Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
грекше “meter”- ана, “polis” - кала) болган Испания мен Португалияньщ<br />
катарын кешннен ¥лыбритания, Франция, Нидерланд, Германия<br />
толыктырды. Сонымен, Америка, Африка жэне Азияда отарлык<br />
аумактар, иел1ктер пайда болды. XX гасырдыц басына карай отарлык<br />
иелцсгер Африка жершщ 90%-ын, Азия аумагыныц 56%-ынан астамын,<br />
Америка жергащ 27%-ын алып жатты.<br />
XIX гасырдыц басында Латын Америкасында басталган ултазаттык<br />
козгалыс нэтижестде Эквадор (1809 ж), Колумбия (1810 ж),<br />
Венесуэла, Парагвай (1811 ж), Аргентина (1816 ж) жэне т.б. жана<br />
тэуелаз мемлекеттер калыптасты.<br />
XIX гасырдыц аягы мен XX гасырдыц басында дуние жузшдеп<br />
жетекпп метрополиялар арасында ыкпал аймактары ушш куре с<br />
шиелешсе туст1. Соныц нэтижестде элемтц жаца саяси картасын<br />
калыптастырган Bipnnui дуниежузшк согыс басталды. Сотые<br />
мемлекетпк шекараларды кайта орнатып, отарларды кайта белгске салу<br />
максатынан келш туындады. 1914-1918 жылдар аралыгында болган<br />
бул согыста Антанта (Англия, Франция жэне Ресей) мен YnrriK одак<br />
(Германия, Аустрия-Венгрия, Италия) елдер i 6ip-6ipiHe карсы согысты.<br />
1915 жылы Италия YuiTiK Одактан шыгып, Антантага косылды. Жалпы<br />
алганда, Bipmnri дуниежузшк согыска 38 мемлекет (оныц 34-i Антанта<br />
жагында согысты) катыскан болатын.<br />
Ей жана кезец. XX гасыр бойы дуние жузшде елдер саны<br />
удайы езгерюке тусн, бул ец алдымен адамзат тарихындагы ец алапат<br />
окигалар ретшде есте калган BipiHmi жэне Екшпп дуниежузшк<br />
согыстар нэтижестде болды. BipiHmi дуниежузшк согыстан соц саяси<br />
картаныц озгеруше ce6enmi болган ipi окигалар катарына мыналарды<br />
жаткызуга болады:<br />
- 1917 жылгы Казан Temcepici нэтижестде Ресейде мемлекетпк<br />
курылым мен баскару жуйесшщ тубегеши ehrepyi;<br />
1 Еуропанын орталык б ел и т камтып жаткан Аустрия-Венгрия<br />
монархиясыныц ыдырауы;<br />
- TypiK мемлекет! непзшде калыптаскан Осман империясыныц<br />
ыдырауы;<br />
- Германияда монархияныц кулатылуы жэне укшет басына<br />
фашистердш, келуц<br />
- Еуропада мемлекетпк шекаралардыц езгеруг<br />
Дуние жузшщ саяси картасында Кецеспк социалиснк республикалар<br />
одагы (КСРО), Чехословакия, Ирландия, Исландия, Ватикан<br />
сиякты жаца мемлекеттер пайда болды. Сонымен катар, Финляндия,<br />
Польша, Балтык бойы елдер! вздертщ тэуелаздтн жариялады. Дэл<br />
осы кезецде Африкада тэуелс!з мемлекеттер катары (Египет, Эфиопия,<br />
Либерия, ОАР) санаулы гана болатын.<br />
Дуние жузтщ Ka3ipri замангы саяси картасынын калыптасуына<br />
Ектий дуниежуз1лж согыс карсацы мен одан соц болган мацызды сая-<br />
6
Change language