COCUK M.Z-2.qxd - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi
COCUK M.Z-2.qxd - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi
COCUK M.Z-2.qxd - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Suça dönük davranýþlar<br />
Çok saldýrgan<br />
Reddedici<br />
Nevrotik davranýþlar<br />
sýna neden olur. Çocuk bu duygularýn etkisi altýnda baþkalarýný<br />
dövmekten hoþlanýr. Çocuklarýný döven birçok anne<br />
baba suçluluk duygusu içinde onlara aþýrý bir yakýnlýk gösterirler.<br />
Bu durumda yetiþen çocuk bu ikili tutumdan zarar<br />
görür. Çocuðun gereksinimlerinin doyurulmamasý ne<br />
kadar erken yaþta olursa, geliþimi ve öðrenme süreci de<br />
o denli etkilenir. Böylece aradaki açýðýn kapatýlmasý bir o<br />
kadar zorlaþýr.<br />
Þekil-2’de görüldüðü gibi anne baba ya da çocuðun<br />
bakýmýndan sorumlu kiþilerin tutumlarý kabul edici, demokratik,<br />
iþbirlikçi ve çocuða otonomi kazandýrýcý olursa<br />
çocuk aktif, baðýmsýz, sosyal, iþbirlikçi, yaratýcý, görev üstlenen<br />
bir birey haline gelir. Koruyucu, aþýrý koruyucu, kabul<br />
ve sahip çýkýcý ama kontrol edici olursa çocuk, baðýmlý, yaratýcý<br />
olmayan, itaatkar ve çok tavizkar olur. Anne baba tutumu<br />
hem otonomi kazandýrýcý hem paylaþmayan, ilgisiz,<br />
ihmal edici ve reddedici olursa çocuk suça yönelik davranýþlar<br />
sergiler ve çok saldýrgan olur. Yine çocuða yönelik tutumlar<br />
hem reddedici, emredici, otoriter hem de sahip çýkýcý<br />
ve kontrol edici olursa çocukta nevrotik davranýþlar,<br />
görev üstlenmede güçlük, kendine yönelik saldýrganlýk, arkadaþlarý<br />
ile kavga etme davranýþlarý görülmektedir.<br />
Reddedici anne olmanýn nedenleri ise:<br />
• Çocuðun istenmeyen bir çocuk olmasý,<br />
• Evlilikte zorluklarýn olmasý,<br />
ÇOCUK GELÝÞÝMÝ, EÐÝTÝMÝ VE SAÐLIÐI<br />
Þekil 2. Ana baba tutumlarýna baðlý olarak çocuklarda oluþan davranýþ þekilleri<br />
Görev üstlenmede güçlük<br />
Kendine yönelik saldýrganlýk<br />
Arkadaþlarý ile kavga etme<br />
Otonomi<br />
Kontrol<br />
Kaynak: Özdoðan, Berka Çocuk ve Oyun. Ankara: Aný Yayýncýlýk, 1997, s.25’den alýnmýþtýr.<br />
19<br />
Aktif, baðýmsýz, sosyal, iþbirlikçi<br />
Yaratýcý, görev üstlenme yeteneði olan<br />
Kabul Edici<br />
Baðýmlý, yaratýcý deðil, itaatkar<br />
Çok tavizkar<br />
• Çocuðun herhangi bir ciddi fiziksel sakatlýðýnýn<br />
olmasý,<br />
• Çocuðun annenin beklentisini karþýlayamamasý,<br />
• Annenin karþýlanmamýþ gereksinimlerinin olmasý,<br />
• Çalýþan annenin çalýþmayý býrakmasý ve býrakma<br />
nedeni olarak da çocuðu görmesi<br />
• Annenin de çocukluðunda kendi ailesi tarafýndan<br />
reddedilmiþ olmasý,<br />
• Annenin alkol, uyuþturucu vb. kullanmasý,<br />
• Çocuðun zihinsel engelinin olmasý,<br />
• Çocuðun ciddi davranýþ problemlerinin olmasý,<br />
• Annenin psikolojik problemlerinin olmasý.<br />
Bir çocuk normal farklýlaþma yoluyla tatlarý olan<br />
yiyecekleri kötü olanlardan ayýrmayý öðrenir. Sadece bu<br />
kolay ayrýmlarý yapmakla kalmayýp ayný zamanda diðerlerinin<br />
yaptýklarý gibi ebeveyni, öðretmenleri ve oyun arkadaþlarý<br />
ile meþgul olabilmek ve okula ya da oyuna<br />
uyum saðlayabilmek için belli davranýþ biçimleri geliþtirir.<br />
Ciddi bir travma, reddedilme ve iþkenceye maruz kalan<br />
bir çocuk asosyalleþebilir (Watkins ve Watkins, 2006).<br />
Anneler bebeklerine biliþsel, iletiþimsel, duygusal,<br />
fiziksel ve sosyal geliþim için gerekli olan uyaranlarý sað-
Change language