03.01.2015 Views

К. Д. Каймул

К. Д. Каймул

К. Д. Каймул

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

сандык тургыда сипатгама беру жэне осыныц непзшде кубылыстыц<br />

уакыт мерзщщщеп езгерютерш талдау болып табылады.<br />

Fалымдар экономикалык географияда математикалык эдастердо<br />

пайдалану непзшен мына мэселелерд1 шешуге мумюндпс беретшш<br />

атап еткен:<br />

- ецщршген жерден туты ну орындарына дешн ец аз шыгынмен<br />

жук тасымалын камтамасыз ететш келпс мэселей;<br />

- багалардыц тепе-тецциттц кещспкпк мэселей;<br />

- сураныстыц географиялык таралуы белгш жагдайда дукендерщ<br />

угымды орналастыруды аныктайтын сауда нуктелерш орналастыру<br />

мэселелерц<br />

- келш пен ецбекакыга жумсалатын шыгындарды азайту непзшде<br />

enaipicTi шиюзат кез1 мен тутыну орындары аралыгында орналастыру<br />

мэселелер1;<br />

- жиынтык пайданы улгайту багытында кэсшорындар тобын орналастыру<br />

мэселелер1;<br />

- когамдык мекемелердщ (мектеп, аурухана, емхана жэне т.б.) келш<br />

катынасы тургысында кол желмдитн камтамасыз ету мэселелерь<br />

Kasipri кезде математикалык эд1стер арасында акпарат теориясы,<br />

векторлык талдау, математикалык улгшеу кеп колданылады.<br />

Гарыштык, эдктер. Fарыштык эдютер географияда XX гасырдыц<br />

60-жылдарынан бастап пайдаланыла бастады. Бул эдютщ пайда болуына<br />

Жер шарыныц алгашкы гарыпггык туйршм1 непз болды. Ka3ipri<br />

кезде Жердщ жасанды cepiicrepi аркылы ете кыска мерз1м шпнде<br />

жер бел туралы накты, галамдык акпарат алуга болады. Муныц ез1<br />

гал амшардагы географиялык кабык пен оныц курамбел1ктерш 6ipiyrac<br />

зерттеу аркылы галамдык географиялык зацдылыктарды аныктауга<br />

мумкшдш бередь<br />

Гарыштык туйршмдердщ эуеден туйршген фотосуреттерден<br />

басты айырмашылыгы олардыц шолу сипатында болуы, бул улкен<br />

аумактардагы кубылыстардыц таралуын камтуга мумкшдпс бередь<br />

Эдетте жер 6eri ушактардан 10-20 км бшюпктен Tycipince, зымырандардан<br />

Tycipy 80-250 км бшктпсген журпзтедь Ал жасанды сер1ктерден<br />

Жер бетш суретке Tycipy ушш ец угымды бшктж 200-1500 км болып<br />

табьшады.<br />

Гарыштык туйршмдер аркылы географиялык кабыктыц улкен<br />

аумактары туралы накты, жаппай, алуан турл1, синхронды акпарат<br />

алуга болады. Эртурл1 уакыт кезецдершде жасалган бул туйршмдер<br />

географиялык кабыктыц кещстш-уакыттык взгер1стерш зерттеуге<br />

мумкшдш береди. Сондыктан гарыштык туйрш1мдерде м1ндетп турде<br />

кай жьшы, кай мерз1мде туйршгеш керсетшедк<br />

Г арыштык туйршмдерщ бажайлау непзшде талдау (дешифровка)<br />

танымдык зацдылыктарды гана аныктап коймай, теориялык жалпылаулар<br />

децгейш арттырады. Ka3ipri кезде кала аумагына дешнп гарыштык<br />

29

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!