COCUK M.Z-2.qxd - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi

More documents

Recommendations

Info

Dil, iletiþim kurabilmek, diðer insanlarýn dikkatini çekebilmek, ihtiyaç ve dileklerini ifade edebilmek için zorunlu bir araçtýr. Çocuklar, doðumdan itibaren, çevrelerinde oluþan sesleri algýlamaya ve içinde yaþadýklarý toplumda konuþulan dilin temel yapýsýný kazanmaya baþlamaktadýrlar (Gönen ve Dalkýlýç, 2002, s.12). Güven ve Bal (2000, s.13)’a göre dil, tüm kurallarý ile birlikte, geçirilen yaþantýlar sýrasýnda doðal olarak öðrenilmektedir. Joan Though’a göre dil, aþaðýda belirlenen konular için kullanýlmaktadýr ve destekleyici stratejiler þunlardýr (Gönen ve Kýlýç, 2002, s.14): 1. Kendini ispat-kiþinin kendi kiþiliði ve haklarýný göstermesi. Destekleyici stratejileri • Fiziki ve psikolojik istek ve ihtiyaçlarýný belirtmek • Kiþiyi ve kiþinin çýkarlarýný korumak • Davranýþ ve iddialarýný ispat etmek • Baþkalarýný tenkit etmek • Baþkalarýný tehdit etmek 2. Çocuðun ve baþkalarýnýn davranýþlarýna yön verme. Destekleyici stratejileri ÇOCUK GELÝÞÝMÝ, EÐÝTÝMÝ VE SAÐLIÐI DÝL GELÝÞÝMÝ 51 • Kendi hareketlerini gözleme • Kiþinin kendi hareketlerine yön verme • Baþkalarýnýn hareketlerine yön verme • Baþkalarý ile hareketlerde iþbirliði yapma 3. Þimdiki ve geçmiþ deneyimleri üzerine rapor verme. Destekleyici stratejileri • Görüntüdeki elemanlarý etiketleme • Detaya inme (ebat, renk vs.) • Olaylarý açýklama • Olaylarý sýralama • Karþýlaþtýrma yapma • Önemli olay ve detaylarý fark etme (ilgili yönleri anlama) • Yukarýdaki maddelerin birkaçý ile analiz yapma • Anafikri açýklama • Kendi bilgi ve deneyimlerini hatýrlama (daha önceki bilgileri ile baðdaþtýrma) 4. Akýl yürütme. Destekleyici stratejileri
• Süreci açýklama • Nedensel ve baðlý iliþkileri tanýma (bazý iliþkileri fark etme) • Problemleri ve çözümleri tanýma • Hareket ve kararlarý doðrulama (olaylara göre hüküm verme) • Olaylarý yansýtarak sonuç çýkarma • Prensipleri tanýma 5.Olasý durumlarý önceden tahmin etme. Destekleyici stratejileri • Olaylarý sezinleyerek tahmin etme • Olaylarýn detaylarýný tahmin etme • Olaylarýn sýrasýný tahmin etme • Problemleri ve onlarýn sonuçlarýný tahmin etme • Çeþitli hareket tarzlarýný tanýma ve tahmin etme (durumla ilgili seçenekleri fark etme) • Hareket ve olaylarýn sonuçlarýný tahmin etme 6. Baþkalarýnýn deneyimlerine yansýtma. 7. Konuþma sýrasýnda ve oyun içinde hayal etme. ÇOCUK GELÝÞÝMÝ, EÐÝTÝMÝ VE SAÐLIÐI 52 Destekleyici stratejileri • Gerçek hayata iliþkin hayati durum geliþtirme • Fantaziye dayalý hayali durum geliþtirme • Orijinal bir öykü geliþtirme Yön verme, rapor etme, akýl yürütmede kullanýlan stratejileri tahmin etme, yansýtma ve hayal etmede de kullanýlmaktadýr. Stratejiler yedi grubun sadece birine ait deðildir. Çocuðun ilk dil kullaným çabalarý, kendini ispat, yön verme ve rapordur. Rapor etme her kullanýmda görülmektedir. Belirtilen dilin kullanýlma yöntemlerinin çoðu, eðitim yönünden