1986 JAARBOEK - Historisch Centrum Overijssel

More documents

Recommendations

Info

Vrijz. plaats 1 H.S.J. Hugenholz T. Poortman A.F. Kamp A.H. Scholte P. Jonges Vrijz. plaats 3 L. Vroom I. van den Berg S.K. Bakker G.H. de Haas Evang. plaats H. Brouwer (verv. door een rechtz.) N. Jolles F.J. Krop A. de Jonge L.J. van der Kam •) naar rechtz. verschoven *•) De in deze plaats beroepen predikant H. Miskotte distancieerde zich bij zijn intrede van deze groep en kan verder onder de rechtz. predikanten gerekend worden. Verschuivingen in de predikantenbezetting vanaf de 2de helft der negentiende eeuw t/m de eerste helft der twintigste eeuw. 1853 - 1855 1855 - 1891 1892 - 1910 1911 - 1939 1940 - 1948 1839- 1881 1881 - 1908 1908 - 1918 1919 - 1943 (middenpartij) 1863 - 1884 1895 - 1902 1903 - 1912 •) 1912 - 1940 1940 - 1946 ••) Vrijz. plaats 2 J. v. Loenen-Martinet A.W. v. Wijk K.F. Proost J.F. Kruit (verv. door een rechtz.) Vrijz. plaats 4 G.L. van Loon (verv. door een Evang.) Rechtz. plaats 1 J.J. van Rijn H.C. Bervoets J. Vermeer H. Visser N.N.W. Smit P.H.T. Stevens Rechtz. plaats 2 W.L. Welter A.F. Adriani A. de Haan A.D. van Noppen Rechtz. plaats 3 J.A. Groenewegen 1871 - 1886 1886- 1916 1917 - 1930 1930 - 1940 1854 - 1893 1858 - 1863 1865 - 1867 1868 - 1904 1905 - 1936 1936 - 1940 1941 - 1946 1885 - 1888 1888 - 1894 1894 - 1926 1926 - 1952 1940 - 1945 nu wel dat ze moeten boeten voor wat in andere plaatsen door de rechtzinnigheid is veroorzaakt als ze aan de macht kwamen, maar pas op! Als ze eenmaal de meerderheid hebben, kun je ook hier van alles verwachten en kunnen we als tolerante vrijzinnigen wel inpakken. Het is eerder te laat dan men denkt!" Dan kwam er een brief binnen van een vrijzinnig gemeen telid: 66
"Het is te wenschen dat uw keus valt in een goede orthodoxe predikant. In tegenovergestelde rigting is er genoeg, dat ziet u in het kerkgaan bij dr. van de Bergh en dr. Kamp. Veelal lege stoelen en banken. Dat brengt niets in de zak. Die lui van die rigting zijn niet voor de kerkgetrouwheid. Vandaar de scheuring van dolerenden. Er is hier behoefte aan een streng orthodoxe predikant. De tijdgeest wijst u de weg vanzelfs als gij 2 kerkbeurten bijwoont van tegenovergestelde rigting, dan twijfel ik niet of gij zult mij gelijk geven. En dan blijft onze protestantse gemeente meer bij elkaar, daar nu de dolerende veel personen trekt. Dan zou die gemeente een soort van strop krijgen. Schoon ik mij gaarne in en aan die liberale beginselen schaar en daar ook niet van afwijk, moet ik toch zeggen dat hier een keus gedaan moet worden in bovengenoemde rigting." Een lid der gemeente Deze man redeneerde zoals de kerkvoogden: "Als er behoefte aan is, beroep dan een derde orthodox predikant. Het is goed voor de financiën en het doet afbreuk aan de "dolerenden" (waarmee we in de volgende paragraaf kennis zullen maken). En nu de kerkeraad. Ook daar was de discussie lang niet mals. Vooral ds. Van den Bergh en ds. De Haan zaten elkaar hier geducht in de haren. Het was wel duidelijk dat de heren de strijd niet via een kiescollege wilden spelen. Beiden zagen in, dat de hartstochten dan te hoog zouden oplopen. Van den Bergh gaf toe, dat de vrijzinnigen geen mankracht meer behoefden, gezien de opkomst bij kerkdiensten en catechisaties. Maar een orthodoxe collega wilden ze niet, want dat zou de rechtse vleugel maar versterken en dan was het uiteindelijk met de vrijheid gedaan. De vrijzinnige vleugel zag zichzelf duidelijk als hoedster van de tolerantie. De enige oplossing was dus een man van het midden: een z.g. evangelisch predikant. Het aantal mensen dat zich tot die groep rekende, was weliswaar niet groot, maar alles was beter dan een echte rechtse en wie weet namen vele rechtzinnigen nog wel genoegen met dit compromis. Op die titel werd ds. N. Jolles beroepen en in 