Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ТМД елдершдеп экономикалык кайта курулардьщ езшдш<br />
epemueniKmepi болды:<br />
1) Посткецестш мемлекеттерде жузеге асырылган кайта курулардьщ<br />
сипаты мен багыттары XX гасырдыц 80-жылдарында басым болтан<br />
социалистш кайта куру идеяларына непзделдь Бул эрекеттер тэуелаздш<br />
алган жас мемлекеттерде жаца улттык мемлекетпк курылымды<br />
калыптастырумен катар жургендштен, киындьщтарга алып кедщ.<br />
2) Жаца жагдайлардагы экономикалык кайта курулардьщ максаты<br />
мен м1ндеттер1 ap6ip мемлекеттщ когамдык-саяси жэне элеуметтшэкономикалык<br />
eMipimn непздерш де езгертш, кайта карауга мэжбур<br />
erri.<br />
3) ЖастэуелЫз мемлекеттердщ геосаяси, улттыкжэне экономикалык<br />
мудделершщ эркилы болуы ce6enri ТМД елдершде кайта курулардыц<br />
ез1цщк ерекшел1ктер1 калыптасты.<br />
Жалпы алганда, КСРО ыдырауы ондагаи жылдар бойы калыптасып,<br />
дамуга непз болтан барлык шаруашылык байланыстардыц бузылуына,<br />
саяси жэне элеуметпк белектеиуге алып келдь Б1рыцгай жоспарлау<br />
жуйесшщ жойылуы, ортак валютадан бас тарту, аса ipi emnpicriK<br />
кешендерд1 стихиялы турде менппктену, сьфткы сауца эрекетш<br />
босацсыту шаралары «вдМстщ курт кулдьфауына себешш болды.<br />
1993 жылы бурынгы КСРО курамында болтан мемлекеттердщ Тэуелаз<br />
Мемлекеттер Достастыгын куруы олардыц тарихи тагдырларыныц<br />
ортактыгына, 6ipryrac экономикалык кещстш ретшде уЗак жылдар<br />
6ipre дамыганына байланысты болды.<br />
Keft6ip мемлекеттердщ Ж10 Кецес Одагы курамында болтан кезден<br />
б1рнеше есе темендеп кети. Орташалар табын калыптастьфу<br />
журпзщщ. Шамадан тыс инфляция журш, улттык валюта багамы<br />
курт томендед1, мемлекетпк бюджет дефицип орын алды. Осы Kepi<br />
03repicTep нэтижесшде халыктыц басым белшнщ табысы азайып,<br />
элеуметпк тецаздш айкын керше бастады. Халыкаралык уйымдар<br />
мен Халыкаралык валюта коры берген несиелер бастапкы жылдары<br />
мемлекеттщ бюджеттщ KeM-KeTiriH толтыруга жумсалды.<br />
2000 жылдан берп кезецде мемлекеттер тургысында жузеге<br />
асырылтан каржылык турактандыру, акша массасын азайту жэне т.б.<br />
шаралар инфляцияны азайтуга мумкшдш берд1. Дегенмен тэуелаздш<br />
алганнан кешнп оншадты жыл ншнде.ТМД мемлекеттершщ басым<br />
кеппшпгшде элеуметпк мэселелер ушыгып, халыктыц eMip суру<br />
децгеш темендеп Kerri.<br />
Экономистер «куйзелюпен емдеу» деп атаган осы кезецнщ басты<br />
корытындылары ретшде мына мэСелелерд1 атап етуге болады: 1)<br />
ТМД елдершщ басым кеппшппнде нарьщтьщ шаруашылыктыц<br />
непз1 каланды; 2) жеке кэсшкерлш салыстырмалы турде кернекп<br />
экономикалык кушке айнала бастады; 3) экономиканыц салальщ<br />
курылымында ппшзат ендорупп салалардыц yneci артуы ce6enri<br />
жагымсыз езгерютер болды; 4) инфляция каркыны баяулаганымен, ecyi<br />
байкалып отыр; 5) элеуметпк сипаттагы проблемалар пайда болды.<br />
109
Change language