1986 JAARBOEK - Historisch Centrum Overijssel

Uit een nieuwjaarsdienst van ds. Vermeer op 1 jan. 1898.
De structuur van de dienst was uiterst sober van opzet. Na het
votum werd een lied gezongen. Dan volgde de schriftlezing en
het gebed.
Vervolgens kwam er een lange inleiding voor de eigenlijke
preek: een soort motivatie van de tekst. Dan "ter verlevendiging
van de aandacht" weer een lied en daarna volgde de eigenlijke
preek van 35 a 40 minuten. De afsluiting was weer een lied, een
gebed en een slotzang.
De nadruk lag dus geheel op het gesproken woord, praktisch
zonder wat we "liturgie" noemen. Maar dit was ook in de vrijzinnigheid
niet te vinden. De 19e eeuw had geen aandacht voor
deze zijde van de eredienst.
Uit de inleiding lichten we nu als proeve de volgende zinnen:
"Dat de geloovigen meermalen struikelen, weinig vorderen,
vreesachtig en droefgeestig zijn, vindt zijn oorzaak in 't vergeten
van 's Heeren Woord:
"Zonder Mij kunt ge niets doen" (Joh. 15 : 56).
Ziet, die uitspraak is wel wat vernederend voor ons hoovaardig
harte, we meenen somtijds zooveel te vermogen en alles te kunnen,
maar dan komt de Heere ons tegen en moeten wij ondervinden,
dat wij buiten de waard gerekend hadden toen wij op eigen
kracht steunden.
Hij heeft geen lust aan de sterkte des paards, hij heeft geen welgevallen
aan de beenen des mans, de Heere heeft een welgevallen
aan hen, die op zijne goedertierenheid hopen.
Moge dat welgevallen in dit nieuwe jaar ten einde toe op ons
rusten.
Des Heeren oog gedurig over ons geopend, maar dan ook ons
oog bestendig op Hem gevestigd: ziet daar de gedachte waardoor
de keuze van mijn tekstwoord werd bepaald."
Uit dit kleine citaat proeven wij iets van de vrees van de kleine
burgerman, die hoofdschuddend de ongeremde "vooruitgang"
aanschouwt van de liberale wereld van zijn dagen en bij zichzelf
denkt: "dat kan nooit goed gaan."
Het jaar 1914 zou hem overigens geen ongelijk geven.
79