Willem Vogt - Radioleven

AVONTUUR MET EEN KAPERSCHIP.
Een álang-álang brand lijkt altijd erger dan hij in werkelijkheid
is. Het is een angstig vrees-oproepend gezicht, die
wild kolkende, grijze rookwolken boven het terrein; voortjagend
op den wind. Stukjes verkoolde grashalm worden in
duizendtallen al wervelend meegevoerd. Rossig schijnsel van
woestspelende vlammen boort af en toe door de rookkolken
heen. Een prikkel als van den rook van brandend hout, doet
de oogen tranen. Het ziedt en buldert met op en neer gaand
rumoer; millioenen pezige bladschachtjes ploffen en sissen;
de stengels uit de bamboestoelen springen meteen knal uiteen;
sappig groen van kruipvruchten spettert als vet in de pan. Met
snorrenden overmoed klimmen de vlammen in de klapperstammen
en zij laten niet af vóór dat de palmbladkroon de
gespreide armen heeft laten zinken. In de asch, aan hun voet,
vallen de geroosterde kokosnootbollen met een plof.
Het eenige bruikbare afweermiddel tegen den álang-álang
brand is de methode, die doeltreffend is bij westersche boschen
heidebranden: n.l. het schoonkappen van een breede
strook grond. Het komt er dan op aan om een juiste schatting
te maken van de voortplantingssnelheid van het vuur; opdat
de kaalgeschoren brandgang gereed kome vóór de vlammen de
brandweer hebben bereikt. Wij deden op Noesa-Nive ook
120
zoo, met hulp van de, inderhaast opgeroepen, kampongbevolking.
Mannen en vrouwen sloegen met "parangs",
groote hakmessen, de álang-álang néér; terwijl het personeel
van het Radiostation, zekerheidshalve, een aantal vaten benzine
uit het pakhuis in zee rolde. Zij dreven daar veilig in een stil
haventje, dat door koraal-rots gevormd was; en na eenige
uren, toen de brand geluwd was, werden zij weer op den wal
getrokken. Vóór de opengehakte strook hield het vuur halt:
la hataille cessa faute de combattants ! Zwart als negers keerden
wij weer op het station terug, waar onze collega nog altijd de
meest opwindende telegrammen opnam. . .. de álang-álang
brand in Europa woedde met toenemende hevigheid door.
Niemand scheen hier meer een brandgang te kunnen
kappen. . .. omdat er geen terrein meer was waar het vuur
niet reeds woedde. De Japanners van Ambon werden echter
in eer hersteld, omdat een onderzoek naar de oorzaak van den
brand uitwees, dat roekelooze visschers een houtskoolvuur
hadden veronachtzaamd.
Op het Radiostation begonnen nu de lange nachtwaken. Wij
hoorden de Duitsche vloot onderling seinen wisselen over een
machinedefect van de "Scharnhorst". Admiraal von Spee
correspondeerde met de "Emden" onder von Müller; dit was
het eenige Duitsche oorlogsschip, dat zich niet bij het groote
smaldeel bevond, dat later bij de Falkland-eilanden door een
Engelsch eskader, onderadmiraal Sturdee, zou vernietigd worden.
Alle seinen gingen in code....maar, zóóveel ontcijferden
wij er wel van, dat wij begrepen, dat de Duitsche vloot riep
om het koopvaardijschip de "Markomania"; opdat het haar
van steenkool zou voorzien. Onze taak was het nu om mee
te helpen zorgen, dat dit kolen laden niet zou geschieden in de
territoriale wateren. Daartoe werkten wij samen met het
Nederlandsche oorlogsschip "Tromp", dat onder bevel stond
van kolonel Umbgrove met den toenmaligen luitenant ter
zee (nu afgetreden vlootvoogd in Nederl.-Indië) Ten Broecke
Hoekstra als artillerie-officier. Er was op allerlei terrein een
121