Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
сты елдер арзан ецбек ресурстарымен камтамасыз етшген. Дегенмен бул<br />
жагдайда елдердщ экономикасы ете аукымды, экономикалык элеует1 ете<br />
жогары болганына карамастан, жан басына шаккандагы экономикалык<br />
KepceTKinrrepi темен болады. Шаруашылык курылымыныц курделшш<br />
жэне бай мэдени кордыц болуы бул елдердщ элем еркениетшдеп аса<br />
мацызды релш аныктайды.<br />
Осы елдер арасында Кытай мен Ундютан элемдш экономикадагы<br />
айрыкша орнымен кезге туседь Дуние жуз1 бойынша халык саны<br />
(Кытай 1-орында, Ундютан 2-орында), жершщ ауданы (Кытай<br />
3-орында, Yщцстан 7-орында) жагынан алып елдер катарына жататын<br />
бул eKi мемлекет ЖЮ келем1, экономикасыныц аукымы мен курылымы,<br />
Ka3ipri даму каркыны женшен де кешбасшылар лепнде келедк Аталган<br />
факторлармен катар, Кытай мен Ундютанныц ядролык, гарыштык державалар<br />
болуы олардыц экономикалык кана емес, саяси элеует1 мен<br />
халыкаралык децгейдеп ролшщ орасан зор екецщгш керсетедь Осы<br />
аталгандар непзшде Азияныц бул eKi алыбын нагыз жетекпп дамушы<br />
елдер деуге болады.<br />
Осындай уксастыктарына карамастан, жетекпп даму елдер1 езара<br />
улкен айырмашылыктар жасайды. 30 жылга жуык дэстурл1 социалиста<br />
даму жолында болган Кытай экономикасында XX гасырдыц 80-<br />
жылдарына карай кайта курулар басталды. Дамудыц шыгысазияльщ<br />
улпсшщ Heri3ri кагидаларын басшылыкка алган Кытайда жоспарлы<br />
экономикамен катар, еркш экономикалык аймактарда шетелдш<br />
инвесторлардыц Ka3ipri замангы салаларды дамытуы непзшде<br />
нарыктык экономика дами бастады. Осындай еюжакты экономикалык<br />
саясат артта калган Кытай экономикасын кыска мерз1мде каркынды<br />
дамытуга мумкшдш бердь Мысалы, беделд1 «Форбс» журналыныц<br />
деректер1 бойынша, 2010 жылдыц корытындысы непзшде аныкталган<br />
элемдеп ец ipi 20 компания т1з1мше Кытайдыц 3 компаниясы енш отыр<br />
(/( Крсымша).<br />
Соган карамастан, халык саныныц кеп болуы, оныц жеке<br />
аймактарыныц дамуындагы ала-кулалык, тургындардыц табыс<br />
мелшершдеп улкен алшактыктар салдарынан Кытай эл1 де болса<br />
дамыган елдер катарына косыла алмай келедь Мысалы, 2009 жылгы<br />
Элемдш банк рейтинг! бойынша, Кытай жан басына шаккандагы<br />
жиынтык улттык табыс келем1 орташадан темен (3590 АКД1 доллары)<br />
елдер катарына жаткызылды (J1 Цосымша).<br />
2. Жаца индустриялык елдер. Бул топшага жаца индустриялык<br />
елдердщ екшпп, уилнпп леп (Малайзия, Таиланд, Аргентина, Чили,<br />
Индонезия, Филиппин) шетел инвестициясы мен жогары технологиялар,<br />
арзан жумыс купп есебшен экономиканыц, 9cipece енеркэсштщ<br />
жогары каркынмен дамуы тэн болады.<br />
Fалымдар экономикалык дамудыц жогары каркынын жаца индустриялык<br />
елдердщ барлыгына тэн ортак белп ретшде атайды (16-<br />
сурет).<br />
117
Change language