Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
14-такырып. КА31РГ1 ЗАМАНГЫ ГАЛАМДЫК<br />
ПРОБЛЕМАЛАР<br />
14.1 Kaiipri дуниедеп галамдык проблемалар<br />
Галамдык проблемалардыц шыгу себептерь Адамзат когамы<br />
дамуында XX гасыр шиелешскещ шеппма кезек кугпрмейтш галамдык<br />
проблемаларды алып келду. Ресей географы В.П. Максаковскийдщ<br />
аныктауы бойынша, галамдык проблемалар деп букш дуние жузш.<br />
бYкiл адамзатты камтитын, онын Ka3iprici мен болашагына Kayin<br />
тенд1ретш жэне езшщ шешшуше 6ipirin куш жумсауды, барлык<br />
мемлекеттер мен халыктардын 6ipiKKeH эрекехш талап eTeTiH проблемаларды<br />
атайды. Галамдык проблемаларды сипаттайтын басты<br />
ерекшелттер:<br />
- галамдык проблемалар барлык елдердщ (немесе кепшшшнщ)<br />
мудделерше катысты болады;<br />
- галамдык проблемалар дуние жузшщ экономикалык жэне<br />
элеумегпк дамуын тежейдц<br />
- галамдык проблемалар тез арада шешущ кажет етед1;<br />
- галамдык проблемалар езара тыгыз байланысты болады;<br />
- галамдык проблемаларды шешуге багытталган эркеттер дуние<br />
жуз1 eлдepiнiн б1рлесуш жэне олардын щмюншшштерш уйлеспрущ<br />
кажет етедь<br />
XX гасырдыц басында кептеген елдер езара шаруашылык<br />
катынастар орнатып, улттык шаруашылыктар элемд iK денгейде камтыла<br />
бастауына байланысты дуниежузшк шаруашьшык жуйеа калыптасты.<br />
Галамдык проблемалардын пайда болуына ен алдымен адамзаттьщ<br />
шаруашылык эрекетшщ халыкаралык денгейде байланысуы алгышарт<br />
болды. Енбек бeлiнiciнiн элемдйс децгейге шыгуы мемлекеттерд1н<br />
улттык шаруашылыктарынын езара байланысты дамуына алып келд1.<br />
Эртурл! елдердщ дуниежузшк шаруашылык байланыстарга камтылу<br />
аукымы мен децгею бурын болып керсеген сипат алды. Сол себепп<br />
ендш жерде елдер мен олардын жеке 6eniicrepi дамуынын жерпл1кт1<br />
проблемаларын галамдык денгейге «кетершд1». Дуние жуз!ндеп<br />
елдердщ барлыгыньщ да мудделер1не катысты болгандыктан, жеке<br />
елдердщ дамуынын бул кайшылыктары букш адамзатка катысы бар<br />
галамдык проблемаларга айналды.<br />
Галамдык проблемалардын пайда болуына езара байланыстарга<br />
тусетш элем елдершщ даму дещ’ейлерщщ эртурл i болуы да ыкпал етт|<br />
XX гасырдын бас кезщце-ак дуниежузшк шаруашылыкта айкын ажыратылатын<br />
eKi полюс пайда болды: 6ipimniciHAe енеркэсШ дамыган<br />
елдер болса, екшпп полюст1 жетекш1 елдердщ бурынгы жэне сол<br />
кездеп отарлары немесе тэуелс1зд1пн enai алган, непзшен аграрлык<br />
212