Wat scholen vermogen - Onderwijsraad

More documents

Recommendations

Info

In Tabel B3 staat een overzicht van het aantal scholen in het voortgezet onderwijs vanaf het schooljaar 1991-1992. 30 Het totale aantal instellingen (vo en svo samen) blijft dalen. Met name het aantal categorale scholen is sterk afgenomen. Het aantal scholengemeenschappen is ook afgenomen, maar het aandeel brede scholengemeenschappen daarbinnen is fors toegenomen; zie daarvoor Tabel B4. Tabel B5 geeft een beeld van de omvang van scholen en besturen. Het aantal besturen en het aantal scholen is de laatste jaren afgenomen. De gemiddelde schoolgrootte is toegenomen. Met name het aantal categorale scholen is sterk afgenomen. Het aantal scholengemeenschappen is ook afgenomen, maar het aandeel brede scholengemeenschappen daarbinnen is toegenomen. Bestuurlijke schaalvergroting in de zin van fusie komt in het voortgezet onderwijs veel minder voor dan in het primair onderwijs. Vergeleken met het primair onderwijs zijn er ook nog steeds veel scholen voor voortgezet onderwijs die als enige onder een bestuur vallen. Tabel B5:Aantal scholen, gemiddelde schoolgrootte, aantal besturen en bestuursomvang in het voortgezet onderwijs in 1995/1996 en in 2000/2001, het svo niet meegerekend 1995/1996 2000/2001 aantal vo-scholen (1996 en 2000) 707 573 gemiddelde schoolgrootte in aantal leerlingen (1996 en 2000) 1170 1437 schoolgrootte categorale vo-scholen 188 89 schoolgrootte scholengemeenschappen 519 484 waarvan bij: avo-sg 196 161 smalle sg 70 50 brede sg 253 273 aantal vo-besturen (1995/1996 en 2000/2001) 517 368 % vo-besturen met één school 82.0 83.5 % vo-besturen met meer scholen 18.0 16.5 bron: Bijlage 1 en 2 bij brief van de staatssecretaris over Toetsingskaders ex art 65 en 75 WVO, van 14 mei 2001, kenmerk VO/BOB/2001/15539 De laatste jaren worden ook in het voortgezet onderwijs fusies van en samenwerking tussen schoolbesturen gestimuleerd. Op grond van de stimuleringsmaatregel bestuurlijke krachtenbundeling vo 32 komt een bevoegd gezag of een aantal samenwerkende bevoegd gezagsorganen met in totaal 5 vo-scholen of 400 fte’s in aanmerking voor ƒ 100.000,- en tevens een bedrag van ƒ 25.000,- per school. De bedragen worden jaarlijks toegekend, gedurende vier schooljaren met ingang van schooljaar 1998/1999. 32 Stimuleringsbijdrage bestuurlijke krachtenbundeling voortgezet onderwijs (vo), in: Uitleg, Gele Katern, jrg.14, nr.2/3, 28 januari 1998, p.22-25. Bijlage 2 B.2-7
Wat betreft bestuurlijke samenwerking gaat het volgens gegevens van het Cfi in 2000/2001 in het voortgezet onderwijs om 55 bestuurlijke samenwerkingsverbanden, waarbij in totaal 168 besturen betrokken zijn. 2.1.3 ANALYSE Door de schaalvergroting van scholen en besturen is de variëteit aan verschijningsvormen van besturen en hun scholen toegenomen. Elke vorm heeft bepaalde kenmerken en voor- en nadelen. Om daarvan een indruk te krijgen worden in deze paragraaf verschillende van deze vormen geanalyseerd. Het begrippenkader daarvoor is aangegeven in het begin van deze bijlage. Aan de hand van kenmerken van de onderlinge verhoudingen en de complexiteit van de omgeving worden de bestuurlijke vormen getypeerd in termen van pluriformiteit, openheid/geslotenheid en interdependenties. De analyse is toegespitst op vijf vormen: schoolbesturen met één po-school (A), schoolbesturen met meer po-scholen (B), schoolbesturen met één categorale vo-school (C), schoolbesturen met één scholengemeenschap (D) en schoolbesturen met een aantal vo-scholen en/of scholengemeenschappen (D). De analyse is gebaseerd op informatie uit de voorafgaande paragrafen 2.1.1 en 2.1.2, en op gesprekken met schoolbesturen, schoolleiders, wethouders en vertegenwoordigers van besturenorganisaties. De analyses geven min of meer ideaaltypische situaties weer, in de praktijk zijn er per vorm allerlei variaties. Paragraaf 6.1.2 van dit advies is op deze analyse gebaseerd. SCHOOLBESTUREN MET ÉÉN SCHOOL IN HET PRIMAIR ONDERWIJS (A) Bij besturen met één school is het aantal betrokken actoren relatief klein: de bestuursleden, de schoolleiding, leraren, leerlingen en ouders. Vaak zijn er ook relatief weinig verschillen tussen de actoren (bijvoorbeeld qua opvattingen over de school). Door het geringe aantal actoren en de geringe verscheidenheid kunnen de interactiepatronen in het algemeen als relatief eenvoudig getypeerd worden en is onderlinge afstemming vrij makkelijk te realiseren. De mate waarin het schoolbestuur, ouders en leraren feitelijk invloed hebben op de school, verschilt per situatie. In sommige gevallen treedt bijvoorbeeld het bestuur nadrukkelijk op de voorgrond en in het andere geval stuurt het bestuur op afstand, worden veel zaken aan de schoolleiding (directeur, tweehoofdige directie of directeur en adjunct) overgelaten en is de afstand tussen bestuur en leraren relatief groot. Bij sturing op afstand wordt van de schoolleiding verwacht als generalist(en) leiding te geven aan de school. Het voordeel hiervan is dat de schoolleiding ‘de touwtjes in handen heeft’ en de school redelijk autonoom kan functioneren. Een nadeel is echter dat de werkdruk van de schoolleiding vaak relatief hoog is en dat door het gebrek aan impulsen van anderen de schoolleiding een stempel drukt op de school. Naarmate het bestuur, ouders en/of leraren zich explicieter bezig houden met de school is het interactiepatroon complexer. Er moet meer worden geïnvesteerd in consensusvorming. Een voordeel van een actieve en kritische opstelling van bestuur, ouders en leraren is dat ze sparring partner voor de schoolleiding kunnen zijn en de schoolleiding kunnen ondersteunen. De omgeving van een bestuur met één school is doorgaans vrij overzichtelijk en weinig complex. Bestuur en school hebben beide vrij rechtstreeks met de bestuurlijke omgeving te maken. De schoolleiding is het aanspreekpunt of de schakel tussen school en sociale omgeving. De professionele omgeving bestaat uit scholen van andere besturen en andere instanties. Wel is aannemelijk dat een school die als enige onder een bestuur valt meer concurrentie ondervindt dan scholen die met meer scholen onder een bestuur B.2-8 Onderwijsraad, januari 2002
Page 1 and 2:
WAT SCHOLEN VERMOGEN advies
Page 3 and 4:
Colofon De Onderwijsraad is een ona
Page 6:
ONS KENMERK 20010466/600 UW KENMERK
Page 9 and 10:
8 Samenvatting 101 8.1 Inleiding 10
Page 11 and 12:
10 Onderwijsraad, januari 2002
Page 13 and 14:
ekening te houden met faseverschill
Page 15 and 16:
om bepaalde negatieve effecten van
Page 17 and 18:
2 Algemeen kader In dit hoofdstuk w
Page 19 and 20:
2.2 Bestuurlijke omgeving In deze p
Page 21 and 22:
evoegdheden en middelen wordt gevon
Page 23 and 24:
de beroepskwaliteit van leraren, le
Page 25 and 26:
meer ambities. Wat betreft vragen v
Page 27 and 28:
3 Variatie in autonomie Eén van de
Page 29 and 30:
