К. Д. Каймул

Ka3ipri кезецде квптеген ipi агломерациялар элемдш калалар болып
табылады. Элемдш цста угымы каржы-баскару, Юкертк кызметгерше
маманданган жэне акпаратты «енд1румен» айналысатын, б1рнеше миллион
тургындары бар алып калаларга катысты колданылады. Элемдш
калаларга халыкаралык компаниялардын штаб-пэтерлершщ, банктер
мен зацгерлш кызметш кёрсететш орталыктардын, жарнамалык
жэне TypHCTiK агентпктердщ, сонымен катар галамдык тауар жэне
кызмет керсетуге багдарланган баска да мекемелер мен уйымдар дын
шогырлануы тэн болады.
Алып калалардын l/3-i Шыгыс жэне Онтустш Азия аумагында
орналаскан, 6ipaK олардын барлыгы б1рдей элемдш кала мэртебесше ие
емес. Нагыз элемдш кала деп атауга болатын ipi калалар катарына Нью-
Йорк, Токио, Париж, Лондон жэне т.б. енедь Соган карамастан, халык
саны женгаен элeмдeгi аса ipi 10 агломерация катарына Солтустш Америкадан
Нью-Йорк кана енсе, бул лз1мде Еуропаныц б1рде-Шр «екш»
жок (21-кесте).
21-кесте. Дуние жузждеп ец ipi калалар
№ Кала Мемлекет Халык саны,
млн.адам
1 Токио Жапония 35,7
2 Мумбай (Бомбей) Унд1стан 19,0
3 Мехико Мексика 19,0
4 Нью-Йорк АКШ 19,0
5 Сан-Паулу Бразилия 18,8
6 Дели Ундастан 15.9
7 Шанхай Кытай 15,0
8 Калькутта Ущистан 14,8
9 Дакка Бангладеш 13,5
10 Буэнос-Айрес Аргентина 12,8
Урбандалу барысында кершшес орналаскан агломерациялар
косылып, мегаполистерд! (казакша дэл аудармасы «мега» - ете улкен,
«полис» - кала) курайды. Мегаполистердеет тургындар саны ондаган
миллионмен есептелед». Мегаполис терминж алгаш рет 1961 жылы
АКШ-та туратьж француз географы Жан Готманн ез ецбектержде пайдаланып,
енпзген. Бул терминнш непз1йде 35 елд1 мекеннщ 6ipirin
кету1иен калыптаскан ежелп грек каласы Мегалополь атауы жатыр.
Мегаполис термин! тунгыш рет АКШ-тын Бостон жэне Вашингтон
калалары аралыгында орналаскан агломерациялар габегше катысты
I
I
74