Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
тус1ршмдердо тепн алуга болатын Интернет сайттары бар. Fарыштык<br />
зерттеулер картографиялык жэне математикалык эдктермен тыгыз<br />
байланысты болады. ЭЫресе физнкалык-географиялык зерттеулерде<br />
гарыштык эдютерд1 колданудьщ тэж1рибес1 жинакгалып келедь<br />
2.2 Ka3ipri дуниедеп езгеркгерд! талдаудыц эдктемес!<br />
Ka3ipri кезец географиясына табигат пен когамныц жекелеген<br />
элементтерш зерттеуден ropi оларды кешенда сипатта карастыру, ягни<br />
жиынтыгы мен езара эрекеттесу! тургысынан зерттеу тэн болады.<br />
Жуйелк зерттеулер айрыкша гылыми феномен болып табылады, ол<br />
гылыми танымныц баска турлер1 мен формаларынан айырмашылык<br />
жасайды.<br />
Ец алдымен жуйе угымына токталайык. Жалпы алганда, жуйе<br />
(грекше systema - «косылган», «бешктерден туратын» деген магына<br />
беред1) дегенiм1здin 03i белгшi теоретик-галым Э. Б. Алаевтыц<br />
(1983) аныктауынша, 6ip тэртшке келген, езара байланыстары бар<br />
нысандардыц (олардыц касиеттер1мен, катынастарымен коса алганда)<br />
уйлесуь Жуйеде 6ip функцияны аткаратын нысанды немесе нысандар<br />
жиынтыгын «жуйе элементi» деп атайды. Жуйелер езара байланыскан<br />
жэне езара шарттас элементгердщ жиынтыгы ретшде езщщк ресурстары<br />
есебшен даму кабшетше ие болады. Сонымен катар, жуйедеп<br />
уйлесу оган мынадай жаца сапалык белгшер беред1:<br />
- бгртутастыльщ (жекелеген курамдас элементте бурый болмаган,<br />
ецщп жерде уйлес1м ушш жалпы максат, функцияныц болуы);<br />
- автономдыльщ (негурлым улкен innci тэртшке умтылу,<br />
«жетюпейтш» элементтер мен функциялардыц толыктырылуы);<br />
- турацтыльщ (жуйенщ шогырланган функциясын аткаруын<br />
камтамасыз ететн курылымды сактауга тырысу немесе оны дамыту).<br />
Осы аталгандарды ескерсек, жуйелеу деп зерттелетш кубылыстарды<br />
зерттеу максатына сэйкес жэне тацдап алынган устанымдар непзшде<br />
езшдж айырмашылык жасатын жиынтыктарга ажырату эдасгемёеш<br />
атауга болады.<br />
Топтастыру (классификация) — зерттелетш нысандарды 6ip-<br />
6ipiHeH Ke6iHece сандык, белгщерг бойынша айырмашылык жасайтын<br />
жиынтыктар (класстар) бойынша топтастыру, кершшес класстардын<br />
сапалык айырмашылыгы эдетте нысандардыц даму динамикасы немесе<br />
олардыц иерархиялык ретш бейнелейд1.<br />
Эдкнама —география гылымыныц дамуы уш1н кажетп теориянын<br />
ец мацызды элементтер1н1ц жиынтыгы; эд1снама теорняныц ез!йен<br />
салыстырганда, жаца бш м экелмейд1, ал концепциядан айырмашылыгы<br />
- практика ушш непз болмайды; 6ipaK ол гылымда онсыз гылымныц<br />
дамуы болмайтын элементтерд! дамытады. Бейнелеп айтканда,<br />
30
Change language