You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Улыбританияны конституциялык монархияныц нагыз ytirici деуге<br />
болады. Королева парламент тарату, премьер-министрд! орнынан алу,<br />
ракымшылык жасау, мараптаттау кукыгына ие, парламент кабылдаган<br />
зандарды бекиседь Дегенмен королева барлык кадамдарында парламент<br />
пен укшеттлс кецестерше немесе шелпмдерше суйенедг Монархиялык<br />
билш рэм1здетн Ka3ipri замангы британ когамында накты керуге<br />
болады. Фунт стерлинг корольдш монета сарайында басылады,<br />
елде корольдш пошта кызмет етед!, ресми салтанаттарда «Кудайым,<br />
королеваны сакта» энураны орындалады. Мемлекет бюджетшен<br />
королева отбасына арнайы каржы белшедг<br />
Монархиялардыц тагы 6ip Typi - абсолютпк монархиялар. Монарх<br />
билтне шектеу койылмайтын мундай монархиялар саны кеп емес,<br />
олар Азияда (БАЭ, Бахрейн, Катар, Кувейт, Оман) орналаскан. Бул<br />
мемлекеттерде сайланатын парламент мулде жок, аткарушы билле<br />
монархтыц толык баскаруында болады. Мемлекетп баскарудын<br />
мундай yrcrici репнде Оман султанатын мысалга келпруге болады.<br />
Оман султанатын 1970 жылдан 6epi Кабус бен Саид баскарып келедг<br />
Мемлекет баеншеы болумен катар, султан премьер-министрдщ,<br />
сырткы icTep, корганые, каржы министрлершщ, карулы куштердщ бас<br />
колбасшысы кызметтерш коса аткарады. Бул мемлекетте конституция<br />
жок.<br />
Абсолюта монархиялардыц айрыкша Typi - теократтык монархия.<br />
Теократтык (грекше “теос” - кудай, “кратос” - билле) монархияларда<br />
мемлекет басп1ысы дшбасы кызметш де аткарады. Мундай мемлекеттер<br />
катарына Бруней султанаты, Сауд Арабиясы жэне Ватикан жатады.<br />
Дуние жузшдеп тэуелаз мемлекеттердщ басым кепшийп республика<br />
(латынша “res publica” - когамдык ic) болып табылады. Алгашкы<br />
республикалар Еуропадагы буржуазиялык тецкерютер нэтижесшде<br />
пайда болды. Отарлык жуйе ыдыраганнан кешн тэуелс1зд1пн алган<br />
мемлекеттер басым турде респуликалык баскару улпеш таццап алган<br />
болатын. Мысалы, Америка дуние беллгшдеп мемлекеттерд1ц барлыгы<br />
бфдей осы жолды тандаган, ал Африкадагы республикалар саны 50.<br />
Ka3ipri кезде букш элем бойынша 164 тэуелоз мемлекет республика<br />
болып табылады.<br />
Республика жагдайында зац шыгаратын ец жогары екшет билш<br />
сайланатын екшетт1 органныц (парламент) колында, ал мемлекет<br />
басшысын ел халкы 63i сайлайды. Республикалар президентпк жэне<br />
парламентпк деп белшед1. Элем бойынша жалпы саны 100-ден асатын<br />
ирезиденттлс республикаларда (АКШ, Франция, Аргентина, Бразилия<br />
жэне т.б.) президент мемлекет басшысы болумен катар, уюмет басшысы<br />
кызмет1н аткарады. Ал парламентпк республикаларда аткарушы<br />
билле кызмет1н президент тагайындаган премьер-министр аткарады.<br />
Казакстан Республикасына да баскарудын осы формасы тэн.<br />
14
Change language