You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
8-гакырып. ДАМУШЫ ЕЛДЕР<br />
8.1. Дамушы елдерге жалпы сипаттама<br />
Дамушы елдерге тэн белплер жэне проблемалар. Дамушы елдерге,<br />
немесе «ушшпп элем елдерше» элеумегпк-экономикалык:<br />
дамудыц темен децгеш тэн болады. Дамушы елдер саны жагынан кеп,<br />
алып жаткан аумагы мен халкыныц саны басым (Жер шары халкыныц<br />
80%-ы) болганымен, олардыц улесше элемдш жиынтык ешмнш уштен<br />
6ipiHeH де аз белит тиесш болады.<br />
Дамушы елдерге мынадай белплер тэн болады:<br />
- Бурын отар немесе жартылай отар болуы;<br />
- Экономнкасынын кеп укладтылыгы: бул елдерде индустриялык<br />
дамуга дейшп enaipic THni индустриялык, TinTi постиндустриялык<br />
ецщргспен катар кездеседц<br />
- Когамныц элеуметпк курылымыныц ала-кулалыгы;<br />
- Жергшшп каржынын жепмс1зд1п, онын элемдш кана емес,<br />
улттык экономикадагы улесшщ де темен болуы;<br />
- Жогары дамыган елдерге каржылык, гыл ы ми-тех никал ы к жагы нан<br />
тэуелд1 болу, оларда ecKipin калган технологияларды enaipicre пайдалану;<br />
- Элемдеп ipi ултаралык бipлecтiктepдiн пайдасы ретшде елден<br />
кайтымсыз экетипп жаткан каржынын болуы.<br />
Осы жалпы белгшерше карамастан. дамушы елдер даму децгейше,<br />
экономнкасынын курылымы мен уйымдасу децгейше, элемдеп орнына<br />
карай эркилы болады.<br />
Дамушы елдердщ кепшшшне тэн даму проблемалары бар. Олардын<br />
арасындагы ец басты с ы - кедешитктщ жаппай таралуы. Экономнстер<br />
атап керсеткендей, дамушы елдердщ кешшлнгшде орташалар<br />
табы калыптаспаган. Бул елдердщ тургындарынын басым кепшийпнщ<br />
табыс дeцгeйi дамыган елдерд1 былай койганда, сол елдердщ ез1ндеп<br />
аздаган бай адамдар тобымен де салыстыруга келмейд! (77 Крсымша).<br />
Дамуга кедерп кeлтipeтiн гагы 6ip проблема - ецбек внш дш гш ц<br />
темендт. Буган ец алдымен ендф1стщ косы мша факторларыныц<br />
(курделi каржы, технологиялык инновация, баскару тэжipибeci) болмауы<br />
немесе жeтicпeyi жатады. Ецбек ешмдшпн арттыру ушш enaipic<br />
пен адам капнталына елдщ imKi каржы корларын жумылдырып, сонымен<br />
катар шетелдш ннвестицияларды тарту кажет. Мунын eii орта<br />
жэне K9ci6u бинм беру жуйесш жeтiлдipyдi, менш1к турл epin езгертуд!,<br />
жер катынастары мен салыктык реформаларды ЖYpriзyдi, ceHiMai<br />
банк жYЙeciн кальштастыру мен жетивдруд^ жемкорлыкпен курес<br />
журпзудц I HiMni эюмшшк баскаруды кажет етед». Осы жагдайда<br />
баскарушылар мен i(ызмeткepлepдiц ез 6iniMi мен бшштшпн<br />
удайы кетеруге умтылуы, тур» ын халыктыц ettaipic пен когамдагы