Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
6.2. Дамыган елдердщ Ka3ipri дуниедеп орны<br />
Дамыган елдердщ дуниежузшк шаруашылык жуйесше катысу<br />
ерекшел1ктер1 болады. Бул б1ртшгден, дамыган елдердщ тауар жэне<br />
каржы нарыктарында басты экспорттаушы жэне импорттаушылар<br />
ретшде басымдылык керсету!мен; етнгшден, валюталары салыстырмалы<br />
турде туракты болгандыктан, сураныска ие болып, халыкаралык<br />
валюта катынастары саласында устемдш ету1мен; уш/нгш’ден, саны<br />
жагынан басым болатын ултаралык б1рлеспктер1 аркылы дуниенщ<br />
барлык тукшршдеп улттык экономикаларга катысу мумкшщшштершщ<br />
болуымен тусщщршедь<br />
Дамыган елдердщ элемдш экономикага ыкпалы ете улкен; олар<br />
элемдж экономиканыц жай-кушн, даму багыттары мен езгеру сипатын<br />
аныктап бередi.Дамыган елдерде элемдш жиынтык ешмнщ 3/4 белит<br />
ецгиршед1, бул елдер ресурстардыц басым белш н пайдаланады. Мысалы,<br />
дамыган елдерде жылына 50 млн дана автокелш шыгарылады.<br />
Дуние жуз! бойынша дамыган елдерде жан басына шаккандагы табыс<br />
келем! ец жогары болып табылады \JI Крсътша).<br />
Ka3ipri кезде дамыган елдер экономикасынын басты козгаушы купи<br />
гылыми-техникалык прогресс болып табылады. Кептеген дамыган елдерде<br />
арнайы гылым калалары (технополистер) пайда болган. Гылым<br />
мен техниканы дамытуда мемлекеттщ колдаушы рел] жогары болып<br />
отыр. Дуние жуз! бойынша гылыми-зерттеу жэне тэж1рибелшконструкторлык<br />
жумыстарга белшетш каржыныц 90%-дан астамы<br />
дамыган елдерге тиесш болады. Гылыми-техникалык шгершеудщ<br />
басты керсеткппшщ 6ipi - гылым га непзделген енд1ркптн дамуы.<br />
Ka3ipri дуниеде осындай enaipic АКШ, Жапония мен Германияда<br />
шогырланган. Бул елдерде гылымга непзделген ещиркггщ ежмдершщ<br />
yneci Ж10 курылымында жыл сайын артып келедп Германияда - 12%,<br />
Жапонияда - 11%, АКШ-та - 9%.<br />
Экономикалык ерлеуге каз!рг i замангы бш м беру жуйеа де ыкпал<br />
етедг Мысалы, Жапонияда алдынгы катарлы технологиялармен айналысатын<br />
450 университет бар. Дамыган елдердщ экономикасы кэаби<br />
б ш к т ш п жогары мамандар мен галымдарды удайы кажет етед1. Сол<br />
себегпт бул елдерге дамушы елдерден «акылдын агылуы» журш жатыр.<br />
Дамыган елдердщ кепшиппнде ел азаматтыгын 6ipiHmi кезекте апатындар<br />
арасында б ш к тш п жогары мамандар мен таны мал галымдар<br />
болады.<br />
Дамыган елдер халыкаралык экономикалык катынастар жуйесшде<br />
де айрыкша орын алады. Олардын улттык эмономикалары ен ашык<br />
тнптеп экономикалар болып табылады: олардын ЖЮ-нщ 1/5 белш<br />
шетке шыгарылады, дэл сондай колемде олар шетелдерден сатып алады.<br />
Жекелеген елдерде бул корсетюш тштен жогары. Мысалы, Бельгияда<br />
ЖЮ-нщ 70%-ы, Нидерландта 50, Австрияда 40%, Швейцария мен<br />
100
Change language