Bioaniztasuna (6 Mb)

More documents

Recommendations

Info

A.7 A R I K E T E N A Z A L P E N A 80 LORRATZEAN Baliabide biologikoen ustiapenarekin lotuta dagoen ariketa honek bi helburu nagusi ditu: alegia, batetik, ikaslea egunero erabiltzen ditugun objektuetako asko eraldaturiko organismo bizidunetatik eratorriak direla ohartzea; eta, bestetik, ikasleak izaki bizidun horiek gure biziraupenarentzat eta bizi kalitatearen mailarentzat duten garrantzia balioestea. Ikaslea kitzikatzeko, irakasleak eguneroko bizitzan erabiltzen diren “gauza bitxiez” beteriko zaku bat eramango du ikasgelara, gauzak banan-banan zakutik atera, eta zerez eginda dauden galdetzeko (tailarinak, brotxa bat, txotxak). Aldian behin gauza berri bat zakutik ateratzeak sortzen duen jakinmina oso kitzikagarria da haurrarentzat. Irakasleak, gero, nork LABURBILDUZ… Testu bat (fitxa) aztertzea proposatzen da, orain arte ikusitakoa berrikusteko eta izaki bizidunek dakarzkiguten onurez hausnartzeko. Aurreko GOAZEN … IKUSTERA! Izaki bizidunekin eta eraldatze prozesuekin loturaren bat duten lanbide eta ogibideak gehiago aztertzea da ariketa honen helburua. Ikastetxetik hurbil dagoen paper fabrika batera, baserrira, kontserba lantegira, okindegira,... bisitan joatea proposatzen da. Honako arazo hau konpontzeko ikerkuntzaren barruan egitea gomendatzen da bisita: zer lehengai behar dira, eta zer ekoizpen fase igaro hau eta hori ekoizteko? Ikasleen hipotesiak egiaztatzeko balioko du bisitak. Bisitaren ostean, “lehen eta gero” jokoa egitea proposatzen da. B I O A N I Z T A S U N A Z B A L I A T Z E N I N G U R U G I R O H E Z K U N T Z A R A K O M A T E R I A L A K bere etxean ikerketa erraz bat egitea proposatuko du (fitxa). Komeniko litzateke gurasoek ere parte hartzea ariketan, haurrei ikerketan lagundu eta gidatzeko, batez ere eraldatze handia jasan duten edota arriskugarriak diren gauzak erabiltzerakoan (garbiketa produktuak, tinduak, …). Bateratze lana egiteko etxebizitza baten planoa marraztuko da arbelean, eta geletan banatuko ditugu aurkitutako gauzak. Erabileran eta objektuetan dagoen aniztasunak bi jatorri dituela ikasleei helaraztea da ariketa honen helburu nagusia. Bi jatorri horiek dira: batetik, espezieen barietatea, eta, bestetik, espezieek bizi diren habitaten arabera dituzten berezitasun desberdinak. ariketetan ohartu ere egin ez garen garrantzizko gauzetan jarriko dugu arreta orain. - Ekoizpen aldi desberdinak irudikatzen dituzten bineten segida desordenatua prestatu. - Ekoizpen aldien segidari dagozkion bineta adina talde antolatu, eta bineta bana eman ikasleei. - Ordena jakinik gabe, irakurri ozenki binetaren atzealdeko testua. Bigarren irakurtzen duena aurretik irakurri duenaren aurrean jarriko da berak irakurri duena aurrekoak irakurri duena baino lehenago gertatzen dela uste badu, eta atzean, berriz, ondoren gertatzen dela uste badu; eta horrela, hurrenez hurren. 9. A R I K E T A 10. A R I K E T A 11. A R I K E T A C E I D A
A.7 A R I K E T E N A Z A L P E N A C E I D A - Nork bere bineta irakurri, eta nor bere lekuan jarri ondoren, berriz irakurriko ditugu bineta guztiak, ea segida zuzena osatzen duten. Adibide gisa, papergintzari buruzko ariketa osagarria erabil daiteke. Gero, gauza bera egitea proposatzen da beste gai batzuekin: paper birziklatua, kontserbak, gazta, ogia, … PROTOSFEROA Unitate osoan zehar ikusi da gizakia beste izaki bizidun batzuez baliatzen dela bizitzeko. Horrek ez du esan nahi, ordea, izaki bizidun horiek gizakiarenak direnik. Ariketa honen helburua da ikaslea ohartzea baliabide biologikoak ustiatzeko ez dagoela ez espezieen biziraupena ez duintasuna –tratua, bizi baldintzak, elikadura– ere zertan arriskuan jarri (fitxa). Ariketa osagarriren bat egitea proposatzen da, baserrietan, haztegietan, zenbait ikuskizunetan ZER MODUZ JOKIN IZOKIN? Jokin izokinaren historia (fitxa) giza jarduera batzuek izaki bizidunetan duten ondorioez hausnartzeko baliatuko zaigu. Adin horretan, ikasleak ez baitu egoera konplexuak