COCUK M.Z-2.qxd - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi
COCUK M.Z-2.qxd - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi
COCUK M.Z-2.qxd - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Tüm kýrmýzý etler, kuru baklagiller, koyu yeþil sebzeler,<br />
domates ve pekmez demir açýsýndan zengin olan<br />
yiyeceklerdir.<br />
Karbonhidratlar<br />
Karbonhidratlar vücuda enerji saðlayan besin öðeleridir.<br />
Yetersiz enerji alýnmasý durumunda vücutta depo<br />
edilen karbonhidratlardan kullanýlmaktadýr. Karbonhidratlar<br />
ayný zamanda glikoza da dönüþerek vücudun<br />
glikoz ihtiyacýný karþýlamaktadýr.<br />
Yaðlar (Yað asitleri)<br />
Doymuþ ve doymamýþ yað asitleri olarak ayrýlmaktadýr.<br />
Beyin geliþiminde ve beyindeki hücre sayýsýnda<br />
etkilidir. Yaðlarýn harcanandan fazla alýnmasý vücuttaki<br />
yað oranýnýn artýþýna neden olur. Doymuþ yaðlar, hücre<br />
zarýnýn en az %50’sini oluþtururlar ve hücrelerin fonksiyonlarýna<br />
önemli ölçüde katkýda bulunurlar. Baðýþýklýk sistemini<br />
kuvvetlendirirler. Harcandýðýndan az alýnýrsa da<br />
yað oranýnda azalmaya neden olur.<br />
Doymuþ yað asitleri; Yüksek sýcaklýklara kadar ýsýtýldýklarýnda<br />
bile yapýlarýný büyük oranda muhafaza edebilirler.<br />
Oda sýcaklýðýnda katý ya da yarý katý haldedirler ve<br />
çoðunlukla hayvansal yaðlarda (kuyruk yaðý, tereyaðý,<br />
kaymak vs.) ve tropikal yaðlarda (hindistan cevizi yaðý)<br />
bulunurlar. Esansiyel yaðlardan olan omega-3 yaðlarýnýn<br />
vücutta daha ekonomik olarak kullanýlmasýný saðlarlar.<br />
ÇOCUK GELÝÞÝMÝ, EÐÝTÝMÝ VE SAÐLIÐI<br />
90<br />
Doymuþ yaðlarýn yokluðunda esansiyel yaðlarýn kullaným<br />
yüzdesi düþmektedir.<br />
Doymuþ yaðlar, mikrop kýrýcý özelliðe sahiptir. Sindirim<br />
sisteminin organlarýný zararlý bakterilere karþý savunurlar.<br />
Doymuþ yaðlar uzun süre yapýsal sabitliklerini bozmadýklarý<br />
için ýsýtma ve piþirme iþlemlerinde doymamýþ<br />
yaðlara göre daha geç bozulurlar.<br />
Tekli doymamýþ yað asitleri: Vücudumuz bu yað<br />
asitlerini doymuþ yað asitlerini kullanarak yapar ve çeþitli<br />
görevlerde kullanýr. Zeytin yaðý, badem yaðý, fýstýk yaðý<br />
ve avokado bitkisinin yaðýnda bulunur.<br />
Çoklu doymamýþ yað asitleri: Çoklu doymamýþ<br />
yað asitlerinden en çok bilineni omega-6 ve omega-<br />
3’tür. Vücudumuz, bu yað asitlerini oluþturamadýðý için<br />
omega-6 ve omega-3 yað asitleri “esansiyel” olarak adlandýrýlýr.<br />
Esansiyel yað asitleri, yediðimiz besinlerden<br />
saðlanmalýdýr. Omega-3 yaþ asitleri baðýþýklýk sistemi<br />
hücrelerini koruyarak kansere karþý etkilidir. Geliþme<br />
döneminde gözdeki retina tabakasýnýn geliþmesini saðlar.<br />
Cildin pürüzsüz ve esnek olmasýný saðlar. Yara ve iltihaplara<br />
karþý koruyucudur. Kanýn pýhtýlaþmasýný önleyici<br />
etkisi vardýr. Vücudun su kaybýný önler. Vücut ýsýsýný<br />
düzenleyen reaksiyonlarýn oluþumunu saðlar. Allerjilerin<br />
önlenmesinde rol oynar. Beyin geliþmesinde ve fonksi-
Change language