B I O A N I Z T A S U N A E Z A G U T Z E N A.6 A R I K E T A K E T A C U R R I C U L U M L O T U R A 124 Zomorroak modelatzen Zergatik ote dira horren garrantzitsuak habitatak? Baserriko hesiak Katea bereko katea mailak Behin batean Ipuin tailerra Zain ditzagun hesiak Zuhaitzaren egun berezi-berezia Euskadiko eskualde naturalak Nolako txoria, halako habia ARIKETAK Sare trofikoen jokoa Euskadiko habitatak INGURUNE NATURAL, SOZIAL ETA KULTURALAREN EZAGUERA • • • ARTE HEZKUNTZA • • • • • • • • • • • • • • • • • HIZKUNTZAK MATEMATIKA I N G U R U G I R O H E Z K U N T Z A R A K O M A T E R I A L A K GORPUTZ HEZKUNTZA C E I D A
A.7 A R I K E T E N A Z A L P E N A HASI BAINO LEHEN Unitate honetako oinarrizko aspektu batzuei buruz ikasleak aldez aurretik dituen ideien prospekzioa egiteko ariketa. 30 minututan egin daiteke. Bost atal ditu. Euskadiko espezieei, eskualde naturalei eta habitatei buruzko galdera konbergenteak eta dibergenteak tartekatzen dira, eta ikasleek gogokoen dituzten ingurugiro motak ezagutzeko test txiki bat ere bada. Kontrajarritako giroen artean (gehiago edo gutxiago humanizatua, gehiago edo gutxiago ZER DA HABITATA? Habitatari buruzko kontzeptua. Baliteke ikasleek ariketa honetako bigarren galderari erantzuten ez jakitea. Beraz, zerrendako espezieen habitatari FAMILIEN JOKOA Eremu jakin batean bizi diren landare eta animali komunitateak eremu horretako erliebearen, klimaren, ezaugarri edafikoen eta giza jardueren araberakoak dira. Maila honetako ikasleentzat gehiegi izan daitekeelakoan, ez da faktore litologikoen eta historia naturalaren aipamenik egingo, nahiz eta tokian tokiko landare eta animali komunitatean eragina duten. Euskadiko Autonomi Erkidegoa zortzi eskualde naturaletan banatu ohi da, eta sailkapen hori darabilgu hemen, nahiz eta, beste edozein sailkapen bezala, hautazkoa izan hori ere. Eskualde fitoklimatikoen arabera ere egin zitekeen sailkapena, zuzenagoa, agian, habitat kontzepturako, baina ilunagoa ikaskuntza maila honetarako. Garrantzitsuena, nolanahi ere, ikaslea Euskadiko ekologia aniztasunaz jabetzea da. Euskadiko eskualde guztietako ezaugarri nagusiak ezagut ditzaten, karta joko berezia prestatu da, bestela nekez bururatuko lituzketen aspektuak C E I D A B I O A N I Z T A S U N A E Z A G U T Z E N basatia,...) bat aukeratzea eskatzen zaie. Ariketa hau erraz osa daiteke hautatuko diapositiben emanaldi batez, ez baita aski irudi gutxi batzuk erakustea ikasleek gogokoen dituzten ingurugiroei buruzko ondorioak ateratzeko. Beraz, diapositibak ikusi, gogokoenak hautatu eta, taldetan banatuta, hautaketaren arrazoiak azaldu. buruzko informazioa bilatzera bultzatuko da ikaslea, ikasgelako, ikastetxeko edo etxeko liburuetan bilatzera hain zuzen. jolastuz ezagut ditzaten. Ikaslearengan ezagutzak lortzeko nahia piztearren eta ezagutza horien ulermena erraztearren, karta jokoa ikasleak berak diseinatzea proposatzen da. Hau da, karta jokoko zortzi familietarik zazpiri dagozkien marrazkiak ikasleen artean egitea. Familia bat, lehenengoa, ematen da eredutzat, karta guzti-guztiak diseinatuta. Bestalde, karta bakoitzaren edukiaren deskribapena ere ematen da, ikasleak horren marrazkia egin dezan. Behin karten marrazkiak eginda, margotzea eta moztea besterik ez da faltako. Karta saila fotokopiatuz gero, aldi berean hainbat taldek jokatzeko aukera izango da. Kartetan bizpahiru aldiz aritu ondoren, denon artean laburbilketa egitea proposatzen da. Irakasleak bi sarrerako koadroa (eskualdeak eta eskualde bakoitzeko ezaugarriak) marraztuko du arbelean, ikasleek bete dezaten. Ezaugarriren batez inor oroitzen ez bada, edota zalantzan baleude, karta jokoa kontsultatzea eskatuko zaie. I N G U R U G I R O H E Z K U N T Z A R A K O M A T E R I A L A K 125 1. A R I K E T A 2. A R I K E T A 3. A R I K E T A