Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
жекешеленЫрумен тыгыз байланысты болады. Нарьщтьщ экономикага<br />
кешу жагдайында бурынгы мемлекетпк меншпсп жекешеленд1ру<br />
мемлекетпк меншнктеп енд!р1с куралдарын, мулйеп, тургын уйлерд1,<br />
табигат ресурстарын, жерд1 сату немесе акысыз беру непзшде<br />
жур1пзшед1. Осыньщ нэтижесщце жеке, акционерлш немесе ужымдьщ<br />
менппк Typnepi калыптасады.<br />
Ашык, сипаттагы экономиканы цалыптастыру шетелдермен ерюн<br />
сауда катынастарын орнату, ел экономикасына салынган шетелдпс<br />
инвестициялардыц коргалуына, азаматтардьщ шетелдерде тапкан<br />
табыстарыныц улттык экономикага кайтуына мумкшдш жасалуы жэне<br />
т.б. байланысты жузеге асырылады.<br />
Осы аталган экономикалык кайта куруларды жузеге асыру етпел1<br />
экономика елдершде шамамен 1989 жылы басталды. Кбайта курулардьщ<br />
алгашкы кезещ (1989-1993 жылдар) ете ауыр жагдайда erri. Бул жалпы<br />
алганда барльщ елдерде экономиканыц кулдырауына, жалпы когамныц<br />
дагдарысына алып келдь 1994 жылдан бастап кайта куру белсецщ<br />
турде журпзше бастады, 6ipaK бул процесс эркелш каркын алды. Кбайта<br />
курулар жалпы алганда eKi турщ багытта журпзщщ: эволюциялыц<br />
жэне радикалды (куйзелюпен емдеу). Нарьщтьщ экономикага кешудщ<br />
эволюцияльщ жолын тацдаган елдерде (ец алдымен Венгрия, Словакия,<br />
Чехия) экономиканыц ерлеу1 жьшдам сипат алды. Радикалды<br />
кайта курулар журген посткецестш елдерде ортак акшадан бас тартып,<br />
улттык валюталар айналымга енпзщщ.<br />
Осы кезецде нарьщтьщ катынастарга кешу, жекешелецщру журдь<br />
Соган карамастан, етпел1 экономика елдершщ басым кепшшгшде<br />
туралап калган экономиканыц проблемалары, элеуметпк дагдарыс<br />
шиелешсе rycTi. Осыныц нэтижесшде етпел1 экономика елдершщ<br />
элеуметпк-экономикалык даму децгейлершде, ендоркгпц техникальщ<br />
жэне технологиялык жабдыкталуында улкен алшактьщтар пайда болды.<br />
Экономистердщ ecenreynepi бойынша, кайта куру жылдарында<br />
бурьшгы социалистпс елдер тургындарыныц тек 20%-ы гана<br />
ездершщ eMip суру децгешн жаксарткан, ал KepiciHine 35%-ы «жаца<br />
кедейлердщ» катарына косылган. Б ¥ ¥ зерттеу1 бойынша, кедейшшк<br />
жан басына шаккандагы тэутктж табысы 4 АКД1 долларынан кем<br />
болатын тургындардыц барлыгын камтиды. Экономикалык кайта<br />
курулар кезещнде жумыссыздьщ децгеш артты: социалист^ елдерде<br />
1989 жьшы бул керсеткш бар болганы 1,5-2% болса, Ka3ipri кезецде<br />
орташа есеппен 10-15%-ды курайды.<br />
0тпел1 экономика елдершде мемлекет ез тарапынан экономиканы<br />
pemmey memiKmepiH icKe косады, оныц басты элементтер1 ретшде<br />
темендешлерда атауга болады:<br />
- улттык экономиканыц макро-, микро- жэне сырткы децгейлершде<br />
мемлекетпк реттеудщ мацсаты мен мтдеттерг,<br />
107
Change language