03.01.2015 Views

К. Д. Каймул

К. Д. Каймул

К. Д. Каймул

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

2) Адьюдикция - халыкаралык сот немесе арбитраж uieuiiMi бойынша<br />

6ip мемлекет курамында болтан аумакты баска мемлекетке беру<br />

непзш де аумактык-шекаралык езгерютердщ болуы. Мысалы, 1968<br />

жылы Качское Ранно даулы ауданыныи 90%-ы Yщцстанга, 10%-ы<br />

Пэкстанга erri.<br />

3) Аккреция - мемлекет аумагыньщ курлыктык бшйгщщ табиги<br />

немесе техногендмс жолмен улгаюы. Нидерланд, Сингапур, Парсы<br />

шыганагы мемлекетгерщде жагалык белш жасанды жолмен кецёйтшш<br />

келеда Ал табиги жолмен бул эрекет ip i ©зен атырауларынын узак<br />

жылгы аккумуляция нэтижeciндe улгаюы тур1нде K epiH ic табады.<br />

4) 0з ерктен цосылу —шагын мемлекеттщ ез ерюмен кершшес<br />

жаткан ipi мемлекет курамына косылуы. Мысалы, 1944 жылы Тува<br />

(Ka3ipri Тыва Республикасы) КСРО курамына косылды.<br />

5) в з ерктен бвлму - белгш 6ip аумактын эскери куштерд1<br />

колданбай, езара келйзш непз1нде мемлекет курамынан бейб1т жолмен<br />

белшпз шыгуы. Мысалы, 1917 жылы Финляндия ¥лы Князьдш<br />

Ресей курамынан белш ш шыгып, дербес мемлекет куру мумюндцтн<br />

алды.<br />

6) 0з ерктен 6ipizy - ею немесе 6ipHeuie мемлекеттщ, кей жатдайда<br />

аумактардьщ ез epKiMeH 6ipiryi непзшде 6ip жаца мемлекеттщ<br />

калыптасуы. Мысалы, 1964 жьшы Танганьика жэне Занзибар 6ipirin,<br />

Танзания мемлекет! калыптасты, оныц атауыныц e3i осы 6ipiKKeH<br />

аумактардын атауларынан куралды. Ал 1971 жьшы бурынгы КеШЫмдак<br />

Омандагы бытырацкы араб ЭШрлйктершщ езара келгсщ непзшде<br />

6ipiryiHeH BipiioceH Араб Эм1рлиеГер1 деп аталатын жаца мемлекет пайда<br />

болды.<br />

4.3 Елдердщ тургы н халкы бойы нш а эрту р л Ы п<br />

Елдер ен алдымен халык саны бойынша айырмашылык жасайды.<br />

Жалпы халык саныныц ecyi езшдш когамдык-тарихи жэне аумакгык<br />

ерекшел1ктер тэн курдел1 кубылыстар мен процестердщ эрекетше байланысты<br />

болады. Галымдар дуние жузшдеп халык санынын ecyi не<br />

тэн мацызды факторлар репнде табиги (биологиялык), элеуметтЫэкономикалыц<br />

(когамныц шаруашылык дамуы, халыктын эдетгурыптары<br />

мен дэстурлер), саяси (мемлекеттщ демографиялык саясаты),<br />

дти (дшнщ демографиялык жагдайга dcepi), медщинапьщ<br />

(денсаулык сактаудын даму децгеш), экологиялык (адамды коршаган<br />

ортаныц жaй-KYЙi), гуманитарлык, (халыктын eMip суру дeнгeйi мен<br />

сапасы) факторларды атайды.<br />

Ka3ipri дуниеде халык саны 100 млн адамнан асатын 11 мемлекетл<br />

белш карайды, халык саны ен аз мемлекеттерге Ватикан, Монако, Сан-<br />

Марино т.б жатады (14-кесте).<br />

66

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!