avantajlý ailelerin çocuklarýnda görülmektedir. Eðitimi yetersiz evlerden gelen çocuklarýn konuþmalarý ise daha çok deneyimlerine dayanýr ve etiketleme düzeyinde kalýr (bu “kayýk” gibi). Bu çocuklar diðerleri gibi avantajlý ortamlarda olmadýklarýndan, ayný yeteneði kazanamamýþlardýr (Gönen ve Dalkýlýç, 2002, s.14). Çocukta konuþma geliþimini etkileyen bir çok etmen vardýr. Bu etmenler çocukla ilgili olabileceði gibi çevre ile ilgili de olabilmektedir. Etmenlerin sadece bir tanesi konuþma geliþimi üzerinde tek baþýna etkilidir denilemez. DÝL GELÝÞÝMÝNÝ ETKÝLEYEN FAKTÖRLER Çocukla Ýlgili Faktörler Çocuðun zeka düzeyi: Konuþma geliþimi ile zeka düzeyi arasýnda iliþki bulunmaktadýr. Üstün olarak nitelendirdiðimiz zeka düzeyi yüksek olan çocuklarda, konuþma, normal zeka düzeyindeki çocuklara göre daha erken baþlayabilmektedir. Zeka geriliði olan çocuklarda ise konuþma daha geç baþlayabilmektedir. Çünkü konuþma öðrenilir. Özsoy (1971, s.30)’ a göre konuþma oldukça karmaþýk becerilerin belli bir düzen içinde oluþmasýný gerektirir. Bu böylesine açýk olunca, konuþma geliþimi ile zeka arasýnda iliþki kendiliðinden ortaya çýkar. Çocuðun saðlýk durumu: Aðýr ve uzun süren hastalýklar çocuðun sosyal duygusal motor geliþimiyle birlikte konuþma geliþimini de yavaþlatmakta ya da durdurmaktadýr. 2 yaþýndan sonra sýk sýk havale geçiren bir çocukta epilepsi nedeniyle zihinsel olarak gerilik oluþabilir. Bu gerilikte çocuðun öðrenme yaþantýlarýný etkilemektedir. Daha önce belirttiðimiz gibi konuþma öðrenme ile kazanýl-
Page 3 and 4: ISBN 978-9944-100-42-7 ÝSTANBUL B
Page 5 and 6: I. BÖLÜM ........................
Page 7 and 8: CÝNSEL EÐÝTÝMDE DÝKKAT EDÝLME
Page 9 and 10: Okula kadar çocuðun yetiþtiði d
Page 11: ÇOCUK GELÝÞÝMÝ, EÐÝTÝMÝ VE
Page 14 and 15: de daha güvenli davranmaktadýr. A
Page 16 and 17: Kritik dönemler, yaþam süresinde
Page 18 and 19: ÇOCUK GELÝÞÝMÝ, EÐÝTÝMÝ VE
Page 20 and 21: Suça dönük davranýþlar Çok sa
Page 22 and 23: lerin kendilerini daha olumlu algý
Page 24 and 25: kavramlarý bilmezler. Ölüm kavra
Page 26 and 27: ÇOCUK etki mekanizmasý Þekil-3
Page 28 and 29: törlerini artýrýr. Böylece prol
Page 30 and 31: DOÐUM ÖNCESÝ FÝZÝKSEL GELÝÞ
Page 32 and 33: fazladýr. Zamanýnda doðan bebekl
Page 34 and 35: Diþ geliþimi, beslenme geliþimi
Page 36 and 37: 6. ayda; sýrtüstü durumdayken ay
Page 38 and 39: Oksipitol lob görsel uyaranlarý a
Page 40 and 41: Tablo-8’de görüldüðü gibi en
Page 42 and 43: Doðumda, belli zihinsel kapasitede
Page 44 and 45: Þekil 9. Ýki nöron ve arasýndak
Page 46 and 47: ulur. Bir örtü üzerindeki nesney
Page 48 and 49: Bellek, bilgilerin duyular aracýl
Page 50 and 51: Kavram, aralarýnda belirli özelli
Page 54 and 55: maktadýr ve geliþmektedir. 1 yaþ
Page 56 and 57: • Mama saati geldiðinde annesini
Page 58 and 59: • Televizyonda gördüðü ya da
Page 60 and 61: • Soru cümlesi için “mi” ek
Page 62 and 63: Kiþilik, insanlarý diðer insanla
Page 64 and 65: ir bað kurmak için doðuþtan gel