1895 deed hij zijn intrede. En hiermede was het beeld van de Zwolse Hervormde Gemeente bepaald tot het midden van de 20e eeuw, ook nadat in 1940 een rechtse meerderheid in de kerkeraad ontstond. Drie stromingen die elkaar maar nauwelijks vertrouwden, maar toch niet de neiging hadden de verschillen op het scherp van de snede uit te vechten, doch hun eigen gang gingen. Bij de orthodoxie ontbrak het begrip voor de moeilijke strijd van de z.g. modernen, die vaak vergeefs trachtten hun geloof in overeenstemming met de wetenschap te houden en als resultaat alleen maar een afbrokkeling van hun aanhang 67
Page 1:
ZWOLS HISTORISCH JAARBOEK 1986
Page 4 and 5:
INHOUD Een aanzienlijke gemeente me
Page 6 and 7:
. Ds. G.H. van Senden (schilderij i
Page 8 and 9:
de onder invloed van de economische
Page 10 and 11:
Het was niet moeilijk voor Van Send
Page 12 and 13:
De sociale structuur zat in die dag
Page 14 and 15:
Diaken worden of betalen Op 19 dece
Page 16 and 17:
er een direct stuk diakonale opdrac
Page 18 and 19:
Uit de wijnkas werden de kosten bet
Page 20 and 21:
Het tijdperk Van Senden Op 8 juli 1
Page 22 and 23: Van Senden stak ver boven zijn coll
Page 24 and 25: wel mooi. Belangrijk voor het geloo
Page 26 and 27: gen ontwijken, geen zelfverloocheni
Page 28 and 29: doen ophouden. Daarom moeten de gel
Page 30 and 31: De nieuwe organisatie was trouwens
Page 32 and 33: Een steen in een rustige vijver We
Page 34 and 35: 28 De drie formulieren van enigheid
Page 36 and 37: Later prees Van Senden in een brief
Page 38 and 39: hebben goedgevonden en verstaan dat
Page 40 and 41: "Eene reis naar het Oosten" Tegen h
Page 42 and 43: lijkheid nog een onbekend begrip is
Page 44 and 45: TUSSENSPEL 1852 - 1868 Met de=komst
Page 46 and 47: Deze ontwikkelingen hadden tweeërl
Page 48 and 49: - • - '""-••• • - "V- 5.
Page 50 and 51: Hoe het ook zij, de liberale kerker
Page 52 and 53: lang zijn stempel zou zetten op het
Page 54 and 55: Hieruit blijkt duidelijk dat Vermee
Page 56 and 57: Begin van de opbouw van het Christe
Page 58 and 59: Eigenlijk niet veel. En dat lag ook
Page 60 and 61: e heer Van Naamen van Eemnes, de be
Page 62 and 63: ge gedeelte kon alleen "inbreken" d
Page 64 and 65: Het kiescollege in Zwolle verdween
Page 66 and 67: gen, maar dat bovendien er onder ee
Page 68 and 69: "Heren Kerkvoogden" waren echter ze
Page 70 and 71: kerkgenootschappen, die wel bieden
Page 74 and 75: zagen. De rechtzinnigheid leefde in
Page 76 and 77: de zaak zou overgeven: boeken, geld
Page 78 and 79: Hoe moeten we honderd jaar later de
Page 80 and 81: heid om de Grote Kerk ter beschikki
Page 82 and 83: Wat behelsde de verdeling van de el
Page 84 and 85: 10. Het graf van ds. Vermeer op de
Page 86 and 87: De begrafenis Deze was volgens de P
Page 88 and 89: Vergelijking van de opbrengsten van
Page 90 and 91: Bijlage C E E E V E V V R E R R V V
Page 92 and 93: Archief van de Herv. Gemeente Zwoll
Page 94 and 95: JOODSE ONDERDUIKERS IN P.C. HOOFTST
Page 96 and 97: Daarna volgen andere "vriendschapsb
Page 98 and 99: zoodat we er op uittrokken en een b
Page 100 and 101: teruggekeerd. Den eersten September
Page 102 and 103: Inmiddels waren de andere twee onde
Page 104 and 105: gesmakt. Dikke winkelruiten vlogen
Page 106 and 107: op onze hoede zijn om het aantal "i
Page 108 and 109: Joodjes moesten bijna den geheelen
Page 110 and 111: dergebracht in de nabij gelegen hui
Page 112 and 113: arm genomen en deze draafde een tie
Page 114 and 115: ord met iets dat warm is, dus is he
Page 116 and 117: alles op, wat maar op te blazen vie
Page 118 and 119: Alias gaat voorby ook dit. Mei 1943
Page 120 and 121: Fortuna was met ons en zoo verliep
Page 122 and 123:
ILLUSTRATIE VERANTWOORDING nr. 1, 3
show all

1986 JAARBOEK - Historisch Centrum Overijssel

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?