03.01.2015 Views

К. Д. Каймул

К. Д. Каймул

К. Д. Каймул

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

колга алынды. Географиялык болжам мэселей XX гасырдыц екшпп<br />

жартысынан бастап аса мацызды мэселеге айналган болатын.<br />

2) Елтану багытындагы кешецщ сипаттама негурлым нацты болуы<br />

кажет. Галымдар «кещстш нактылыгы» деп атаган устанымныц<br />

Kenienai елтану ушш мацызы ерекше болады: еипаттамаларда жалпыламадан<br />

repi аумактагы накты деректер Kenripijiyi кажет.<br />

3) Сипаттау барысында уацыт байланысы узш п калмауы керек.<br />

Жалпы география ушш Ka3ipri мен бурынгыныц жэне болашактыц<br />

езара байланыста карастырылуы аса мацызды. Мысалы, белгип 6ip<br />

елдщ Ka3ipri жагдайын сипаттау барысында ол аумактагы бурынгы<br />

халык коныстануы мен табигат ерекшел1ктер1, шаруашылык сипаты<br />

туралы карастырмау мумкш емес. Сондай-ак, елдщ Ka3ipriciH оныц<br />

болашагына катысты мэселелерден белш карауга болмайды.<br />

4) Елдерге кешещц сипаттама синергетикалыц ddic (грекше синергия<br />

«ынтымактастык» деген магына беред!) аркылы жузеге асырылуы<br />

кажет. Сипаттама беруде география гылымдарыныц гана емес, тарих,<br />

статистика, элеуметтану, саясаттану жэне т.б. деректер1 кецшен<br />

колданьшады.<br />

5) Кешецщ елтанудыц географияныц баска салаларынан басты<br />

айьфмашылыгыныц 6ipi алуан турлг, накты акпарат корыныц молдыгы<br />

болып табьшады. Акпарат корыныц курт артуы кешецщ елтануда<br />

акпаратты ецдеу мен сактаудыц, турлецщрудщ ец жаца технологияларьш<br />

колдануды кажет етеда.<br />

Эд1стемелйс тургыдан елтану багытындагы кешецщ сипаттаманыц<br />

непзше такырыптык бел1ктердщ жиынтыгьш алуга болады. Ресейлш<br />

галымдар Н.Н. Баранский, Я.Г. Машбиц ецбектершде кешецщ<br />

сипаттамалардыц улгшер! бершген. Кешещц сипатгамалардагы такьфыптарды<br />

нактьшап, олардыц кыскаша мазмунына токталайык<br />

(7-кесте).<br />

7-кесте. Кешецщ елтану сипаттамасы ныц мазмундык куры лы мы<br />

р/с<br />

Такырыптык<br />

белйстер<br />

Мазмуны<br />

1 2 3<br />

1 Елдщ (аумактьщ)<br />

ерекшелш<br />

2 Аумагы, географиялык<br />

жэне геосаяси<br />

жагдайы<br />

Аумактьщ негурлым кыскартылган, жалпы сипаттамасы.<br />

Мунда елдщ езщщк бейнеи ашылып,<br />

тиш, баскалардан басты ерекш елт керсеттедь<br />

Ел аумагыныц кещспк сипаты жэне оньщ ел<br />

дамуындагы ресурстык мацызы керсетшедь Мунда<br />

аумактьщ мелшерлерй, minim, географиялык<br />

орныныц непзп элементтер1 бершеда. Географияльщ<br />

орын елдщ езщщк сипатын аныкгаушы фактор,<br />

сондыктан курлыктык, тещздйс шекаралар,<br />

геосаяси факторлар да талданады.<br />

59

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!