COCUK M.Z-2.qxd - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi
COCUK M.Z-2.qxd - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi
COCUK M.Z-2.qxd - İsmek - İstanbul Büyükşehir Belediyesi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
memiþse kýzamýk yenidoðan bebekte de görülebilir. Hastalýk<br />
daha fazla kýþýn ve ilkbahar aylarýnda görülür. Aþýnýn<br />
yaygýn olarak uygulanmadýðý toplumlarda kýzamýk 2-3 yýl<br />
aralarla salgýn yapar. Kýzamýk bulaþýcýlýðý en yüksek hastalýklardan<br />
birisidir. Bulaþýcýlýðý çok yüksek olduðundan kýzamýk<br />
kontrolü için gerekli toplum baðýþýklýðý düzeyi de<br />
(herd immünite) çok yüksektir (en az %93) (www.istanbulsaglik.gov.tr).<br />
Kýzamýðýn kuluçka süresi 10-12 gündür. Bundan<br />
sonraki 4 gün belirti dönemidir. Bu sürede ateþ, göz iltihabý,<br />
öksürük ve lekeler görünür. Ateþ döküntüden 3-4 gün<br />
öncesinden itibaren vardýr. Döküntüden sonraki 2-5. günlerde<br />
hýzla düþer. Burun akýntýsý, göz kapaklarýnda su toplamasý<br />
ve iltihap görülür. Fotofobi (ýþýktan korkma) vardýr.<br />
Kuru ve inatçý öksürük, solunum yollarý iltihabýnýn belirtisidir.<br />
Hastalýk için özel olan ve yanaklarýn iç kýsmýnda görülen<br />
beyazýmsý lekeler döküntüden iki gün önce belirir<br />
ve kýzamýk için spesifiktir. Bu lekeler, etrafý pembe-kýrmýzý<br />
bir çizgi ile çevrili, yaklaþýk 1 mm çapýnda mavimtrakbeyaz<br />
noktalardýr. Baþlangýçta yanak içi mukozasýnda belirirler<br />
ve hýzla yayýlýrlar. Birinci günün sonunda bütün aðýz<br />
mukozasý ve yanak içi beyaz nokta þeklindeki bu lekelerle<br />
dolabilir. Döküntüler ortaya çýkýnca bu yaralar azalmaya<br />
baþlar ve döküntünün 3. gününde tamamen kaybolur.<br />
Döküntü dönemi: Kýzamýkta döküntü ciltte ufak kabartýlar<br />
þeklindedir. Döküntü saç çizgisinden, alýndan ve enseden<br />
baþlar; yüze, boyuna, üst bölümlere ve gövdeye yayýlýr.<br />
Yüz ve boyundakiler birleþmeye eðilim gösterirler.<br />
Bu nedenle deri ödemlidir (su toplamýþtýr), yüz þiþ bir görünüm<br />
alýr. Avuç içi ve ayak tabanýnda da döküntü görülebilir.<br />
3. günden itibaren döküntüler esmerimsi leke býrakarak<br />
ve deride un sürülmüþcesine bir pullanma yaparak<br />
solarlar. Kýzamýðýn neden olduðu kötü sonuçlar mikrobun<br />
yarattýðý iltihabi durumun yayýlmasýyla oluþur. Çok küçük<br />
ya da malnütrisyonlu çocuklarda, eriþkinlerde ve baðýþýklýk<br />
sistemi zayýflamýþlarda aðýr seyreder. Ýshal, zatürre ve<br />
orta kulak iltihabý en sýk görülen komplikasyonlarýdýr. Orta<br />
kulaktan irinli akýntý gelmesi ve ateþin düþmemesi karakteristiktir.<br />
Pnömoni (zatürre), geliþmekte olan ülkelerde<br />
kýzamýk hastalýðýnýn ölüme yol açan en önemli ve tehlikeli<br />
sonucudur. A vitamini yetmezliði olanlarda körlüðe<br />
yol açabilir. Her bin vakadan birinde beyin enfeksiyonuna<br />
(ensefalit) neden olur (www.istanbulsaglik.gov.tr).<br />
Hastalýða yönelik bir ilaç yoktur. Ancak destek tedavisi<br />
yapýlýr (beslenme düzenlenir, yeterli vitamin, mine-<br />
ÇOCUK GELÝÞÝMÝ, EÐÝTÝMÝ VE SAÐLIÐI<br />
111<br />
ral almasý saðlanýr).<br />
Korunma; kýzamýkla temas eden bir çocuk temastan<br />
sonra 1-2 gün içinde kýzamýk aþýsý yapýlarak kýzamýktan<br />
korunabilir. Aþý ile aktif olarak baðýþýklayarak en etkili<br />
koruma saðlanabilir.<br />
Aþýnýn oluþturduðu baðýþýklýk, aþýlananlarýn büyük<br />
çoðunluðunda ömür boyu sürer. Kýzamýk salgýnlarýnýn nedeni<br />
kiþilerin aþý sonrasý geliþen baðýþýklýklarýný zaman<br />
içinde kaybetmeleri deðildir. Hiç aþýlanmamalarý ya da aldýklarý<br />
aþýya yanýt vermemeleri sonucu hastalýða yakalanabilirler.<br />
Çocuða doktor tedavisi uygulanmalý, ateþi düþürülmeli,<br />
bol sývý verilmeli, gözler yanýyorsa soðuk su ile yýkanmalýdýr.<br />
Kolera<br />
Salgýnlara yolaçan, ishalle seyreden, aþýrý su ve<br />
elektrolit kaybý ile, tedavi edilmediði takdirde þoktan<br />
ölümlere neden olabilen bulaþýcý bir hastalýktýr.
Change language