez duenez jada beste izaki
Page 124 and 125: B I O A N I Z T A S U N A E Z A G U
Page 126 and 127:
A.7 A R I K E T E N A Z A L P E N A
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
B A R I K E T A B I L D U M A 136 H
Page 138 and 139:
B A R I K E T A B I L D U M A 138 H
Page 140 and 141:
B A R I K E T A B I L D U M A 140 Z
Page 142 and 143:
B A R I K E T A B I L D U M A 142 F
Page 144 and 145:
B A R I K E T A B I L D U M A 144 B
Page 146 and 147:
B A R I K E T A B I L D U M A 146 I
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Page 160 and 161:
B A R I K E T A B I L D U M A 160 K
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
B A R I K E T A B I L D U M A 168 S
Page 170 and 171:
B A R I K E T A B I L D U M A 170 E
Page 173 and 174:
6 A R I K E T A O S A G A R R I A K
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191:
BITARTEKOAK ETA BIBLIOGRAFIA RECURS
Page 194 and 195:
L E H E N H E Z K U N T Z A - B I O
Page 196 and 197:
L E H E N H E Z K U N T Z A - B I O
show all

Bioaniztasuna (6 Mb)

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?