Wat scholen vermogen - Onderwijsraad

edenkers is het belangrijk dat scholen zich aanpassen aan de eisen die de veranderende samenleving
aan het onderwijs stelt. Individualisering, competentiegericht leren, tempodifferentiatie en
technologische ontwikkelingen vormen de uitgangspunten voor een nieuwe inrichting van het
onderwijs. Nieuwe leerpsychologische inzichten worden gekoppeld aan een elektronische leeromgeving.
Men werkt met leergebieden in plaats van vakken en verder wordt de klas als eenheid vervangen
door een stamgroep met wisselende leergroepen en een vaste groep van begeleiders. Deze
begeleiders treden op als coaches die verschillende competenties in huis hebben. Het is de bedoeling
dat de school met ingang van het schooljaar 2002 start met 150 leerlingen in leerjaar 1. In de
beginfase biedt de 21e Carmelschool vier leerjaren vmbo en de eerste drie leerjaren havo/vwo. De
havo/vwo leerlingen volgen daarna onderwijs op een andere school. Goede contacten tussen het
bestuur, het ministerie van OCenW en de inspectie zorgen voor de benodigde speelruimte en ontheffingen
om de school te kunnen starten. Daarnaast leveren verschillende private partners financiële
impulsen om de school te kunnen realiseren. Een kritische factor in dit geheel is de mate
waarin de bedenkers erin slagen draagvlak te verwerven bij leraren, management, ouders en
leerlingen.
6.3 Conclusies
De raad concludeert in relatie tot de schaalgrootte en samenwerking dat de gegroeide
ruime variatie aan vormen van bestuurlijke inrichting een goede ontwikkeling is. Deze
variatie in bestuurlijke inrichting biedt mogelijkheden tot situatiespecifieke vormgevingen
en zou verder moeten worden gestimuleerd, zonder overigens van rijkswege voorschriften
dienaangaande uit te vaardigen. Uitgangspunt moet zijn dat scholen zelf bepalen
welke vormgeving ze kiezen. Ook waar het gaat om samenwerking als alternatief voor
fusie moet de autonome school de centrale actor zijn.
Bij het beheersen van de schaalgrootte van de school staat een aantal mechanismen ter
beschikking. In de eerste plaats kan worden gekozen voor het in stand houden van voorzieningen
die scholen gezamenlijk nodig hebben zonder daarbij bestuurlijk of institutioneel
te moeten fuseren. De scholen moeten zelf zeggenschap hebben over de manier
waarop zij voorzien in dergelijke functies. Deze keuzevrijheid betekent dat de verplichte
aansluiting bij het Vervangingsfonds en het Participatiefonds zou moeten vervallen.
In de tweede plaats kan samenwerking worden gestimuleerd zonder dat tot fusie wordt
overgegaan. Ook hier is cruciaal dat de school als centrale actor optreedt. Omdat toepassing
van dit mechanisme financieel nadeliger kan zijn dan fusie, zou financiële ondersteuning
van samenwerkingsvormen overwogen moeten worden. In gevallen dat samenwerking
gedwongen is of wordt uitgelokt, zou de samenwerkingspartners de tijd gegund
moeten worden om de inhoudelijke component in te vullen.
Een derde mechanisme kan volgens de raad zijn het toetsen van voorgenomen fusiebesluiten
aan een situatie van pluriformiteit en het voorzien in reële en potentiële keuzemogelijkheden
voor deelnemers/ouders in een bepaald gebied. Een mogelijkheid om pluriformiteit
te verzekeren is een bestuurlijke bevoegdheid of opdracht om zich periodiek
te vergewissen van de pluriformiteit van het aanbod in relatie tot het door ouders en
leraren gewenste, volgens hen optimale aanbod. De raad beveelt aan dat de bewindslieden
over een dergelijke bestuurlijke procedure in overleg treden met de betrokken
organisaties.
Wat scholen vermogen
87