Willem Vogt - Radioleven

Tumulteus gonsde het voorbij in een onthutsende vaart. Het
lokte door zijn frissche veeltakkigheid naar onbekende bestemmingen,
het schrikte afdoor zijn tempo, door het cynisme
waarmee het ac~terblijvers prijs gaf, het gebrek aan geduld,
dat het toonde Jegens aarzelende wegzoekers.
Aan den telegrafist van de Meent werd de kans geboden om in
Nederland te blijven met de onzekere vrw:hten van een zelfgebaand
leven als loon.
Maar ook met het puin der ontgoocheling en mislukking als
mogelijk verschiet. De eenige zekerheid was : de grootte van
den prijs waarvoor dit avontuur kon morden gekocht. .
Hij moest à contant worden voldaan. Wat het verleden van
een ambtenaar aan zekerheden voor zijn toekomst had gebouwd,
moest worden prijsgegeven. Eenige ervaring en
inzicht kon uit dien boedel worden meegenomen. . .. maar
alles wat los stond van de persoonlijkheid moest achterblijven.
De lieve, stille weg rechtuit lokte.... ; hij zou vrij zeker zijn,
gelijk het groote stuk, dat reeds was afgelegd. Onverwachte
wendingen zouden er nauwelijks komen. Om de drie jaar de
bocht der periodieke tractements-verhooging, om de zes jaar
de helling van het buitenlandsch verlof.
Wat tegenspoed.... wat geluk.... en dan: het stille dorpje
23°
'Van het pensioen. Maar het vooruitzicht dezer sloopende onbewogenheid
schrikte in een anderen sector der persoonlijkheid
juist af. Vreemde brandstoffen broeiden daar op de grens van
ontvlamming . . •• de flitsing der gedachten. maakte zuurstof
vrij, die lekkende vlamtongen liet spelen uit onvermoede
voorraden levensdurf en energie. "Doe 'tI" "Sla rechts
af!" spoorde deze stem aan. "Den grooten weg op I voormt
. Ḋe
'" bespiegelende, de wijsgeerige sector, vaardigde op het
bespeuren van dit vlammenspel terstond een bezadigden
waarschuwer af. "Ga rechtuit I" bezwoer deze, "sla niet rechts
(lf; begeef u niet in deze verbijsterende voortsuizing."
"Wee den stillen peinzer in de eenzaamheid van Tjangkring
en den tevreden verlatene van de Meent, wanneer hij wordt
meegezogen in de kolking der vrije maatschappij."
Tot nu toe"-aldus betoogde de bezadigde waarschuwer,
al dringender -" waart ge als een atoom van een ontstoffelijke
materie. Zelfstandig en ondeelbaar.... relatief onaanzienlijk
misschien.... maar een gave eenheid en eenvoudigheid.
Vergeet gij dan, dat ge misschien nooit meer in gezelschap van
u zelf zult vertoeven, zooals ge bij elkaar waart in de nachten
'Van Tjangkring en in die van de Meent? Waren de verhalen
van den Grooten Verteller niet zóó boeiend om te verlangen
naar de voortzetting er van? Nu wilt ge uw zelfstandig éénvoudig
leven prijsgeven en het laten opgaan in- en het binden
aan dat van anderen. Van atoom wilt ge molecuul worden. Is
het helpen vormen van een samengesteld organisme aanlokkelijker
dan het zijn van een eenheid? Daarbij dit: gij waart
van neiging, tot zoover, meer een waarnemer, een beschouwer,
dan een schepper of leider. Gij waart niet het licht, dat
beelden kaatsen.... gij waart eer het broomzilver van de
fotografische plaat, welks fijne korrels zich onder den mysterieuzen
impuls van dat licht schikken.... opdat het beeld
gevangen blijve.
Gij wilt nu beproeven zelf licht te zijn. Zal u dit niet zwaar
23 1