К. Д. Каймул

мэселелер1, ез ерюнен тыс боскындарга айналган адамдар саныньщ артуы
жэне т.б. жатады.
Геосаясатка катысты проблемаларды зерттеу де географиянын
eHuiiciHe тиген. Саяси география тургысында аймактык жанжалдардын
себептер1 мен салдарлары, дуние жузшщ саяси картасындагы
субьектшердщ мэртебеа, саяси куштердщ арасалмагына катысты геосаяси
жагдайдын earepicrepi жэне т.б. зерттеледк Геоглобалистика саяси
жэне эскери интеграция мэселелерш де карастырады.
XXI гасырда экономика салаларындагы жаЬандану каркынды си
пат алды. Элемдйс нарыктьщ K a 3 ip ri даму жагдайына географиялык
факторлар да ыкпал етед!\ Элемдйс экономиканы когамдык география
тургысында зерттеу ултаралык б1рлёсиктердщ калыптасу
ерекшел^ктерш, олардыц кещсхш таралуыныц зацдылыктарын
аныктауга мумкшдйс бередь JQaaipri кезде ¥АБ аса куатты кепсалалы
шаруашылык кешендерще айналган. Олардыц калыптасуына байланысты
тжелей шетелдйс инвестициялардыц келем1 артып, курдел1
каржыньщ мемлекетаральщ айналымына негурлым кеп аумактар
камтылуда. ¥лхаралыкб1рлестйсгфдщкызметету1 кептеген аймактарда,
9cipece дамушы елдерде ещйргцп куштердщ аумактык уйымдасуын
оцтайлы erin, жумыссыздык мэселесше оц ыкпал етуде. Халыкаралык
(галамдык) сауда катынастары улкен езгер1стерге тусп: оныц келем1
анагурлым артып, валюталардыц багамы есуде. Бул саладагы соцгы
зерттеулер жаца каржы-экономикалык орталыктардыц калыптасуында
да ултаралык б1рлеспктердщ мацызы зор екендйш керсетш отыр.
F аламдык децгейдеп проблемаларды шешуде халыкаралык
уйымдардыц (Элемдж банк, Халыкаралык жацгыру жэне даму баню,
Халыкаралык валюта коры жэне т.б.) ролш география гылымдары
тургысында туслщйру аса мацызды. ©йткеш дамуы артта калган немесе
дагдарыс эсершен даму проблемалары туындаган мемлекеттердщ
экономикасына каржы белу аркылы бул уйымдар мемлекеттердщ
гана емес, тутас аймактардыц да дамуына ыкпал етедь Сонымен
катар, экономикалык география халыкаралык салалык жэне аймактык
курылымдардыц (Дуниежузшк сауда уйымы, Мунай экспорттаушы
елдер уйымы, Азия-Тыныкмухиттык экономикалык ынтымактастык
уйымы жэне т.б.) калыптасу факторларына, кызметше катысты зерттеулер
журпзедь
Жалпы алганда, Ka3ipri галамдык экономикалык проблемаларды
география тургысынан зерттеу интеграцияныц ец алдымен аумактык
кершшестщке непзделетшш, шекаралык факторлардыц дамуга тйселей
ыкпал ететшш керсетт отыр. Сол себепп дамушы елдердщ артта
калушылыгымен курес, елдердщ экономикалык дамуын камтамасыз
ету жэне букш элемдо жайлаган экономикалык дагдарыспен курес
проблемаларыныц щешуш география гылымы аймактык дамумен байланыстырады.
224