De cultuur van het lezen - Taalunieversum

Een bijzonder goed voorbeeld van een dergelijke verrijkende wisselwerking is de Harry Potter-rage die nutoch al enkele jaren aan de gang is en nog steeds dagelijks duizenden jongeren én volwassenen aanzet totlezen. En dan heb ik het niet over eenvoudige, korte boekjes, maar over honderden bladzijden vol metaforen,spreuken, uitgebreide beschrijvingen en zo meer.(Evita D.)Men kan echter argumenteren dat eens leerlingen het plezier in het lezen hervonden hebben, ze gemakkelijkerde opstap naar de zogenaamde hoge literatuur zullen maken. En hoewel Hannah Arendt zich terechtafvraagt of de grote auteurs de entertaining-versie van wat ze te zeggen hebben zullen overleven, kan mende interesse van de verschillende media in de literaire canon ook vanuit een positieve hoek benaderen.Immers, de verschillende filmadaptaties kunnen leiden tot een hernieuwde interesse in de grote auteurs.(Griet V.)De massamedia in dienst van de hogere literatuur is een terugkerende gedachte:Zo kan je een canonwerk als de Ilias of Beowulf naast meer populaire werken leggen als Lord of the Ringsof Harry Potter en de gemeenschappelijke kenmerken, zoals de queeste van ‘de held’, blootleggen. Veelleerlingen kunnen via de benadering van het werk dat zij beter kennen tot een beter inzicht komen in hetcanonwerk, dat verder van hen af staat. De recente verfilmingen van de twee genoemde populaire werkenkunnen dienen als toemaatje.(Nele D.)Interessant is ook het geval waarin een leraar de retorische middelen van de massamedia– die hij wenst te corrigeren – als didactisch middel hanteert:In de eerste plaats wil ik de leerling graag de droge biografische gegevens van de auteur besparen. Veelinteressanter lijken me de zaken waarmee de auteur in de media komt. Heel vaak hebben auteurs een erguitgesproken imago en dit leent zich uitermate goed voor verkenning in de klas. Zo is er bijvoorbeeld RenateDorresteins harde en feministische imago en Herman Brusselmans’ nonchalante ego. In plaats van GerardReves levensloop te bespreken, zou er bijvoorbeeld verwezen kunnen worden naar het beruchte Ezelsprocesof naar de pedofiliezaak van zijn vriend Joop Schafthuizen. De opgesomde voorbeelden kunnen allemaal inverband gebracht worden met de literaire productie van deze auteurs. Door te werken met fragmenten kan ernagegaan worden wat de link met hun werk is. Het is uiteraard niet de bedoeling om oppervlakkige roddelsmee te geven. Ook deze aantrekkelijke biografische gegevens dienen op een zo objectief mogelijke manier teworden behandeld. Hiermee wil ik de aandacht van de leerlingen voor het onderwerp winnen.(Goedele V.)Men is zich ook bewust van het belang van de presentatie:Als men in het onderwijs leerlingen wil blijven boeien met literatuur dan zal men iets moeten doen aan demanier waarop men die literatuur aan de leerlingen presenteert. Ironisch genoeg zal men juist die vormenvan media die literatuur beconcurreren, moeten gebruiken om literatuur weer interessant en aantrekkelijkte maken, vooral bij jongeren.(Karolien D.)Leraren zien ook wel dat leesbevorderaars precies dezelfde technieken hanteren:Ironisch is overigens dat de Lijster-reeks zich al enige tijd niet meer tot boeken beperkt, maar daarnaastook dvd’s, cd’s en interactieve internetsites aanbiedt. De concurrentie met andere media speelt zich dus ookbinnen de leesbevordering zelf af – de leesbevordering maakt er zelfs gretig gebruik van.(Jennifer B.)Toch zijn er ook heel wat leraren die media en beeldcultuur reeds als vanzelfsprekendervaren en geen onderscheid meer maken met traditioneel lezen:Een medium waaraan volgens mij meer aandacht besteed mag worden, is film. De dag van vandaag is de(audio)visuele beeldcultuur alomtegenwoordig in onze maatschappij. Zowat elk gezin heeft een televisieen op internet word je voortdurend geconfronteerd met het belang van beeld. De jongere van tegenwoordigis daar al vanaf zijn geboorte mee bezig. Het is dan ook niet zo raar dat een kind meer naar films en televisiereeksenkijkt dan dat het boeken leest. Dit gegeven is in sé niet negatief, want films zijn tenslotte ook‘teksten’. Het zijn audiovisuele verhalen.(Roeland G.)De cultuur van het lezen - Perspectieven vanuit de onderwijspraktijk87