Overzicht 2: Plannen voor dereguler
Page 31 and 32:
de inspectie zich voor deel op de u
Page 33 and 34:
Voorbeelden van (eerder in paragraa
Page 35 and 36:
merking wil komen voor personele lu
Page 37 and 38:
KWALITEIT Zoals de raad aangeeft in
Page 39 and 40:
tieve beeldvorming ten aanzien van
Page 41 and 42:
4 Professionaliteit van de schoolle
Page 43 and 44:
4.1.2 SCHOLING VAN SCHOOLLEIDERS OP
Page 45 and 46:
afspraken gemaakt over financiële
Page 47 and 48:
gaan verdelen. De één ging bijvoo
Page 49 and 50:
etreffen in eerste instantie aspect
Page 51 and 52:
voerend vermogen van de schoolleidi
Page 53 and 54:
5 Professionaliteit van leraren en
Page 55 and 56:
5.1.2 PERSONEELSBELEID OP SCHOLEN I
Page 57 and 58:
De achterliggende gedachten bij de
Page 59 and 60:
ciële middelen. Met name bij coach
Page 61 and 62:
faciliërende rol heeft. De feiteli
Page 63 and 64:
Op andere aspecten van schaalgroott
Page 65 and 66:
schap inhoudelijk aantrekkelijker e
Page 67 and 68:
scholen. De laatste jaren staat bes
Page 69 and 70:
Tabel 2: Aantal scholen, gemiddelde
Page 71 and 72:
form, intern relatief gesloten en m
Page 73 and 74:
gezet onderwijs de leerlingenaantal
Page 75 and 76:
waaraan men op basis van vrijwillig
Page 77 and 78:
kader van onderwijsondersteuning. W
Page 79 and 80:
De keuzevrijheid waarvoor de raad p
Page 81 and 82: invulling van de samenwerking welli
Page 83 and 84: van het instrument zou kunnen leide
Page 85 and 86: hebben betrekking op het voorkómen
Page 87 and 88: Onderwijsmaatschappen Rinnooy Kan,
Page 89 and 90: Ten slotte ziet de raad als vierde
Page 91 and 92: mingshiërarchie onmisbaar is, even
Page 93 and 94: was belast met toezicht op de nalev
Page 95 and 96: Zoals eerder in 4.1.4 en in het beg
Page 97 and 98: • een algemeen streven zou moeten
Page 99 and 100: aan de directeur of de centrale dir
Page 101 and 102: toezicht voor de toekomst als een n
Page 103 and 104: eigen concepten te ontwikkelen en d
Page 105 and 106: heden van die ‘good practices’
Page 107 and 108: autonome school met een professione
Page 109 and 110: De raad gaat verder meer specifiek
Page 111 and 112: aan dat de bewindslieden daartoe ee
Page 113 and 114: LITERATUUR Agten, P.H.W. van & M.J.
Page 115 and 116: Gemmeke, M. & A.L. van der Vegt (19
Page 117 and 118: Ministerie van OCenW (2000). Onderw
Page 119 and 120: Sociaal en Cultureel Planbureau (SC
Page 121 and 122: 120 Onderwijsraad, januari 2002
Page 123 and 124: OCenW 19.511 B.1-2 Onderwijsraad, j
Page 125 and 126: B.1-4 Onderwijsraad, januari 2002
Page 127 and 128: formiteit in het gegeven dat plurif
Page 129 and 130: gevolg. Van 1991 tot 1996 gaat het
Page 131: scholengemeenschapsvorming (onder m
Page 135 and 136: van de scholen en hun respectieve s
Page 137 and 138: nu groter is. De competitieve omgev
Page 139 and 140: het bestuur en management, makkelij
Page 141 and 142: In de regio Rijnmond hebben een vmb
Page 143 and 144: standenbeleid (1997) is geregeld da
Page 145 and 146: tage gewichtenleerlingen komen VVE-
Page 147 and 148: mee nog steeds vooral uit systeem-
Page 149 and 150: LEER-WERKTRAJECTEN Leerlingen in de
Page 151 and 152: gen van beide partijen moet in bala
Page 153 and 154: Literatuur bij Bijlage 2 Annevelink
Page 155 and 156: BIJLAGE 3 Lijst van geraadpleegde p
Page 157: - mevrouw L. Lauteslager Roland Hol
show all

Wat scholen vermogen - Onderwijsraad

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?