Willem Vogt - Radioleven

van de Banda-groep n.l. de Goenoeng Api. Het is een steile
bergvan 600 m hoogte, die majestueus uit zee oprijst. Als de
zon goed en wel op is, meren wij aan de kade t~ Banda-Nei~.
Dit eiland is het Enkhuizen van den archipel. Prachtige
groote koele huizen, zien er vervalle.n en verwaarl?osd uit.
Zij herinneren aan vroegere grootheid, toen het eiland het
bloeiende centrum was van den nootmuskaathandel. Toen de
noot en de foelie nog geld opbrachten. De nootmuskaattuinen
waren verdeeld in kavels, die perken heetten. En de
eigenaars dier perken w~ren de. rijke perkeniers. Nu wor~t ~e
noot ook overal elders m Indië geteeld. De concurrentie 18
moordend geworden en de meeste perkeniers lijden thans een
sober bestaantje.
Het fort "Belgica" op Neira, dat het geheele havencom~lex
beheerscht, is gaaf overgebleven uit den stoeren compagmestijd.
Het is verrukkelijk koel in zijn ongeschonden kazematten.
In Coen's tijd was de "groote oost", waartoe Banda behoorde,
kostbaar bezit voor de V.O.C. Thans is het een slaperig
eiland. Een onzegbare verveling hangt over het plaatsje, wiens
aanzienlijkste bewoner thans is de arabier Baädilla, de koning
der parelvisschers. Hij toont ons een aantal parelmoeren
schelpen, die nog niet geopend zijn. Zullen zij een fortuin bevatten
aan de kostbare parel of slechts den waardeloozen
"blister", het door de pareloester ingesponnen zeediertje ?
M en toe opent de Arabier zulk een schelp.
"Hoe is 't mogelijk, dat ge uw nieuwsgierigheid zóó kunt
bedwingen," roepen wij uit. De Arabier gliml~cht. West~rlingen
kunnen verteerd worden door onzekerheid. Oosterlingen
weten te wachten.
• • •
In de maand Mei brak op Ambon de moesson door; een
ongeveer halfjaarlijksche periode van bewogen atmosferische
toestanden. Het eiland was in vele opzichten een door de
natuur bevoorrecht plekje grond. De strenge afscheiding
1#
tusschen een overvloedige regenperiode en een tijdvak van
uitputtende warmte, met alles verschroeiende droogte, zooals
Koepang kende, liet zich op Ambon niet merken. Het heele
jaar door viel er van tijd tot tijd een malsch buitje, de hitte
was, hoewel verre van gering, dragelijk. Onder deze omstandigheden
was de plantengroei overweldigend en het groeitempo
van boomen struik verbazingwekkend. Deregenboom,
dien wij van den Plantentuin in Buitenzorg hadden ontvangen,
als een plantje ter grootte van een geranium, was drie jaar
later het middelpunt van een heerlijk schaduwzitje. In Mei
werd het weer buiig.
Uit de Bandazee, uit het Oosten, kwamen dan majestueuze
wolkengevaarten aandrijven, die in het midden van den
moessontijd onheilspellend donker waren getint. Zij ontlastten
zich dikwijls boven het station in overweldigende
watermassa's, gepaard gaande met hevige stormvlagen en ontzettende
donderslagen. Onder deze omstandigheden seinden
wij haastig naar Sitoebondo en Koepang: "wij sluiten: onweer".
In het begin gingen wij vlugger tot sluiten over dan
later. De moesson bezorgde ons n.l. zooveel onweersbuien,
dat wij wel aan het sluiten konden blijven. Het moest op het
laatst al heel boos weer zijn, wilden wij den grooten schakelaar,
die de antennes met de aardt: verbond, inzetten. Zoo gebeurde
het herhaaldelijk dat een inductie-lading binnenshuis kwam.
Daarbij konden wij waarnemen, hoe inderdaad de bliksem
den kortsten weg naar de aarde kiest. Onze zender bestond
o.a. uit een vijftal spoelen ieder ter grootte van een klein
wagenrad. Deze spoelen waren gewikkeld van blank koperband,
waarvan de spiralen ongeveer 1 cm van elkaar waren
verwijderd.
Een eleetrische stroom, die via de antenne binnenshuis
kwam kon zich alleen naar de aarde begeven, wanneer hij die
spiralen van koperdraad volgde. De bliksem peinsde er geen
oogenblik over, om dezen electrisch wèl-gebaanden weg te
volgen. Hij sprong van spiraal op spiraal over, niettegenstaan-
RadioIneo 10
145