Bioaniztasuna (6 Mb)

More documents

Recommendations

Info

A.7 A R I K E T E N A Z A L P E N A 78 Ariketa honetarako, abiapuntu gisa, ibilaldia bat egitera joango gara ikastetxe inguruko auzo, parke, mendi edo zelaira. Ibilbidean ikusitako animalia eta landare guztien izenak hartu, eta denon artean identifikatzen saiatuko gara. Ez dago espeziea zehaztu beharrik; nahikoa izango da zer den esatearekin: kakalardoa, matxinsaltoa, ezkila-lorea, gramineoa,... Osteran ikusi baina ezagutu ez diren espezieen marrazkia egitea komeni da, eta, gero, ikasgelan identifikatzen saiatzea. Gero, ikasgelan, ikusitako espezieen zerrenda osatuko dugu. Ikusi ez baditugu ere, gu ibili garen habitat horretan bizi direla badakigun izaki bizidun batzuk ere sartuko ditugu zerrendan. Komenigarria litzateke irakasleak espezie jakin batzuk hautatzea, elkarrekin zer lotura dituzten edota zertarako baliatzen zaizkigun erraz zehatz daitezkeenak, hain zuzen. Ez ahaztu ere aurreko zikloan azterturiko landare eta animalien premiak gogoraraztea. Izaki bizidun bana aztertzea proposatuko diegu ikasleei. Haurrentzat landareak baino askoz erakargarriagoak dira animaliak, eta hautatutako espezieen banaketa egiterakoan irakaslearen parte hartzea beharko da seguraski, zer gerta ere. Ikerketa labur honen bidez ikaslea ohartu behar da animaliek landareen premia dutela bizitzeko; animaliak landareez baliatzen direla jateko eta beren burua gordetzeko; haien azpian aterpetu edota gainean bizitzeko; etxeak egiteko materiala eskuratzeko, … Animalia eta landare horiek non eta B I O A N I Z T A S U N A Z B A L I A T Z E N ANIMALIOK ETA LANDAREOK HARREMANAK DITUGU I N G U R U G I R O H E Z K U N T Z A R A K O M A T E R I A L A K nola bizi diren, zer jaten duten, eta gizakia haiez nola baliatzen den konturatu behar da ikaslea. Irakaslea ikasleari kontsulta materiala eskuratzeaz arduratuko da. Bibliografian gaiari buruzko informazioa duten liburuen berri ematen da. Aukera ona izan daiteke ere udal edota eskolako liburutegira joateko. Bestalde, gurasoei, senideei edota inguruko beste pertsonei galderak egitera bultzatu behar da haurra. Ziklo honetan informazioa hautatzeko eta erregistratzeko prozedurak landu beharko lirateke. Aukera bat, ikasle guztien artean eredu bat diseinatzea izan daiteke, edota, bestela, fitxa betetzea. Azkenean, bateratze lana egingo dugu. Irakasleak bi sarrerako taula bat prestatuko du arbelean. Ikasle bakoitzak aztergai izan duen izaki bizidunaren jokabidea eta onomatopeia antzeratuko ditu, gainerako ikaskideek asma dezaten, eta espezieren bati buruzko datuak idatziko ditu. Gero, berak egindako ikerketako datuez baliatuz, arbeleko taula beteko du, eta gainerako ikaskideen datuez osatuko. Taula erabat osatzean, ikertu diren animalien eta landareen arteko harremanez hitz egingo da. Ikaslea ez da izaki bizidunek dakarzkiguten onura guztiez ohartzen, eta onura horiek zein diren aipatzea komeniko litzateke: mendian paseoan ibiltzeak edota animaliei eta landareei behatzeak ematen duen atsegina, etxeko animaliek ematen diguten laguntasuna, txoriek eta karraskariek haziak barreiatzen egiten duten lana,... 5. A R I K E T A C E I D A
A.7 A R I K E T E N A Z A L P E N A ZUHAITZ BEREZI BAT ZURETZAT Ikasturte osoan zehar egiteko ikerketa. Ikasleak zuhaitz bat hautatu behar du ikertzeko, eta etxetik edo ikastetxetik hurbil dagoen bat hautatzea gomendatzen da. Ikerketa hau burutzeko hiru saio behar dira gutxienez (urte sasoiko bana). Ikerketa hasi aurretik argi azaldu behar zaiei ikasleei zertan jarri nahi den arreta, eta, hartara, galderak prestatuko dira, ikasleek erantzuteko. Garrantzitsua da irakasleak ikerketaren nondiknorakoak prestatzen laguntzea, ikerketak izango dituen aldiak zehaztea: zer jakin nahi dugu; zer dakigu (aldez aurretiko ezagutza eta ideiak); nola egiaztatu badakigula uste duguna, eta nola ezagutu ez dakiguna (behaketa, bibliografia kontsultatzea, BEREZIA OTE NAIZ BENETAN? Aurreko ariketa ondo bideratu bada, ikertu duen zuhaitz horri laguntzeko gogoa izango du haurrak –baldin eta zuhaitzak zaindua izateko premia baldin badauka, behintzat–, eta ondo irudituko zaio izaki bizidunen alde egiteko proposatzen diogun ekintza oro. Ikertu duen zuhaitz hori adoptatzea proposatuko diogu. Zuhaitza parke publiko batean baldin