Wat scholen vermogen - Onderwijsraad

gen van beide partijen moet in balans zijn; anders is denkbaar dat de ene partij de andere
gaat domineren.
Bij de samenwerking behouden de betrokken actoren hun autonomie. Zowel de bestuurlijke
als de sociale omgeving zijn op hoofdlijnen gelijk aan de situatie zonder samenwerking.
De professionele omgeving zal door de samenwerking complexer worden, omdat er
meer professionele relaties ontstaan. De competitieve omgeving zal voor de betrokken
vo-scholen veranderen omdat ze zich door de samenwerking sterker kunnen profileren
ten opzichte van andere scholen voor voortgezet onderwijs.
Deze vorm van samenwerking kan getypeerd worden als weinig pluriform. De samenwerkingsvorm
is open in die zin dat hij op vrijwillige basis wordt aangegaan door partners
die dat wensen. Vanaf dat moment is de vorm gesloten. De wederzijdse afhankelijkheid
beperkt zich tot datgene waarop de samenwerking betrekking heeft, voor het overige
behouden de betrokken actoren hun autonomie.
SAMENWERKING IN HET KADER VAN HET VOORKOMEN EN BESTRIJDEN VAN
ONDERWIJSACHTERSTANDEN
Bij deze samenwerkingsvormen is de samenwerking inhoudelijk van aard. Het aantal en
de verschillende typen actoren (met verschillende achtergrond en karakters) zijn doorgaans
groot. Dit maakt de interactie complex. Om afstemming tussen de verschillende
beleidsvelden te realiseren is een goede communicatie zeer belangrijk. Daar staat tegenover
dat door de participatie van een groot aantal verschillende actoren een bepaald
beleidsprobleem op een creatieve manier vanuit verschillende beleidsterreinen kan worden
benaderd. Dit biedt een meerwaarde ten opzichte van samenwerkingsvormen waarin
de partners minder van elkaar verschillen. Dezelfde verschillen betekenen tegelijkertijd
dat er vaak tegenstrijdige belangen zijn. Dit kan lastig zijn wanneer er beslissingen moeten
worden genomen of wanneer er financiële middelen moeten worden verdeeld.
Cruciaal is daarom dat een centrale actor (de gemeente) in staat is de regie te voeren.
Bij deze samenwerking is de omgeving complex. Met name de bestuurlijke omgeving is
ingewikkeld omdat de school te maken krijgt met instanties die andere wetten en
beleidsregels hebben dan die waarmee scholen zelf reeds te maken hebben. De sociale
omgeving verandert door de samenwerking met andere instanties niet ingrijpend. De
professionele omgeving wordt door de vele contacten uitgebreid. De competitieve omgeving
van de school zal in veel gevallen van karakter veranderen.
De conclusie luidt dat deze vorm een pluriforme vorm van samenwerking met zekere
afhankelijkheidsrelaties is. Het is verder een vrij open vorm. Weliswaar kunnen alleen die
scholen en instellingen participeren die een bijdrage kunnen leveren aan achterstandsbestrijding,
maar in veel gevallen is min of meer vrij welke partners daadwerkelijk deelnemen.
Bijvoorbeeld een sportclub of de politie zal in het ene geval wel meedoen, en in het
andere geval niet.
SAMENWERKING IN HET KADER VAN ONDERWIJSONDERSTEUNING
Bij deze samenwerking is het aantal actoren afhankelijk van het aantal instellingen waarmee
de school een ondersteuningsrelatie onderhoudt. De relatie tussen school en ondersteuner
is vaak helder en de communicatielijnen zijn kort. Denkbaar is dat met name
scholen met een geringer beleidsvoerend vermogen in bepaalde situaties worden gedo-
B.2-26 Onderwijsraad, januari 2002