Descarga en formato PDF - Centro Ramón Piñeiro para a ...

Mª Carmen Lafuente Niño; Manuel Sevilla Muñoz; Fermín De Los Reyes Gómez; Julia Sevilla Muñoz. Seminario Internacional Colección
Julia Sevilla Muñoz; Jesús Cantera Ortiz De Urbina. Pocas palabras bastan: paremiológica, vida e interculturalidad Madrid, 1922-2007 del refrán.
atopan na Biblioteca Histórica (1619, 1621 e 1804) ata a edición crítica do ano 2001
realizada por Louis Combet, Julia Sevilla, Germán Conde e Josep Guia. Dado que,
nunha comunicación deste estilo, o cotexo completo sería inabarcable, restrínxese o
estudo á letra “A” das edicións. Fermín de los Reyes Gómez (Universidad
Complutense de Madrid) analiza en “Juan y Luis Rufo y sus “Apotegmas” os
manuscritos do que se cre que son Las Seiscientas Apotegmas (1596) e Las Quinientas
(traballo inédito ata que o publicou Sbarbi en 1881), obras de Juan e Luis Rufo, pai e
fillo, que se atopan na Biblioteca coas signaturas PAR.67, o primeiro, e PAR.816, o
segundo. Como resultado desta análise, xorden dúbidas sobre os textos que conteñen os
manuscritos e o que parecían dúas edicións manuscritas das obras anteriores, quizais
poidan conter unha obra perdida de Juan Rufo, las Trescientas.
Atendendo ás versións españolas de dúas obras, Jesús Cantera Ortiz de Urbina
(Universidad Complutense) e M.ª Antonella Sardelli (Università degli Studi di Bari,
Italia) presentan “Los apotegmas de Erasmo en su versión española de Juan Jarava” e
“La Zucca (1551) de Anton Francesco Doni y su versión española”.
A primeira das intervencións amósanos brevemente a figura de Erasmo, a versión
española que dos Apophtegmata realizou Juan Jarava (Amberes 1549) e o concepto de
apotegma que manexa esta obra, afastándose do estrito concepto de ‘dito breve e
sentencioso atribuído a un personaxe célebre’, xa que recolle relatos en relación con
personajes de una cierta notoriedad o relevancia en la Historia de la Antigüedad
griega y latina, tantos como 900 sobre 235 personaxes.
Pola súa banda e dende unha perspectiva literaria, M.ª Antonella Sardelli estuda a
cantidade, tipoloxía e funcións das paremias introducidas no primeiro libro de La
Zucca, o Ramo de la Zucca, comparando a impresión veneciana de 1589 coa tradución
española (edición de Venecia de 1551), conservada na Colección. Afirma que a
tradución española é bastante fiel ó documento orixinal tendo en conta as 128 paremias
que contén o libro I. Como anexo á súa intervención, presenta unha relación das
paremias estudadas, a súa correspondencia española e o tipo de paremia ó que se refire.
Tamén dende unha perspectiva literaria e ó mesmo tempo tradutolóxica, aborda o
estudo da Comedia Eufrosina (edición de 1555), de Jorge Ferreira de Vasconcelos,
Lucilia Chacoto (Universidade do Algarve e Onset-CEL, Centro de Estudos da
Linguagem) en “Las paremias en la Comedia Eufrosina de Jorge Ferreira de
Vasconcelos” onde, ademais de estuda-las paremias presentes e a súa función na obra,
fai unha análise comparativa coa tradución de Fernando de Ballesteros y Saavedra
(1631). O descoñecemento do texto sobre o que traduce e as compilacións
paremiolóxicas empregadas dificultan as conclusións. As diferenzas entre a obra de
partida e a de chegada son significativas (623 paremias na primeira, 571 na segunda),
prodúcense omisións, adicións e cambios que a autora pon de manifesto ó mesmo
tempo que destaca as dificultades da tradución no terreo da paremioloxía, presentes
aínda hoxe, canto máis no século XVI.
A medio camiño entre a literatura e a paremioloxía atopámo-las comunicacións “Un
diccionario fraseológico del Siglo de Oro: la Fraseología o Estílistica castellana de
Julio Cejador y Frauca” de Abraham Madroñal Durán (Instituto da Lingua Española,
382 380
Cadernos de Fraseoloxía Galega 11, 2009, 371-390. 373-392. ISSN 1698-7861