badago udal lorazainek zainduko dute seguraski, eta baliteke ere aparteko arretarik behar ez izatea. Orduan, C E I D A B I O A N I Z T A S U N A Z B A L I A T Z E N LANA, AISIA ETA IZAKI BIZIDUNAK Marrazkia arretaz aztertu ondoren, izaki bizidunekin loturaren bat duten giza jarduerarik, edo izaki bizidunetatik ateratako lehengaiz eginiko gauzarik ikusi oten duen esan beharko du haurrak. Fitxa bete eta komentatu ondoren, gurasoen lanbideen lorazainei edo gaiaz dakitenei galdetzea,...); zer ikasi dugu (datuak biltzea eta hautatzea); nola jakinarazi ikasitakoa (hormirudia,...). Zenbait kontzeptu, «espezie autoktono» eta horrelakoak, aldez aurretik azaldu beharko dira. Ikerketa bateko prozedurez jabetzeaz gainera, ikaslearen eta izaki bizidun jakin baten enpatia sortzea da ariketa honen helburua. Ikasleak zuhaitzaren ezaugarri biologiko eta fenologikoak ez ezik zuhaitzaren gora-beherak (eritasunak, behar duten arreta, dituen premiak,...) ere aztertu behar ditu (fitxa). nork «bere zuhaitzeko» haziak ernetzea eta, gero, landatzea proposatuko dugu, edota, bestela, ikastalde osoak inguru natural bat adoptatzea. Ariketa osagarrietan bada bat parke eta lorategi publikoak ezagutzea eta zaintzea proposatzen duena, eta, agian, honekin batera egin litekeena. Zehazten denaz beste ekintza egiten bada, aldatu testua fitxan. zerrenda idatziko da arbelean. Gero, izaki bizidunekin loturaren bat dutenak markatuko dira. Bukatzeko, izadian edo izaki bizidunez baliatuz egiten diren olgetazko ekintzak idatzi eta komentatuko dira. I N G U R U G I R O H E Z K U N T Z A R A K O M A T E R I A L A K 79 7. A R I K E T A 6. A R I K E T A 8. A R I K E T A
Page 2 and 3:
BIOANIZTSUNA-LEHEN HEZKUNTZA BIODIV
Page 4 and 5:
C E I D A A U R K E Z P E N A Mater
Page 6 and 7:
1 S A R R E R A erritmo desberdinak
Page 9:
B I O A N I Z T A S U N A I N F O R
Page 13 and 14:
2 I N F O R M A Z I O O R O K O R R
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23:
Page 27: L E H E N H E Z K U N T Z A • B I
Page 30 and 31: 1.- Ingurune naturalarekiko sentibe
Page 32 and 33: A.4 E B A L U A Z I O I R I Z P I D
Page 34 and 35: B I O A N I Z T A S U N A Z O H A R
Page 36 and 37: A.7 A R I K E T E N A Z A L P E N A
Page 44 and 45: B A R I K E T A B I L D U M A 44 LA
Page 46 and 47: B A R I K E T A B I L D U M A 46 B
Page 48 and 49: B A R I K E T A B I L D U M A 48 HA
Page 52 and 53: B A R I K E T A B I L D U M A 52 ZE
Page 56 and 57: B A R I K E T A B I L D U M A 56 AN
Page 63: Unitate didaktikoa: 2. Zikloa BIOAN
Page 67 and 68: A.1 K O N T Z E P T U S A R E A C E
Page 69 and 70: A.3 E D U K I A K 3.1 KONTZEPTUAK
Page 71 and 72: Honen aurreko zikloan jada landurik
Page 73 and 74: B I O A N I Z T A S U N A Z B A L I
Page 77: A.7 A R I K E T E N A Z A L P E N A
Page 87 and 88: B A R I K E T A B I L D U M A C E I
Page 111: B A R I K E T A B I L D U M A C E I
Page 115: L E H E N H E Z K U N T Z A • B I
Page 118 and 119: 1.- Euskadiko ekosistema nagusiak,
Page 120 and 121: A.4 E B A L U A Z I O I R I Z P I D
Page 122 and 123: Ikasleak ez duenez jada beste izaki
Page 124 and 125: B I O A N I Z T A S U N A E Z A G U
Page 128 and 129:
A.7 A R I K E T E N A Z A L P E N A
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
Page 136 and 137:
B A R I K E T A B I L D U M A 136 H
Page 138 and 139:
B A R I K E T A B I L D U M A 138 H
Page 140 and 141:
B A R I K E T A B I L D U M A 140 Z
Page 142 and 143:
B A R I K E T A B I L D U M A 142 F
Page 144 and 145:
B A R I K E T A B I L D U M A 144 B
Page 146 and 147:
B A R I K E T A B I L D U M A 146 I
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Page 154 and 155:
Page 156 and 157:
Page 158 and 159:
Page 160 and 161:
B A R I K E T A B I L D U M A 160 K
Page 162 and 163:
Page 164 and 165:
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
B A R I K E T A B I L D U M A 168 S
Page 170 and 171:
B A R I K E T A B I L D U M A 170 E
Page 173 and 174:
6 A R I K E T A O S A G A R R I A K
Page 175 and 176:
Page 177 and 178:
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191:
BITARTEKOAK ETA BIBLIOGRAFIA RECURS
Page 194 and 195:
L E H E N H E Z K U N T Z A - B I O
Page 196 and 197:
L E H E N H E Z K U N T Z A - B I O
show all

Bioaniztasuna (6 Mb)

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?