Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
IБ0Л1М<br />
ДУНИЕ ЖУ31НЩ КА31РГ1ГЕОГРАФИЯЛЬЩ<br />
БЕЙНЕС1<br />
1-такырып. ДУНИЕ ЖУ31 ЕЛДЕРШЩ КД31РГ1 САЯСИ СИПАТЫ<br />
1.1. Дуние жузшщ саяси картасыныц калыптасуы<br />
Дуние жузшщ саяси картасы - дуние жуз1 елдерш, олардьщ<br />
баскару формалары мен мемлекетпк курылымын бейнелейтш<br />
географиялык карта. Саяси картада жаца тэуелаз мемлекеттердщ<br />
пайда болуы, олардыц мэртебесшщ 03repyi, мемлекеттердщ косылуы<br />
мен белшу1, егемендшн алуы немесе жогалтуы, мемлекеттердщ<br />
ауданыныц 03repicTepi, олардыц астаналарыныц ауысуы, мемлекеттер<br />
мен астаналар атаул арыныц 03repicrepi, мемлекет баскару улгшершщ<br />
e3repicTepi жэне т.б. басты саяси-географиялык езгерктер кершю<br />
табады<br />
Саяси картадагы озгерютер сандыц (мемлекетке жаца жерлердщ<br />
косылуы, согыстар барысында жершен айрылуы немесе Kepicimiie<br />
жаца аумактарды косып алуы, мемлекетаралык келюдмдер непзшде<br />
жер улескшерш айырбастауы, мемлекеттердщ косылуы немесе болшу1,<br />
жэне т.б.) жэне сапальщ (елдщ егемендцтн алуы, баскару формасы мен<br />
мемлекет курылымыныц, мемлекетаралык одактардыц курылуы жэне<br />
т.б.) болуы мумкш. Ka3ipri кезде сандык езгерютер б1ртшдеп азайып,<br />
непзшен саяси картаныц салалык 03repicTepi журш жатыр.<br />
Дуние жузшщ саяси картасы тарихи кезецдерде эртурл1 факторларга<br />
байланысты удайы озгерюке тусть Дуние жузшщ каз1рп замангы<br />
саяси картасыныц калыптасуына катысты окигаларды шартты турде<br />
Жаца кезец (XVII гасырдан BipiHuii дуниежузшк согыска дешн) жэне<br />
Ец жаца кезец (Eipimni дуниежузшк согыстан каз1рг1 кезге дешн) деп<br />
атапатын ею дэу1рге топтастыруга болады.<br />
Жаца кезец. Еуропалыктардыц Жаца Дуние мен EcKi Дуниенщ<br />
коптеген аумактарын камтыган отарлау эрекеттер1 XV гасьфда<br />
португалдардыц Солтуепк Африкадагы аса мацызды сауда жэне<br />
келйс катьшасы орталыктары болып табылатын Сеута жэне Мелилья<br />
капаларын жаулап алуынан басталган болатын. Еуропадагы жетекпп<br />
мемлекеттердщ жаца жерлерд1 болгсу1 жэне ыкпал ету аумактарын<br />
экономикалык, саяси жагынан баскару сипаты дуние жузшщ саяси<br />
картасыныц едэу1р ©згерюке тусуше алып кедщ. Осы ©згерютерге<br />
сэйкес, мемлекет курылымы мен оны баскарудыц жаца ynrinepi пайда<br />
болды. Алгашкы аса ipi метрополиялар (отар иеленупп мемлекеттер,<br />
5
Change language