Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ды. Сондыктан бул топтагы проблемаларды «котам - коршаган орта»<br />
карым-катынастары тургысында карастырады. Олардыц катарына<br />
шиизат, энергетикалык, азъщ-тулйс проблемаларын шешу, коршаган<br />
ортаньщ дагдарысты сипатын реттеу жатады. Соцгы онжылдыктарда<br />
бул топтагы проблемалардыц аукымына кептеген жаца аудандар<br />
«тартылуда», сол себеип адамзаттыц болашагы алацдаушылык<br />
тугызады.<br />
Галамдык проблемалардыц аукымы, орны жэне мацыздылыгы<br />
уакыт еткен сайын езгередь Галамдык проблемалардыц<br />
мацыздылары катарында бейбгппшк пен карусыздану проблемасын,<br />
экологиялык проблеманы, энергетика жэне шик1зат проблемаларын,<br />
демографиялык проблемаларды жэне азык-тулш проблемасын<br />
атауга болады. Галамдык проблемалар бул аталгандармен<br />
шектелмещй, ic жузшде олардыц саны элдекайда кеп. Keft6ip<br />
географиялык, экономикалык багыттагы гылыми зерттеулерде<br />
олардыц саны жиырма шакты.<br />
Рёсейшк географ Ю.Н. Гладкий адамзаттыц галамдык проблемаларын<br />
6 ipi топка белпс карастырады (31-сурет).<br />
Бул ж ^ем едеп саяси, эпеуметтт-экономикальщ сипаттагы<br />
жалпы проблемалар тобында ядрольщ согысты болдырмау жэне<br />
бейбпшшкп сактау проблемасыныц галамдык та, аймактык та<br />
мацызы зор болып табылады. Тарихи деректер бойынша, тек соцгы<br />
5,5 мыц жыл шзшде элемде улкендькшшп 14,5 мыц согыс болган,<br />
олар шамамен 3,6 млрд адамныц eMipiH киган. XX гасырда болган ею<br />
дуниежузшк согыстыц нэтижесшде мерт болган, аштык пен аурудан<br />
кырылган адамдар саны 70 млн адамнан асты, 50 млн адам мугедек<br />
болып калды.<br />
K^a3ipri кезде эскери-енд1р1стш кешендердщ орналасуы мен кызмет1,<br />
ядролык каруды иеленген елдердщ халыкаралык децгейдеп эрекеттерь<br />
елдердщ жэне саяси блоктардыц эскери шыгындар келем1, эскери жанжалдар<br />
туындаган аймактардыц халыкаралык децгейде алацдаушылык<br />
тудыруы осы проблеманыц аясына енедг.<br />
d c K e p u -e n d ip ic m iK кешен деп мемлекегпк карулы Kynrrepi yuiiH<br />
немесе экспортка шыгарылатын эскери жэне арнайы техниканыц<br />
жобасын жасап, ендару, сактау жэне жарактандырумен айналысатын<br />
гылыми-зерттеу, сынак уйымдары мен enaipic кэсшорындарыныц<br />
жиынтыгын атайды.<br />
2010 жылдыц корытындысы бойынша, эскери шыгындардын<br />
жалпы келем1 дуние жуз1 бойынша шамамен 1,63 трлн. АКДП долларын<br />
курады, бул 2009 жылмен салыстырганда 1,3% гана жогары.<br />
Элемд1к дагдарыс, экономиканы турактандыруга багытталган шараларды<br />
каржыландырумен байланысты кептеген елдер ездершщ<br />
эскери максаттагы шыгындарын азайтып отыр. Деген мен, жекеле-<br />
214