Wat scholen vermogen - Onderwijsraad

entiatie rond het primaire proces (met de aanstelling van bijvoorbeeld intern begeleiders
en onderwijsassistenten) zijn voorbeelden van toenemende interne differentiatie.
Dergelijke ontwikkelingen binnen de interne organisatie hebben een aantal gevolgen
waarop hierna wordt ingegaan.
Een interessante vraag daarbij is hoe de professionaliteit en de interne organisatie zich
verder zouden moeten ontwikkelen. Een actuele vraag is ook hoe de voordelen van
grootschalige organisaties gecombineerd kunnen worden met interne kleinschalige organisatievormen.
Ook hierop wordt in dit hoofdstuk ingegaan.
In paragraaf 5.1 worden eerst kort enkele ontwikkelingen beschreven. In paragraaf 5.2
volgt een nadere reflectie en in paragraaf 5.3 volgen conclusies.
5.1 Ontwikkelingen
In deze paragraaf worden eerst de ontwikkelingen in het lerarenbeleid en het personeelsbeleid
beschreven. Daarna wordt ingegaan op ontwikkelingen die betrekking hebben op
de interne organisatie van scholen.
5.1.1 LERARENBELEID VAN DE RIJKSOVERHEID
In de afgelopen jaren heeft de rijksoverheid in het kader van het lerarenbeleid diverse
maatregelen genomen om te bevorderen dat scholen personeelsbeleid ontwikkelen en
invoeren. De ministeriële nota’s Maatwerk voor morgen (1, 2 en 3, achtereenvolgens
daterend uit 1999, 2000 en 2001) geven daarvan een overzicht. Het doel van het lerarenbeleid
is enerzijds om ervoor te zorgen dat nieuw personeel instroomt en anderzijds de
uitstroom van zittend personeel de instroom van nieuw personeel niet overtreft. De
maatregelen hebben onder meer betrekking op het verbeteren en uitbreiden van de
arbeidsvoorwaarden met elementen zoals kortere carrièrelijnen, een beter loopbaanperspectief,
meer opleidingsfaciliteiten en meer mogelijkheden om arbeid en zorgtaken te
combineren.
Naast deze maatregelen zijn er (soms ingrijpende) maatregelen die gericht zijn op het
bereiken van nieuwe doelgroepen die in het onderwijs willen werken. Ook het invoeren
van een integraal personeelsbeleid op scholen is een beleidsitem. In dat verband zijn in
het schooljaar 1999/2000 financiële middelen vrijgemaakt om de deskundigheid van de
schoolleiding te bevorderen ten aanzien van het toepassen van beloningsdifferentiatie. Al
langer ontvangen scholen via het schoolprofielbudget extra middelen voor nascholing.
Voorts zijn in het kader van leeftijdbewust personeelsbeleid actieplannen ontwikkeld die
de arbeidsparticipatie van ouder personeel moeten vergroten en zijn er initiatieven ontwikkeld
die de mobiliteit van leraren moeten bevorderen. Ook zijn afspraken gemaakt om
het probleem van de werkdruk in het onderwijs te onderzoeken. Via het schoolbudget
krijgen scholen een extra financiële impuls ten gunste van hun personeelsbeleid, met als
aandachtspunten: (verder) invoeren van functiedifferentiatie, het inzetten van onderwijsassistenten
en het intern opleiden van beginnende leraren in de school. Ook een recent
initiatief is om ten behoeve van een betere afstemming tussen de vraag en het aanbod
van personeel (door het rijk gesubsidieerde) regionale overlegplatforms op te richten.
Wat scholen vermogen
53