irudikatzeko gaitasunik ez eta kausa-ondorio erlazio ez zuzenak ezartzeko ere, arazo sinple-sinpleak planteatu behar dira, ikasleak, kaltea jasandakoaren lekuan jarri eta, hala, emoziozko erantzunak eman ahal izan ditzan, aurreko ariketan B I O A N I Z T A S U N A Z B A L I A T Z E N Ariketa hau zabaltzeko, bisitatutako lekuko ekonomi jarduerak sor dezakeen ingurugiro arazoa aztertzea proposatzen da. Paper fabrikaren kasuan, adibidez: baso soiltzeak edo galtzeak dituen arazoei buruzko albisteak irakurri; paper kontsumo neurriz gainekoaren ondorioez hausnartu; ikasgelan eta ikastetxean paper kontsumoa murrizteko neurriak hartu; paperaren bilketa selektiboa egin, gero birziklatzeko; ikasgelan bertan paper birziklatua egin; Bisita baserrira egin bada, 12. ariketa egin daiteke aurretik, eta animaliak zeuden egoeraz, ematen zieten janariaz, … hitz egin. izaten diren izaki bizidunen esplotazio baldintzak aztertzeko. Bertatik bertara baldin bada, askoz hobeto (ikus aurreko ariketa). Ariketa honetarako testua Colección Flor Viva (Educación Ambiental II. Madrid, 1995) liburutik hartu eta itzuli da. bezala; edota, bestela, egoera antzeratzen edo antzezten saia dadin. Hauxe da, hain zuzen ere, ariketa honetarako erabiliko den estrategia. Irakasleak Jokin izokinaren gora-beherak antzeztu behar ditu, ikaslea pertsonaiaren lekuan jarri, eta hark dituen sentimenak sentitzen saia dadin. I N G U R U G I R O H E Z K U N T Z A R A K O M A T E R I A L A K 81 11. A R I K E T A 13. A R I K E T A 12. A R I K E T A
Page 2 and 3:
BIOANIZTSUNA-LEHEN HEZKUNTZA BIODIV
Page 4 and 5:
C E I D A A U R K E Z P E N A Mater
Page 6 and 7:
1 S A R R E R A erritmo desberdinak
Page 9:
B I O A N I Z T A S U N A I N F O R
Page 13 and 14:
2 I N F O R M A Z I O O R O K O R R
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23:
Page 27:
L E H E N H E Z K U N T Z A • B I
Page 30 and 31: 1.- Ingurune naturalarekiko sentibe
Page 32 and 33: A.4 E B A L U A Z I O I R I Z P I D
Page 34 and 35: B I O A N I Z T A S U N A Z O H A R
Page 36 and 37: A.7 A R I K E T E N A Z A L P E N A
Page 44 and 45: B A R I K E T A B I L D U M A 44 LA
Page 46 and 47: B A R I K E T A B I L D U M A 46 B
Page 48 and 49: B A R I K E T A B I L D U M A 48 HA
Page 52 and 53: B A R I K E T A B I L D U M A 52 ZE
Page 56 and 57: B A R I K E T A B I L D U M A 56 AN
Page 63: Unitate didaktikoa: 2. Zikloa BIOAN
Page 67 and 68: A.1 K O N T Z E P T U S A R E A C E
Page 69 and 70: A.3 E D U K I A K 3.1 KONTZEPTUAK
Page 71 and 72: Honen aurreko zikloan jada landurik
Page 73 and 74: B I O A N I Z T A S U N A Z B A L I
Page 79: A.7 A R I K E T E N A Z A L P E N A
Page 87 and 88: B A R I K E T A B I L D U M A C E I
Page 111: B A R I K E T A B I L D U M A C E I
Page 115: L E H E N H E Z K U N T Z A • B I
Page 118 and 119: 1.- Euskadiko ekosistema nagusiak,
Page 120 and 121: A.4 E B A L U A Z I O I R I Z P I D
Page 122 and 123: Ikasleak ez duenez jada beste izaki
Page 124 and 125: B I O A N I Z T A S U N A E Z A G U
Page 130 and 131:
A.7 A R I K E T E N A Z A L P E N A
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
B A R I K E T A B I L D U M A 136 H
Page 138 and 139:
B A R I K E T A B I L D U M A 138 H
Page 140 and 141:
B A R I K E T A B I L D U M A 140 Z
Page 142 and 143:
B A R I K E T A B I L D U M A 142 F
Page 144 and 145:
B A R I K E T A B I L D U M A 144 B
Page 146 and 147:
B A R I K E T A B I L D U M A 146 I
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Page 160 and 161:
B A R I K E T A B I L D U M A 160 K
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
B A R I K E T A B I L D U M A 168 S
Page 170 and 171:
B A R I K E T A B I L D U M A 170 E
Page 173 and 174:
6 A R I K E T A O S A G A R R I A K
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191:
BITARTEKOAK ETA BIBLIOGRAFIA RECURS
Page 194 and 195:
L E H E N H E Z K U N T Z A - B I O
Page 196 and 197:
L E H E N H E Z K U N T Z A - B I O
show all

Bioaniztasuna (6 Mb)

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?