Annex 3 B Teaching Material ... - C-Change

1. Bewegingsenergie
1.1 bewegingsenergie deel 1
Inleiding
Bewegingsenergie is de energie die voortkomt uit in principe alles om je heen. Dit wordt ook
wel kinetische energie genoemd. De bewegingsenergie van een voorwerp hangt af van de
massa en de snelheid. De bewegingsenergie is de arbeid die nodig is om het voorwerp
vanuit stilstand tot de gegeven snelheid te krijgen. Omgekeerd is de bewegingsenergie de
energie die vrijkomt wanneer een voorwerp vanuit een bepaalde snelheid tot stilstand komt,
in de vorm van bv warmte. Als je een voorwerp omhoog gooit wordt bewegingsenergie
omgezet in zwaarte-energie. Deze definitie kunnen we vertalen naar verschillende
activiteiten, waarvan we er in dit document een aantal hebben uitgewerkt als lesactiviteit. In
overleg en samenspraak zijn de onderstaande lesactiviteiten uitgewerkt voor in de
natuurspeelplaats:
- Katrollen, bestaande uit twee lessen;
- Waterpompspel, een spelactiviteit;
- De schroef van Archimedes;
- Waterraket, groepsles.
Alle activiteiten hebben een buitengedeelte, waarvan sommige een lesactiviteit in het
gebouw “Drijfsijs”.
Verantwoording
We hebben gekozen voor de katrollenlessen omdat een katrol symbool staat voor
krachtomzetting. Van oudsher wordt dit instrument gebruikt om met spierkracht de
zwaartekracht te lijf te gaan. Kinderen zullen door deze lessen het nut gaan inzien van het
toepassen van de katrol.
Het waterpompspel heeft ook direct het nut om de gebruiker te laten voelen hoe zijn
spierkracht omgezet wordt in waterkracht / stuwkracht. Daarnaast is het waterpompspel een
competitieve bezigheid wat thuis hoort in een speelplaats. Het nodigt uit tot bewegen in de
natuur.
Zoals de katrollen een link leggen met de uitgevonden gemakken uit het verleden, doet ook
de schroef van Archimedes hieraan mee. Om deze reden hoort de schroef thuis in de
categorie ‘bewegingsenergie’.
Als klap op de vuurpijl: de waterraket! Een raket die op water werkt, hoe duurzaam wil je het
hebben? Geheel gemaakt van recyclebare flessen en ander kosteloos materiaal. De flessen
worden voortgestuwd door een verschil in druk, waardoor de link naar bewegingsenergie
gelegd kan worden: vanuit het omhooggeschoten object wordt bewegingsenergie omgezet
in zwaarte energie.
4