You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
12-такырып. ХАЛЫКАРАЛЫК ЭКОНОМИКАЛЫК<br />
ИНТЕГРАЦИЯ<br />
12.1 Экономикалык интеграцияныц мэш мен формалары<br />
Экономикалык интеграцияныц алгышарттары. Халыкаралык<br />
ецбек белшкл эсершен елдер арасындагы 6ipirin эрекеттесу жэне<br />
ынтымактасу болады. Элемдш нарыкта бюекелеепктщ кушекй<br />
де аумактары кершшес елдердщ интеграциясына туртю болады.<br />
Экономиканыц интеграция (латынша integratio —«тутас») деп микро-<br />
жэне макродецгейлердеп теракты экономикалык байланыстар<br />
непзшде елдердщ улттык экономикаларыныц езара тыгыз KipiryiH,<br />
б1ртутас шаруашылык кешенше 6ipiryiH атайды.<br />
Микродецгейде эртурл1 елдердщ жекелеген б1рлеспктер1 мен компаниялары<br />
тшелей шаруашылык байланыстар жасау аркылы елдердщ<br />
улттык шаруашылыктарыныц накты интеграциялануына жол ашады.<br />
Мундайда 3cipece ултаралык б1рлеспктердщ мацызы зор.<br />
Макродецгейде мемлекетаралык (уюметаральщ) келюймдер<br />
децгешнде елдердщ экономикалык жэне саяси дамуыньщ жалпы стратегиясы<br />
жасалады. Ол тауарлар мен кызмет турлерь каржы, жумыс<br />
K y m i козгалыстарыныц жалпы ережелерше непзделедь Накты интеграция<br />
6ipiyTac экономикалык кещспк калыптастырудыц нарьщтьщ<br />
тепкгерш мемлекетпц жоспарлы (багытталган) эрекеттер1мен<br />
уштастыру нэтижесшде мумкш болады.<br />
Интеграцияльщ процестер ец алдымен 6ip аймакта орналаскан<br />
елдерд1 камтиды. Елдердщ экономикалык ынтымактасуы аймактык<br />
экономикалык одактардыц пайда болуына, ягни дуниежузшк<br />
шаруашылыктыц аймактануына алып келед1. Дегенмен, елдердщ<br />
ынтымакгасуына тек географиялык орны гана ыкпал етпецщ,<br />
олардыц шаруашылык, тарихи, мэдени-элеуметпк, улттык жэне т.б.<br />
уксастыктары да мацызды орын алады. Осылардыц непзшде елдердщ<br />
интеграциялануьша ыкпал ететш факторларды (алгышарттарды)<br />
галымдар 4 топка белш карастырады.<br />
Интеграцияланугабастыалгышартрепндеелдердщэкономикалык<br />
даму децгейлершщ шамамен б1рдей болуын, шаруашылык тет!ктерщщ<br />
сэйкестт, элеуметпк-экономикалык жэне кукыктык тургыдан<br />
б1ртекп болуьш атауга болады. Интеграцияланатьт елдердщ непзп<br />
макроэкономикалык KepceTKinnepi (жан басына шаккандагы ЖЮ<br />
мелшерь ЖЮ есушщ каркыны, оныц салалык курылымы, инфляция<br />
децгеш, жумыссыздык децгеш, ецбек ешмдшгшщ децгеш, жалакы<br />
мелшер1 жэне т.б.) 6ip-6ipiHeH улкен алшактык жасамауы керек. Сол<br />
ce6em i ец тшмд1 интеграция экономикалык жагынан дамыган елдер<br />
арасында болады. Даму децгеш айырмашылык жасайтын бай жэне кедей<br />
елдердщ ынтымактасуы б1рлескен жобаларды тец дэрежеде жузеге<br />
167
Change language