COCUK M.Z-2.qxd - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi

dünyada, (özellikle Akdeniz ülkeleri ve Türkiye’de) insan
ve hayvanlarda salgýnlar yapan bir hastalýktýr.
Brusella bakterileri, koyun, keçi, sýðýr, manda, domuz
gibi hayvanlarýn etleri, süt ve süt ürünleri, infekte
hayvanýn idrar ve gebelik materyalleri ile insanlara bulaþarak
hastalýk oluþturur. Hastalýk esas olarak kaynatýlmadan
ya da pastörize edilmeden tüketilen süt ve süt ürünleri
(taze peynir, krema) ile bulaþýr. Kaþar ve tulum peyniri
ve kaynatýlmýþ sütten mayalanarak hazýrlandýðý için yoðurt
ile bulaþmaz. Salamura peynirler yüksek oranda tuz
içerdiklerinden bulaþma kaynaðý deðildir. Ýnfekte hayvanýn
iyi piþmemiþ eti, özellikle sakatatlarý (karaciðer, dalak
vb.) hastalýk için risk oluþturur. Aðýz yolu, direkt ciltten temas,
solunum yolu, cinsel temas ile ve laboratuvar çalýþanlarýnda
kaza sonucu bakteriler insanlara bulaþabilir.
Hastalýk; hayvanlarla uðraþanlarda infekte hayvanýn atýklarý
ile direkt temas sonucu ciltten, veterinerlerde ve laboratuvar
çalýþanlarýnda ise solunum yolu veya deri bütünlüðünün
bozulduðu yerlerden direkt temasla bulaþabilir
(www.istanbulsaglik.gov.tr).
Bruselloz; her sistemi ve organý etkiler. Belirtilerin
baþlama süresine göre akut (8 haftadan az), subakut (8-52
hafta); ve kronik (52 haftadan uzun) gidiþli klinik þekiller
olabilir. Akut brusellozda (belirtilen baþlama süresi 8 haftadan
az); ateþ, terleme, halsizlik, iþtahsýzlýk, myalji ve sýrt
aðrýsý gibi belirtiler görülür. Subakut brusellozda (belirtile-
ÇOCUK GELÝÞÝMÝ, EÐÝTÝMÝ VE SAÐLIÐI
106
rin baþlama süresi 8-52 hafta) 1-2 haftalýk ateþ-düzelme
periyotlarý, kas-iskelet sistemine ait belirtiler görülür. Kronik
brosellozda ateþ, nöropsikiyatrik þikayetler ve kronik
yorgunluk sendromuna benzer belirtiler görülür. Brusellozda;
kas-iskelet sistemi problemleri, mide-barsak sistemi,
idrar yollarý ve üreme sistemi, merkezi sinir sistemi,
kalp-damar sistemi ve kan yapým sistemi komplikasyonlarý
görülebilir.
Korunma, insanlarda brusellozun önlenmesi konakçý
hayvanlarda hastalýðýn kontrolü ve eradikasyonuyla
mümkündür. Süt ve süt ürünlerinin kaynatýlarak ya da
pastörize edilerek hazýrlanmasý, mesleki olarak da temasý
önleyici koruyucu hijyenik tedbirlerin alýnmasý gereklidir.
Hayvanlarda bruselloza karþý aþý uygulamasý mevcuttur.
Ancak insanlarda ciddi allerjik reaksiyonlar nedeniyle
henüz kullanýlabilir bir aþý yoktur ama aþý çalýþmalarý devam
etmektedir (www.istanbulsaglýk.gov.tr).
Difteri
Difteri, ateþ, halsizlik ve boðazda zar oluþturur. Solunum
güçlüðü ile seyreder. En çok çocuklarda görülür.
Hastalýða, mikroplar deðil mikroplarýn ürettiði toksinler
neden olur.
Bulaþma; öksürme, aksýrma ile havaya yayýlan
bakteri, aðýz, boðaz ve buruna yerleþerek enfeksiyona yol
açar. Duyarlý kiþilerde mikrop çoðunlukla boðaza yerleþir.
Fakat derideki yaralara bulaþýp deri difterisine de neden
olabilir. Hastalýða yakalanan her 10 kiþiden 1’i her türlü
tedaviye raðmen solunum yollarýnýn týkanmasý , kalp yetmezliði
ve felçler nedeniyle hayatýný kaybeder. Difteri,
özellikle ýlýman iklim kuþaðýnda, dünyanýn her tarafýnda
görülür. Çoðunlukla mikrobun bilinen tek taþýyýcýsý insandýr.
Sonbahar ve kýþ aylarýnda görülür. Hastalýk hayatýn ilk
6 ayýnda pek görülmez. En fazla 2-5 yaþlarýnda görülür. 10
yaþýna doðru baðýþýklýk oraný yeniden artar. Büyük yaþlarda
görülen nadir vakalar ise hastalýðý hafif geçirir. Difterinin
kuluçka dönemi 1-7 gündür.
Difteri Anjini (Bademcikler Çevresindeki Difteri):
Hastalýk en sýk bademcikler ve çevresinde görülür. Hastalýk
boðazda noktalar þeklinde baþlar, 12-24 saat içinde beyaz
veya grimtrak, yüzeyi düz, kaldýrmakla kanayan bir
zar haline dönüþür. Boynun her iki yanýnda bezeler oluþur.
Difterinin neden olduðu kötü sonuçlar, mikrobun zehirleme
derecesi ve tedaviye baþlama zamanýna göre deðiþir.