Page 66 and 67: viyede olan, temel ihtiyaçlarýný
Page 68 and 69: Çevre ve Uyum Kiþinin çevresine
Page 70: ÇOCUK GELÝÞÝMÝ, EÐÝTÝMÝ VE
Page 73 and 74: Banyo yaptýrýlýrken en rahat edi
Page 75 and 76: ekletilebilir. Kesilirken kaðýt h
Page 77 and 78: ÇOCUÐA ÖZBAKIM BECERÝLERÝNÝN
Page 79 and 80: narak verilmelidir. Becerinin çocu
Page 81 and 82: masý: Kemer kýsmýný tutan kopç
Page 83 and 84: 24 saat, buzlukta 6 ay saklayabilir
Page 85 and 86: • Bebeðe sürekli püre þeklind
Page 87 and 88: 1 bardak þekersiz süt 1 yumurta s
Page 89 and 90: ji kaynaðý olarak ta kullanýlýr
Page 91 and 92: Tüm kýrmýzý etler, kuru baklagi
Page 93 and 94: VÝTAMÝNLER A Vitamini A vitamini
Page 95 and 96: lýþýnda büyük rol oynar. Bunda
Page 97 and 98: ðu tespit edilmiþtir. Kalori aç
Page 99 and 100: sayýda mikroorganizma, mutfak temi
Page 102 and 103:
SAÐLIKLI YAÞAM KOÞULLARI Saðlý
Page 104 and 105:
eder. Bulaþma; kirli su, meyve ve
Page 106 and 107:
alýnan maddelerle bulaþýr. Ýçm
Page 108 and 109:
En iyi korunma þekli aþýdýr. Di
Page 110 and 111:
mümkündür. Dizanteriye her cins
Page 112 and 113:
memiþse kýzamýk yenidoðan bebek
Page 114 and 115:
Kuduz Ýnsanlara özellikle hayvan
Page 116 and 117:
saf ve etkin bir aþý olmasýnýn
Page 118 and 119:
Kalýtýmla Ýlgili Etmenler Kalýt
Page 120 and 121:
anüsten dýþarý çýktýðý iç
Page 122 and 123:
Korunma: Etler iyi piþirilerek yen
Page 124 and 125:
çocuk hastalýklarýnýn çoðunlu
Page 126 and 127:
Çocuk Felci (Polio) Aþýsý 1- Or
Page 128 and 129:
mamak, yolda yürümek, yolda oynam
Page 130:
ÇOCUK GELÝÞÝMÝ, EÐÝTÝMÝ VE
Page 133 and 134:
* Çok çalýþan, çocuða ayýrac
Page 135 and 136:
Ýsim: Tarih (1 haftalýk süre) cu
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
kýsa sürede bitirdiði için emme
Page 141 and 142:
üstesinden gelememiþ olmalarý, *
Page 143 and 144:
Kurallarý çiðnemek, vurmak, kýr
Page 145 and 146:
yaþdan ve sonrasýnda bu azaltýlm
Page 147 and 148:
ir bozukluktur. Kekemelik kýzlara
Page 150 and 151:
Cinsel geliþimi açýklayan bilim
Page 152 and 153:
malýdýr. Çocuða karþý yasakla
Page 154:
Page 157 and 158:
cuk bir nesne hakkýndaki fiziksel
Page 159 and 160:
OYUN VE OYUNCAK YAÞI Oyun, çocuð
Page 161 and 162:
• Çocuðun arkadaþ ihtiyacý oy
Page 163 and 164:
• Dil becerilerini geliþtirir.
Page 165 and 166:
olmalýdýr. Çocuk banyoda yalnýz
Page 167 and 168:
ðunca erken dönemde baþlanmalýd
Page 170 and 171:
Bu bölümün hazýrlanmasýnda Tü
Page 172 and 173:
• Vücudunu sýkan giysiler gevþ
Page 174 and 175:
• Bir avuç hastanýn karnýna, g
Page 176 and 177:
kunulmamalýdýr ve hemen doktora g
Page 178 and 179:
Þekil 14. Kalp Masajý Tekniði
Page 180:
Page 183 and 184:
celerinin farkýnda olmadýðý ya
Page 185 and 186:
anlayýþýnda, açýklayýcý, ikn
Page 187 and 188:
çok önemlidir. Bu yaþtan sonra
Page 190 and 191:
Aji, Dolli Yafet . "Çocuklarda mig
Page 192 and 193:
Salk, Lee. "Çocuðunuzun Öfke Nö
show all

COCUK M.Z-2.qxd - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?