Wat scholen vermogen - Onderwijsraad

Voor openbare hogescholen met rechtspersoonlijkheid bepaalt de WHW in artikel 10.9 dat
het college van bestuur en de bestuursraad de bestuursorganen zijn. De bestuursraad
heeft tot taken:
• toezicht houden op het beleid van het college van bestuur; en
• het college van bestuur met raad ter zijde staan;
De bestuursraad richt zich bij de vervulling van zijn taken naar het belang van de
hogeschool.
Sinds enige tijd is het vraagstuk rond verantwoording en toezicht in het hbo actueel. Het
meest concrete resultaat is de publicatie van het eindrapport De raad van toezicht in het
hbo (2000) van de door de HBO-raad ingestelde Commissie Transparant Toezicht Hogescholen
(de commissie Glasz). Gelet op het feit dat de in het voorgaande besproken
regelingen voor het hoger onderwijs als verwarrend en ontoereikend worden ervaren in
verband met de grote veranderingen die zich de afgelopen jaren, wat betreft vergroting
van de autonomie en toename van de eigen verantwoordelijkheid, ten aanzien van de
hogescholen hebben voorgedaan, heeft de commissie-Glasz in haar eindrapport aanbevelingen
gedaan ten aanzien van de vraagstukken van bestuur, toezicht en verantwoording
die hier aan de orde zijn. De commissie wees er vooraf op dat genoemde veranderingen
nopen tot een effectief toezicht op de hogescholen. De nadruk ligt op transparantie,
onafhankelijkheid en deskundigheid. Enkele belangrijke aanbevelingen zijn:
• hogescholen worden dringend uitgenodigd in hun statuten een scherpe
scheiding tussen bestuur en toezicht aan te brengen. Arrangementen waarbij
toezichthoudende en bestuurlijke taken worden vermengd, dienen te worden
vermeden;
• de minister van OCenW wordt uitgenodigd om zijn toezichtarrangement te
verhelderen, zodat duidelijk wordt waar de ministeriële verantwoordelijkheid
begint en waar zij ophoudt; en
• raden van toezicht dienen vergelijkbare taken en bevoegdheden te hebben als
die aan raden van commissarissen van structuurvennootschappen in het
Burgerlijk Wetboek zijn toegedacht.
Gelet op het feit dat het hoger beroepsonderwijs voornamelijk uit bijzondere hogescholen
bestaat, hebben de aanbevelingen geen betrekking op wetgeving van de kant van de
minister van OCenW met bepalingen die direct op deze materie betrekking hebben. De
aanbevelingen zijn vooral gericht op initiatieven uit eigen kring. Belangrijk element daarbij
is dat een heldere afbakening plaatsvindt van bestuur en toezicht.
DE RAAD VAN TOEZICHT IN ANDERE ONDERWIJSSECTOREN?
De wettelijke regelingen betreffende de raad van toezicht beperken zich op dit moment
tot de rechtspersoonlijkheid bezittende openbare instellingen in het hoger onderwijs, het
meest concreet voor de universiteiten. Dit zijn instellingen waarvan oorspronkelijk de
minister als bevoegd gezag optrad. Vergelijkbare regelgeving ten aanzien van openbare
instellingen waarvan de gemeente als bevoegd gezag optreedt, bestaat momenteel niet.
Een dergelijke regeling zou veronderstellen dat sprake is van rechtspersoonlijkheid bezittende
instellingen.
Eventuele wetgeving betreffende een raad van toezicht in de bve-sector bevindt zich in
een beginstadium van ontwikkeling. Hierbij moet worden bedacht dat ook in deze sector
de instellingen in meerderheid tot het bijzonder onderwijs moeten worden gerekend.
Wat scholen vermogen
93