Wat scholen vermogen - Onderwijsraad

Voorbeelden van (eerder in paragraaf 3.1 aangegeven) actiepunten uit Kwaliteit aan de
basis waarbij deze categorie kan worden toegepast zijn:
• meer vrijheid voor het primair onderwijs wat betreft schooltijden;
• de vereenvoudiging van het FBS in het primair onderwijs;
• herziening van de vervangingsregeling in het primair onderwijs; en
• de overheveling van een deel van de renovatiemiddelen van de gemeenten
naar de scholen voor voortgezet onderwijs.
3.2.2 ONDERSTEUNDE UNIFORME DEREGULERING
Naar het oordeel van de raad kan bij deze beleidscategorie net als bij uniforme deregulering
(A) de autonomie van scholen voor alle scholen in dezelfde mate worden verruimd.
Een verschil is echter dat scholen in het geval van ‘ondersteunde uniforme deregulering’
tevens voorbeelden van ‘good practice’ (goede praktijken) krijgen aangereikt voor de
invulling van de verkregen ruimte, met andere woorden voor de manier waarop zij hun
autonomie kunnen benutten. Wanneer de rijksoverheid en/of intermediaire instanties
dergelijke voorbeelden aanreiken, geven ze daarbij ook de desbetreffende omstandigheden
aan, om zo te laten zien in welke soorten situaties een bepaalde invulling goed
werkt. Dit impliceert dat de voorbeelden van good practice uitdrukkelijk niet zijn bedoeld
als modellen of voorbeeldverordeningen die zonder meer door scholen overgenomen
zouden kunnen worden. Scholen kunnen vervolgens naar hun eigen oordeel kiezen voor
een van de aangereikte ideeën, voor een aangepaste versie daarvan, of voor een eigen
idee. Ze worden daarin niet nader gestuurd.
Deze categorie van ondersteunde uniforme deregulering is met name geschikt voor
beleidswijzigingen die wat meer ingrijpend zijn voor de scholen en waarbij er enige
risico’s op negatieve effecten zijn. Dit geldt met name wanneer er aanwijzingen zijn dat
een (beperkt) deel van de scholen enige moeite zal hebben de verkregen autonomie
adequaat in te vullen.
Voorbeelden van actiepunten uit Kwaliteit aan de basis waarbij deze categorie kan
worden toegepast zijn:
• de 30% vrije ruimte binnen het kerncurriculum van het primair onderwijs;
• de invoering van het schoolbudget in het primair onderwijs;
• de overheveling van het budget voor schoolbegeleiding naar de scholen in het
primair onderwijs;
• financiële ontschotting in het voortgezet onderwijs; en
• de genoemde aspecten van personeelsbeleid in het primair en voortgezet
onderwijs.
Ook voor het in Kwaliteit aan de basis beoogde recht op doordecentralisatie van de huisvesting
in het voortgezet onderwijs zou deze categorie van begeleide deregulering kunnen
gelden. Bij dit thema is nadrukkelijk sprake van een spanning tussen lokaal overheidsbeleid
en autonomie van scholen en besturen. Zoals eerder in paragraaf 2.2.2 is
aangegeven plaatsen gemeenten hun beleid vaak in een breder maatschappelijk kader en
kan het huisvestingsbeleid in dat verband als een instrument worden gehanteerd. Ook is
van belang dat gemeenten van oudsher ervaring hebben met huisvestingsbeleid (ook in
andere sectoren dan onderwijs), terwijl dit voor schoolbesturen een nieuw domein is.
Gemeenten twijfelen daarom ook vaak aan het beleidsvoerend vermogen van scholen op
32 Onderwijsraad, januari 2002